4-yo'/ia/isA; yangi korxonalarni qayd etish bilan bog`liq va shunga o`xshash
imtiyozlar.
Yer solig`idan imtiyozlar ikki xil bo`ladi:
1. Yer uchastkalari soliqdan ozod etiladi.
2. Yuridik shaxslar soliqdan ozod etiladi.
Soliq kodeksining 101-moddasida asosan, soliq solinmaydigan yer
uchastkalariga quyidagi yerlar kiradi:
1) shaharlar, shahar posyolkalari va qishloq aholi punktlarining umu-miy
foydalanishdagi yerlari (maydonlar, ko`chalar, tor ko`chalar, yo`llar, sohil bo`ylari,
ariq tarmoqlari, qabristonlar va boshqalar);
2) jamoa bog`dorchiligi, uzumchiligi va polizchiligining, jamoa garaj-larining
umumiy foydalanishdagi yerlari;
3) tabiatni muhofaza qilish ahamiyatiga molik yerlar (davlat qo`riq-xonalari,
milliy va dendrologiya bog`lari, botanika boglari, zakazniklar, ov
qilishga mo`ljallanganlari bundan mustasno, tabiat yodgorliklari), ixota
daraxtzorlari egallagan yerlar;
4) tarixiy-madaniy ahamiyatga molik yerlar (tarixiy-madaniy qo`riq-xonalar,
xotira bog`lari, sag`analar, arxeologiya yodgorliJdari, tarix va ma-daniyat
yodgorliklari egallagan yerlar);
5) suv fondi yerlari (daryolar, ko`llar, suv omborlari, kanallar, den-gizlar,
muzliklar, botqoqliklar, gidrotexnika va boshqa suv xo`jaligi insho-otlari egallagan
yerlar, shuningdek, suv havzalari soxilidagi suv xo`jaligi ehtiyojlari uchun
korxonalar, muassasalar va tashkilotlarga belgilangan tar-tibda berilgan yerlar);
6) elektr uzatish liniyalari, podstantsiyalar, umumdavlat aloqa liniya-lari va
ularning inshootlari egallagan yerlar;
7) umumiy foydalanishdagi avtomobil yo`llari, temir yo`llarning umumiy
tarmog`i, umumiy foydalanishdagi shahar elektr transporti (shu jumladan,
metropoliten) va ularning inshootlari egallagan yerlar;
8) sport inshootlari, stadionlar, sport maydonchalari, suzish havzalari,
sportning texnik turlari obyektlari va boshqa jismoniy tarbiya-sog`lom-lashtirish
komplekslari, onalar va bolalarning dam olish va sog`lomlash-tirish joylari,
sanatoriy-kurort muassasalari va dam olish uylari, o`quv-mashq bazalari egallagan
yerlar;
9) magistral suv quvurlari, neft va gaz quvurlari, magistral kanali-zatsiya
kollektorlari va ularning inshootlari, suv olish va tozalash insho-otlari, shuningdek,
suv ta'minoti va kanalizatsiyaga tegishli boshqa obyekt-lar egallagan yerlar;
10) samolyotlarning uchish-qo`nish maydonlari, shu jumladan, ularni yerda
boshqarish yo`lkalari va to`xtash joylari, fuqaro aviatsiyasi aeroport-larining
radionavigatsiya va elektr-yoritish uskunalari joylashgan yerlar;
11) ishlab chiqarish obyektlari kurilishi uchun ajratilgan (yoki obyektlari
egallagan) va O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori bilan
quriHsh ishlari to`xtatib qo`yilgan yerlar;
12) gidrometeorologiya va gidrogeologiya stansiyalari hamda postlari
egallagan yerlar;
13) ilmiy tashkilotlarning qishloq xo`jaligi ahamiyatiga molik va o`r-mon
97
fondidagi yerlari, qishloq xo`jaligi va urmon xo`jaligi sohasidagi ilmiy-tadkikot
tashkilotlari hamda o`quv yurtlariga qarashli tajriba, eksperimental va o`qkuv-
tajriba xo`jaliklarining bevosita ilmiy va o`quv maqsadlari uchun foydalaniladigan
yerlari;
14) yangi o`zlashtirilayotgan yerlar va meliorativ holatini yaxshilash ishlari
olib borilayotgan sug`oriladigan yerlar-loyihada nazarda tutilgan muddatga, lekin
ishlar boshlanganidan e'tiboran ko`pi bilan besh yilga;
15) zaxiradagi yerlar;
16) rekreatsion ahamiyatga molik yerlar (aholining ommaviy dam olishi va
turizmini tashkil etish uchun tegishli muassasalarga berilgan yer-lar: o`rmon
bog`lari, bogiar, hiyobonlar, plyajlar va boshqalar);
17) sog`lomlashtirish ahamiyatiga molik yerlar (kasalliklarning oldini olish va
odamlarni davolash ishini tashkil etish uchun qulay tabiiy omillarga ega bo`lgan
yerlar);
18) yakka tartibda uy-joy kurish va shaxsiy yordamchi xo`jalik yuritish uchun
qonun hujjatlarida belgilangan normalar doirasida berilgan yerlar -yer uchastkalari
berilgan paytdan e'tiboran ikki yil muddatga.
Yerlardan o`z o`rnida foydalanilmagan taqdirda ushbu moddada belgilangan
imtiyozlar qo`llanilmaydi.
Soliq kodeksining 102-moddasiga asosan quyidagi yuridik shaxslar yer
solig`idan ozod qilinadilar:
1) tijorat bilan shug`ullanmaydigan yuridik shaxslar (budjetdan mo-liyaviy
ta'minlanadigan boshqaruv organlari va ilmiy-tadqot muassasalari bundan
mustasno), yer uchastkalaridan tadbirkorlik faoliyati yo`lida
foydalanayotganlaridan tashqari;
2) madaniyat, maorif, sog`liqni saqlash va ijtimoiy ta'minot muas-sasalari,
bo`ysunuvidan qat'i nazar, o`z zimmalariga yuklangan vazifalarni amalga oshirish
uchun ularga ajratilgan yer uchastkalari uchun;
3) dehkon (fermer) xo`jaliklari - davlat ro`yxatidan o`tkazilgan payt-dan
e'tiboran ikki yil muddatga;
4) chet el iivestitsiyalari ishtirokidagi, ishlab chiqarish faoliyati bilan
shug`ullanuvchi yuridik shaxslar - ro`yxatdan o`tkazilgan paytdan e'tiboran ikki yil
mobaynida;
5) nogironlar ijtimoiy birlashmalari, «Nuroniy» jamgarmasi, O`zbe-kiston
chernobilchilar uyushmasi tasarrufida bo'lgan,ishlovchilari umumiy sonining
kamida ellik foizini nogironlar tashkil etgan yuridik shaxslar, savdo, vositachilik
ta'minot-sotish va tayyorlov faoiiyati bilan shug`ulla-nuvchi yuridik shaxslar
bundan mustasno;
6) «Sog`lom avlod uchun» xalqaro xayriya jamg`armasi, O`zbekiston
Respublikasi Qizil Yarim Oy jamiyati, «Nuroniy» jamg`armasi korxonalari,
bo`shatib olinayotgan mablag`lardan o`zlarining ustavda belgilangan vazi-falarini
bajarish uchun foydalanish sharti bilan;
7) Samarqand, Buxoro, Xiva va Toshkent shaharlarida yangi tashkil etilgan
turistik faoliyat bilan shug`ullachuvchi yuridik shaxslar - tashkil etilgan paytdan
e'tiboran birinchi foyda olguniga qadar, biroq bu muddat ular ro`yxatdan
98
o`tkazilgan paytdan e'tiboran uch yildan oshmasligi lozim.
Soliq kodeksi 102-moddasining birinchi qismi 3 va 4-bandlarida ko`rsatilgan
yuridik shaxslar belgilangan imtiyozli davrdan keyin bir yil o`tguniga qadar
tugatilgan taqdirda, soliq summasi ularning butun faoliyat davri uchun to`liq
miqdorda undiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |