Xatti harakat tushunchasi

Davlat majburlovining boshqa tadbirlari
Yuridik javobgarlik – davlat majburlovining bir kо`rinishidir. Shu bilan birga, ogohlantirish choralari va oldini olish choralari ham davlat majburlovining turlari hisoblanadi. Ma`muriy huquqda, masalan, majburlovning ma`muriy-ehtiyotlik, ma`muriy oldini olish va ma`muriy-repressiv (ma`muriy javobgarlik) shakllarini farqlash qabul qilingan.
Birinchidan, huquqbuzarlikning oldini olish maqsadida hujjatlarni tekshirish. Masalan, aniq turar joy va mashg`ulotga ega bо`lmagan kishilarning shaxsini tasdiqlaydigan hujjatlarni tekshirish.
Ikkinchidan, harakat xavfsizligiga xavf tug`ilganda transport yoki piyodalarning harakatlarini tо`xtatish yoki cheklash. Masalan, avariyalar va tabiiy ofatlar yuz berganda.
Uchinchidan, ozodlikdan mahrum etish joylaridan ozod qilingan shaxslar ustidan ma`muriy nazoratni о`rnatish. Masalan, militsiya organlariga kelish, ish yoki yashash joyi о`zgartirganligi va boshqalar haqida xabar berish majburiyati.
Bu tadbirlar tо`liq oldini olish, ya`ni profilaktika xarakteriga ega. Bu yerda majburlash shunda namoyon bо`ladiki, ogohlantirish ta`siriga ega bо`lgan ta`sir vositalari vakolatli organlar va mansabdor shaxslar tomonidan ikkinchi tarafning roziligisiz qо`llanadi, natijada ikkinchi taraf huquqiy kо`rsatmalar asosida ma`lum harakatlarni bajarishi yoki ba`zi harakatlardan о`zini tiyishi kerak.
Huquq yordamida oldini olish vositalari qachonki, huquqqa xilof harakatlarni oldini olish va ularning zararli oqibatlarini oldini olish kerak bо`lgan hollarda qо`llanadi. Bunday chora-tadbirlar qatoriga quyidagilar kiradi:
birinchidan, hali yuridik javobgarlikka olib kelmagan, lekin jamiyatga qarshi xatti-harakatga yо`l qо`yadigan shaxslarni olib kelish va rasmiy ogohlantirish;