Yog’da eruvchi vitaminlar



Download 28,59 Kb.
bet3/5
Sana13.07.2022
Hajmi28,59 Kb.
#792400
1   2   3   4   5
Bog'liq
Yog’da eruvchi vitaminlar.

E vitamini (tokoferol)
Bu vitamin ko‘payish vitamini deb ham yuritiladi, chunki uning tanada yetarli bo‘lishi erkaklar va ayollar jinsiy bezlarining faoliyat ko‘rsatishida ijobiy ahamiyat kasb etadi. Tokofero so‘zi (“tokos” – avlod, urug‘, “ferro” – qornida olib yurmoq) bola, avlod paydo bo‘lishi, tug‘ulishi ma'nosini anglatadi. E vitamini faqat o‘simliklarda uchraydi, hayvon tanasida u sintezlanmaydi. Hayvonlarni sintetik yo‘li bilan tayyorlangan oziq moddalar bilan boqish natijasida ular o‘sib rivojlansada, nasl qoldirish xususiyatini yo‘qotadi. Ulardagi bu nuqsonni yo‘qotish uchun ishlatiladigan yashil yaproqlar, ayniqsa don murtagi hamda yong‘oqlardan ajratib olingan maxsus omil ye vitamini nomini olgan. Bu vitamin haroratga (170 0C qizdirilsa ham yo‘qolmaydi), kislota ta'siriga ancha chidamli, lekin ultrabinafsha nurlari ta'sirida tez parchalanib ketadi va oson oksidlanadi.
E vitamini pushtsizlik yoki farzandsizlikni davolashda ancha foydali darmondori, shuning uchun ham uzoq vaqtlar u faqat insonning ko‘payishi bilan bog‘liq xastaliklarni davolashda qo‘llaniladi degan fikr ham bo‘lgan. Hozirgi kunda ham xalq orasida ye vitamini jinsiy imkoniyatlarni kuchaytiruvchi vosita degan tushuncha keng tarqalgan. Bu fikrning asosi bor albatta, lekin tokoferol yuqoridagi vazifadan tashqari vujudning yana boshqa faoliyatlarida ham ishtirok etadi. Masalan, bu vitamin qon tomirlarini ivigan qon quyqalaridan tozalaydi, yurak mushaklari faoliyatini yaxshilaydi, nafas qisish va qandli diabet kasalligiga yordam qiladi, hujayra qobig‘i turg‘unligini ta'minlaydi, jigar va o‘t yo‘llari kasalliklarining oldini oladi va hokoza.
E vitaminining yurak qon tomirlari kasalliklarida naf berishini kanadalik olim Vilfred Shute o‘z ustida olib borgan tajribalarida isbotladi. Kundalik ovqatida tokoferolli mahsulotlardan ko‘p ishlatgani uchun 80 yoshida ham u 50 yoshlik odamdek ko‘rinishga va hattixarakatga ega bo‘lgan. ye vitaminining eng muhim xususiyatlaridan biri shundaki, ular o‘simlik yog‘larida mavjud bo‘lgan va vaqt o‘tishi bilan oksidlanib hosil bo‘ladigan salomatlik uchun zararli erkin radikallarni zararsinlantirishga xizmat qiladi. Erkin radikallar hujayra qobig‘i orqali uning ichiga kirib biokimyoviy jarayonlarning buzilishiga olib keladi. Bu holat vujud uchun bir qator xavfli kasalliklarning kelib chiqishiga sabab bo‘ladi. E vitaminning manbalari haqidagi ma’lumot 2-jadvalda berilgan.



Download 28,59 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish