Yangi O'zbekiston ma'rifatli jamiyatini yaratishda yoshlarning o'rni

Kalit so`zlar:
ilm-fan, yoshlar, olimpiada, yoshlar siyosati. 
Hozirgi kunda dunyo miqyosida ilm-fan va texnika jadal sur’atlarda 
rivojlanib bormoqda. Bu esa o’z navbatida taraqqiyot jarayonini uzluksiz davom 
etishi uchun hozirgi kun yoshlarini ilmiy, ijtimoiy-siyosiy salohiyatini 
oshirishdek muhim masalani oldinga qo’yadi.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan 
imzolangan 2016-yil 14-sentyabr kunidagi “Yoshlarga oid davlat siyosati 
to’g’risida”gi qonun yurtimiz yoshlarini ijtimoiy-siyosiy jihatdan shakllantirish 
va ularning intellektual, ijodiy va boshqa yo’nalishdagi salohiyatini kamol 
toptirish uchun qo’yilgan ulkan qadam bo’ldi. Yoshlarning ijtimoiy-siyosiy 
hayotdagi o’rnini topishi davlat ahamiyatidagi vazifaga aylandi. Jumladan, 
2017-yil 30-iyun kunidan boshlab O’zbekiston Respublikasi Yoshlar Ittifoqi o’z 
faoliyatini boshladi. Shu kundan boshlab 30-iyun sanasi yurtimiz bo’ylab 

---

“Yoshlar kuni” sifatida bayram qilina boshlandi. Yoshlar jamiyatimiz ijtimoiy-
siyosiy hayotida o’z o’rniga ega bo’ldi.
Yurtimiz baxtiyor yoshlar mamlakati boʻlib, mamlakatimiz aholisining 
qariyb 64 foizini yoshlar, yaʼni¬ 30 yoshgacha boʻlganlar tashkil etadi. Albatta 
bu, davlatimiz zimmasiga ulkan masʼuliyat yuklashini koʻz oldimizga keltirsak, 
juda katta eʼtibor, gʻamxoʻrlikni talab etadi, ikkinchi tomondan yoshlarimizga 
koʻrsatiladigan eʼtibor, ertaga ulkan yutuq va natijalarini ham beradi. Chunki 
hozir Oʻzbekiston mehnat resurslarining yarmidan¬ koʻpi yoshlardir. Kelgusida 
har uchinchi rahbar ham yoshlardan boʻladi. Shuningdek, qonunda yoshlarni 
davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlashning qoʻshimcha chora-tadbirlari, iqtidorli 
va isteʼdodli yoshlarni, yoshlar tadbirkorligini davlat tomonidan qoʻllab-
quvvatlash, yoshlar ijtimoiy xizmatiga oid normalar oʻz aksini topgan.
Jumladan, Oʻzbekistonda buyuk alloma Muhammad al-Xorazmiy nomidagi 
Yosh matematiklar xalqaro olimpiadasi muvaffaqiyatli oʻtkazilgan, uning 
mantiqiy davomi sifatida fizika boʻyicha Ahmad Fargʻoniy, kimyo fani boʻyicha 
Abu Rayhon Beruniy, biologiya boʻyicha Abu Ali ibn Sino, astronomiya 
boʻyicha Mirzo Ulugʻbek nomlaridagi xalqaro fan olimpiadalari tashkil etilishi, 
iqtidor va isteʼdodli yoshlarni qoʻllab quvvatlashdir. Mana, amalda bugun ijod, 
prezident maktablari, ixtisoslashtirilgan maktablarning faoliyati, oltin,kumush 
medal joriy etilgani, fan olimpiadasi gʻoliblari, Zulfiya, “Mard oʻgʻlon” 
“Kelajak bunyodkori” kabi davlat mukofotlarini joriy etilganining tub maqsadi, 
qonunning hayotiyligi va ijrosini taʼminlashdir. 
Qonunning ahamiyatli tomoni yana shundaki, unda Yoshlarning 
tadbirkorlik bilan shugʻullanishlari uchun sharoitlar yaratish, ularni turli zararli 
illatlar taʼsiridan himoya qilish, huquqbuzarliklarning barvaqt oldini olish kabi 
muhim vazifalarni hal etish maqsadida “Yoshlar –kelajagimiz” davlat dasturi 
doirasida Oʻzbekiston yoshlar ittifoqi qoshida “Yoshlar – kelajagimiz” 
jamgʻarmasi tuzilib, yoshlar biznes tashabbuslarini, startap, gʻoya va loyihalarini 
amalga oshirishlari uchun tijorat banklari orqali yillik 7 foiz miqdorida imtiyozli 
kreditlar va lizing xizmatlari koʻrsatish; hamda dastur doirasida ajratilayotgan 

---

kreditlar miqdorining 50 foizidan oshmagan miqdorda kafilliklar berish kabi 
imtiyozlarni amalga oshirdi. Shuningdek, dastur doirasida yosh tadbirkorlarning 
biznes tashabbuslari, startap, gʻoya va loyihalarini amalga oshirishda maslahat, 
huquqiy, buxgalteriya va boshqa xizmatlar koʻrsatish, forumlar, master klass 
hamda seminarlar tashkil etish maqsadida “Yosh tadbirkorlar” kovorking 
markazlari ham amaliy yordamga yoʻnaltirilgandi.
Yoshlarning yangi O`zbekiston ma’rifatli jamiyatini yaratishda yoshlarning 
o`rni beqiyos sanaladi. Yuqorida aytganimizdek, deyarli O`zbekistonning ancha 
katta ulushi yoshlarga to`gri keladi. Qanchadan-qancha ishlab chiqarish va 
ko`pgina tshkilotlarni misol qilib oladigan bo`lsak, ularda yoshlar faol qatnashib 
o`z yangi ilm va g`oyalarini ilgari surib o`zlarini namoyon qilib kelmoqda.
Misol uchun Nodirbek Abdusattorovni olaylik, Polsha poytaxti Varshavada 
shaxmatning rapid yo‘nalishi (tezkor shaxmat) bo‘yicha jahon chempionatida 
g‘olib bo‘ldi. 17 yoshli shaxmatchi Abdusattorov dastlab sensatsion ravishda 
amaldagi jahon chempioni Magnus Karlsenni mag‘lubiyatga uchratdi va 
uni yaqqol yetakchilik imkoniyatidan mahrum etdi. Keyingi turlarda Vladimir 
Fedoseyev, Gukesh Dommaraju, Yan-Kshishtof Duda kabi shaxmatchilarga 
qarshi dramatik bahslarda durang qayd etildi. 13ta partiyadan so‘ng 
Abdusattorov, Yan Nepomnyashiy, Magnus Karlsen va Fabiano Karuana bir xil 
— 9,5 ochko to‘pladi. Abdusattorov 13 tur davomida Fabiano Karuana, Levon 
Aronyan, Radoslav Voytashek, Boris Gelfand va Magnus Karlsenni (jahon 
chempioni) mag‘lub etgan, Yan Nepomnyashiy, Aleksandr Grishuk, Vladimir 
Fedoseyev, Gukesh Dommaraju, Yan-Kshishtof Duda bilan durang o‘ynagandi. 
U rapid yo‘nalishida jahon chempioni bo‘lgan eng yosh shaxmatchi sifatida 
tarixga kirdi. 
Yaponiyaning Tokio shahrida 2021-yil 23-iyuldan 8-avgustga qadar yozgi 
Olimpiya o‘yinlarini misol qilib o`tsak ham bo`ladi. Musobaqada O‘zbekiston 
nomidan 17 ta sport turi bo‘yicha jami 65 ta yo‘nalishda atletlar ishtirok etdi. 
O‘zbekistonliklar sportchilar Olimpiadada umumiy hisobda 5 ta (3 ta oltin va 2 
ta bronza) medalni kiritdi va umumjamoa hisobida 32-o‘rinni egalladi. Tokio 

---

Olimpiadasida Ulug‘bek Rashidov (taekvondo), Akbar Jo‘rayev (og‘ir atletika) 
va Bahodir Jalolov (boks) oltin, Davlat Bobonov (dzyudo) hamda Bekzod 
Abdurahmonov (erkin kurash) bronza medaliga ega chiqdi. Unga qo`shimcha 
ravishda Delegasiyamiz Tokio Paralimpiya o‘yinlariga 48 sportchi bilan 55 ta 
yo‘llanma qo‘lga kiritgan edi. Yakunda esa jamoamiz 8 ta oltin, 5 ta kumush va 
6 ta bronza, jami 19 ta medalga sazovor bo‘ldi. Bu esa umumjamoa hisobida 
162 delegasiya orasida musobaqani 16-o‘rinda yakunlashimizni ta’minladi. Bu 
ko‘rsatkich Osiyo jamoalari (Xitoy, Yaponiya va Erondan so‘ng) va MDH 
(Rossiya, Ukraina va Ozarbayjondan keyin) mamlakatlari orasida to‘rtinchi, 
Markaziy Osiyo va Turkiy xalqlar orasida birinchi bo‘ldi. Qayd etish joiz, Rio-
2016 Paralimpiya o‘yinlarida ham 8 ta oltin medal (6ta kumush va 17ta bronza) 
bilan 16-o‘rinni band etgan edik. 
2021-yil 5 iyul — 2 avgust kunlari Yaponiyada o‘tkazilgan 53-Xalqaro 
kimyo olimpiadasida
 
dunyoning 65 davlatidan 260 nafar o‘quvchi ishtirok etdi. 
O‘zbekiston terma jamoasidan quyidagi o‘quvchilar 1 ta oltin va 3 ta bronza 
medallarini qo‘lga kiritdi: Sobirjon Amanov — Toshkent pediatriya tibbiyot 
instituti qoshidagi akademik litsey o‘quvchisi oltin medal, Firdavs Sobirov — 
Buxoro 
shahri 
35-maktab 
o‘quvchisi 
bronza 
medal, 
Durdona 
Muxtorxo‘jayeva — Ibn Sino maktabi o‘quvchisi bronza medal, Ikromiddin 
Boymahammadov — Ibn Sino maktabi o‘quvchisi bronza medal. 
2021-yil 14−24 iyul kunlari Rossiya tomonidan 62-Xalqaro matematika 
olimpiadasi o‘tkazildi. Unda dunyoning 110 davlatidan 623 nafar o‘quvchi 
qatnashib, O‘zbekiston terma jamoasidan: Diyorbek Tolipov — Buxoro viloyati 
G‘ijduvon tumani 5-ixtisoslashgan matematika maktabi o‘quvchisi kumush 
medal, Olimjon Olimov — Buxoro viloyati Xalqaro matematika maktabi 
o‘quvchisi bronza medalga sazovor bo‘ldi. 
2021-yil 18−23 iyul kunlari Portugaliyada bo‘lib o‘tgan 32-Xalqaro 
biologiya olimpiadasida dunyoning 76 davlatidan 304 nafar o‘quvchi ishtirok 
etdi. O‘zbekiston terma jamoasi a’zolari 2 ta oltin va 1 ta kumush medallarini 
qo‘lga kiritdi: Xumoyun Norbekov — Jizzax davlat pedagogika universiteti 

---

qoshidagi akademik litsey o‘quvchisi oltin medal, Aziza Abduvaliyeva — 
Toshkent pediatriya tibbiyot instituti qoshidagi akademik litsey o‘quvchisi oltin 
medal, Yorqinbek Turdiboyev — Navoiy viloyati Navoiy shahri 11-
ixtisoslashgan kimyo-biologiya maktabi o‘quvchisi kumush medal. 
2021-yil 17−24 iyul kunlari Litvada o‘tkazilgan 51-Xalqaro fizika 
olimpiadasida dunyoning 73 davlatidan 365 nafar o‘quvchi ishtirok etdi. 
O‘zbekiston terma jamoasidan Toshkent shahridagi 71-maktab o‘quvchisi Rail 
Xashayev bronza medal bilan taqdirlandi.
Demak ko`rinib turibdiki, shunday yoshlarimiz bor ekan biz Yangi 
O`zbekistonni yangi qadamlar va yangi ishonchlar bilan birgalikda shahdam 
qadamlar ila qura olamiz. Shunday yoshlarimiz bor ekan, albatta, o`zbekiston 
ertaga ishonchli qo`llarda. 
Har bir ota-ona, har bir xonadon, har bir mahalla, bugungi kunda 
farzandlarimiz taʼlim-tarbiyasini eng asosiy vazifa sifatida bilib, yoshlarni 
xalqimizga yot va yangi avlod ongi uchun zararli boʻlgan salbiy taʼsirlardan 
himoya qilish, millat va davlat taraqqiyotini dunyo hamjamiyatiga koʻrsatishga 
qodir boʻlgan yosh avlodni tarbiyalashi ham qarz, ham farzdir. Zero, inson 
hayoti odob-axloq, taʼlim-tarbiya bilan bevosita bogʻliq.
Unutmang, yangi Oʻzbekiston yoshlari - kelajagimiz va istiqbolimiz 
poydevori. 

---

Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.
Islom Abdug`aniyevich Karimov. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch, 
2008, 28-bet. 
2.
Shavkat Miromonovich Mirziyoyev. Yangi O`zbekistonda erkin va 
faravon yashaylik, 2021, 40-41-bet. 
Foydalanilgan Internet saytlar: 
1.
https://Kun.uz
. 
2.
https://gazeta.uz
 
3.
https://daryo.uz
 
4.
https://uzreport.uz
 
5.
https://qalampir.uz