Xalqaro tijorat ishi

Ijtimoiy tadqiqotlar va xaridorlar javoblarining natijalari tovarlarning joylarda, shuningdek, ko‘rgazma va yarmarkalarda, simpoziumlarda o‘tkaziladigan savdo qiziqarli savollar bo‘yicha aniq ma‘lumotlarni tashkil qiladi va xaridorlar guruhi yoki telefon orqali individual holda, yozma shaklda, savol-javob shaklida, suhbat shaklida o‘tkazilishi mumkin.
Xaridordan bevosita axborot olish uchun firmalar manzilli axborot yuborishni, axborot tadbirlarini o‘tkazishni, ixtisoslashtirilgan yarmarka va ko‘rgazmalarda tovarlar namoyishini yoki xaridorga to‘g‘ridan-to‘g‘ri kelgusidagi shartnomalar haqidagi taklif bilan chiqishni mashq qiladi.
Firmalarni o'rganish metodikasi
Firmalarni o‘rganish tadqiqotning muhim masalalaridan biri hisoblanadi. O‘rganilayotgan firmalar, odatda, uch guruhga bo‘linadi: xarakatdagi mijozlar - (kleantura) (kontragentlar), taxmin qilingan kleantura va raqobatchilar. har bir manfaatdor firma EXM ma‘lumotlarini bankka qo‘yadi. Mazkur firma uchun quyidagi ikki yo‘nalishda ma‘lumotlar yig‘iladi: firma to‘g‘risida umumiy ma‘lumotlar; firmaning iqtisodiy va moliyaviy holatini, uning ishlab chiqaruvchi-savdo faoliyatini, bozordagi raqobatbardoshliligi xarakterlovchi statistik ko‘rsatkichlar.
Firma haqidagi umumiy ma'lumotlar
Umumiy ma‘lumotlar firma faoliyatining masshtabi va xarakteri, uning jahon bozoridagi o‘rni va roli, boshqaruvining tashkillashtirilishi, firmaning xo‘jalik va moliyaviy aloqalari haqida umumiy tasavvur hosil qilish imkonini beradi. Firma haqidagi umumiy ma‘lumotlar ro‘yhati: firmaning nomi, firmaning manzili, qayd qilingan mamlakat, telefon va teleks raqami.
Firmani xarakterlash uchun quyidagi ko ’rsatkichlar beriladi:
• aktsionerlik kapitali, aktivlar, savdo, bandlar miqdorining kattaligi (mayda, o‘rtacha, yirik, yiriklardan biri); o‘z mamlakati ilg‘or kompaniyalari ro‘yhatidagi o‘rni va dunyoning yirik kompaniyalari ichidagi o‘rni;

• 
  xo’jalik faoliyati ko’rinishi (sanoat, savdo, transport-ekspeditorlik, inijiring va boshqalar);
  
• 
  mulk xarakteri (xususiy, davlat, koperativ);
  
• 
  huquqiy holati (aktsio^rlik jamiyati, ma’suliyati ^klangan jamiyat, butunlay va kommandit hamdo‘stlik, yagona firma);
  
• 
  kapital va nazorat (milliy, xorijiy va qo‘shma);
  
• 
  ta‘lim tarixi va firma rivojlanishining xususiyatlari (yaratilgan yili, asosiy ilovalar, nomining o‘zgarishi);
  
• 
  firma kirgan monopolistik uyushma turi va unda firmaning holati (bosh kompaniya, shu‘ba kompaniya, filial, bo‘lim, uyushgan kompaniya); shu‘ba va boshqa bo‘limlarda bosh kompaniyaning nomi ko‘rsatilishi shart.
  
• 
  chiqarilayotgan yoki sotilayotgan tovarning nomenklaturasi (asosiy yoki guruh tovarlar, ixtisoslikka yo‘naltirilganligi, import va eksport nomenklaturasi), firmaning chiqarayotgan tovarlar bo‘yicha jahon bozoridagi o‘rni; asosiy tovarlarni milliy ishlab chiqarishdagi solishtirma og‘irligi; mamlakat eksporti va importidagi ulushi;
  
• 
  firmaning tashqi iqtisodiy faoliyati xarakteri va ahamiyati (xorijiy shu‘ba kompaniyalarining soni, jumladan, ularning joyi, faoliyati ko‘rinishi); eksport qilayotgan mamlakatda firma faoliyatning ahamiyati (ulushi); firma faoliyatida import operatsiyalarining ahamiyati, importning geografik yo‘naltirilganligi.
  
• 
  firmaning ishlab chiqarish va moddiy-texnik yo‘naltirilganligi (ishlab chiqarish korxonalarining miqdori va joylashuvi, ularning quvvati, savdo korxonalari, omborlar, texnik xizmat ko‘rsatish stantsiyalarining miqdori, ularning joylashgan joyi);
  
• 
  firmaning chiqarilayotgan yoki sotilayotgan mahsuloti asosiy ko‘rinishlari bo‘yicha raqobatchilar va kontragentlar;
  
• 
  boshqa firmalar bilan texnik-ishlab chiqarish va boshqa xo‘jalik aloqalari (firmaning nomi va aloqalar shakli ko‘rsatiladi);
  
• 
  firma boshqaruvi apparatining tuzilishi (direktorlar kengashi va boshqarmaning miqdoriy tarkibi, ishlab chiqaruv bo‘linmalarining nomi, u bilan mustahkamlangan mahsulot nomenklaturasi, xo‘jalik mustaqilligi va mas‘uliyat darajasi);
  
• 
  aktsionerlik kapitali, uning aktsiya mulkdorlari orasida taqsimlanishi, aktsiyalarning nazorat paketi, uning mulki va egalari;
  
• 
  firmaning banklar bilan aloqasi va bu aloqalarning xarakteri.