X. Vaxobov, A. A. Abdulqosimov, N. R. Alimkulov

Biogeosenoz
Bir – biri bilan va atrof-muhit bilan o’zaro munosabatdan bo’lgan
organizmlar to’plami
Biosfera
(yunoncha 
bio – 
hayot, 
sfera – 
shar)–Yerning hayotga makon bo’lgan, 
tirik organizmlar tarqalgan joyi qobig’i. B. atmosferaning pastki 
qismi (troposfera)ni okean, dengiz, ko’l va daryo suvlari 
(gidrosfera)ni hamda Yer po’stining ustki qismi (litosfera)ni o’z 
ichiga oladi. 
Biotik omillar
tirik tabiat omillari ( tirik organizmlarning bir-biriga va yashash 
muhitiga ta’siri) kiradi. 
Bir 
butunlik 
qonuniyati
Tabiatda barcha komponentlar va hodisalarning o’zaro bir-birlari 
bilan bog’lanib ketib, bir butun tabiiy muhitni hosil qilganligi.
Botiqlar 
yoki 
depressiyalar
Okean sathidan past joylashgan yerlar. 
Botqoqliklar 
doimo yoki uzoq vaqt zax bo’lib yotadigan joy. Bot-qoqlikda ba’zan 
0,2–0,3 m qalinlikda torf qatlami bo’ladi. O’simliklarning ildizlari 
torf ostidagi qatlamga yetib bormaydi.
Briz
(frantsuzcha 
brize – 
shabada) – dengizlar, katta ko’llar, ba’zi bir yirik 
daryolar sohilida esadigan mahalliy shamollar.
Buloq 
chashma – yer osti suvlarining yer yuzasiga tabiiy holda chiqishi. 
Buloqlar suvli qatlamlar yer yuzasiga chiqib qolgan joylar – vodiylar, 
soylar jarlar, tog’ yonbag’irlari, tog’ etaklarida bo’ladi.
Burmali tog’lar
tektonik harakatlar ta’sirida tog’ jinslari qatlamlari burmalangan va 
tevarak atrofdan baland ko’tarilib qolgan tog’lar. Masalan, Kavkaz, 
Himolay, And, Kordil’era tog’lari va boshqalar. 
Burmali-palaxsali 
tog’lar
ularni qaytadan yoshargan tog’lar deb atashadi. Ular dastlab 
ko’tarilgandan so’ng yemirilib past tog’ga aylangan va yana qayta 
ko’tarilgan.