Vоlframning xоssalari va ishlatilish sоhalari

– rasm. Volfram konsentratlarini kuydirish texnalogiyasi.

Na₂CO₃+Fe₂O₃ =2NaFeO₂+CO₂ 2NaFeO₂+H₂O=2NaOH+Fe₂O₃
800—900⁰C haroratli o‗zgarishda yuqoridagi reaksion moddalar aralashmasi xamirsimon eritma holida bo‗ladi va uni kuyindi deyiladi. Bu kuyindining tarkibi — natriy volframati, temir oksidi va ferriti, marganes oksidlari va aralashmalarning natriyli tuzlari, ortiqcha soda va reaksiyaga kirishmasdan qolgan volframit mineralidan iborat bo‗ladi.

Sanoatda bu jarayonlar maxsus ishlangan to‗xtovsiz yoki davrli aylanuvchi o‗choqlarda amalga oshiriladi. Bunday o‗choqlarda volframit konsentratlarining parchalanishi 98—99%ni tashkil qiladi. Sanoatda qo‗llaniladigan aylanuvchi pechlarning uzunligi 20—25 m bo‗lib, uning ichi shamot g‗ishtlari bilan o‗ralgan bo‗ladi. Ichki diametri 1,8—2 m 2— 3^o qiya holida o‗rnatiladi. Bu o‗choqlardagi harorat mazut, generator gazlarini yoqish bilan amalga oshiriladi. O‗choqlarning aylanish tezligi daqiqada 0,5 dan 2 gacha bo‗ladi. Quyidagi 1.4. – rasmda wolfram boyitmalarini soda ishtirokida kuydirish texnalogiyasining apparatlar zanjir sxemasi keltirilgan.

Masalan: uzunligi 20 m va tashqi diametri 2,2 m, qiyaligi 3° bo‗lgan pechlar bir kecha-kunduzda 20—22% WO₃ bo‗lgan konsentratli 25 tonna shixtani qayta ishlab chiqara oladi. Pechlarlarda hosil bo‗lgan kuyindi suvli tegirmonlarda bo‗tana holiga keltirilib, ishqorlash tizimiga yuboriladi.


Ishqorlash. Kuyindini suv bilan ishqorlash jarayoni 80— 90° C haroratda to‗xtovsiz yoki davrli ishlovchi aylantirgichli jihozlarda amalga oshiriladi. Qizdirish jarayoni qizdirilgan bug‗lar bilan olib boriladi va natriy volframatni to‗liq eritmaga o‗tkazish uchun ishqorlash 2—3 bosqichda olib boriladi. Natijada natriy volframati va suvda eruvchi tuzlar aralashmasi eritmaga o ‗tadi. Ishqorlash jarayonlari maxsus barabanli jihozlarda olib boriladi, volfram 98— 99% eritmaga o‗tadi. Natriy volframati eritmasining zichligi 1,26 dan 1,40 gr/sm³ oralig‗ida bo‗lib, eritmada WO₃ miqdori 190—270 gr/1 gacha bo‗lishini ko‗rsatadi. Ishqorlash va suzish jarayonidan so‗nggi quruq holidagi chiqindilar konsentratning boshlang‗ich miqdorining 30—40% ni tashkil qiladi. Chiqindilardagi WO₃ ning miqdori 1,5—2% dan oshmasligi kerak, agar
2% dan ko‗p bo‗lsa, bunday chiqindilar (ya‘ni, shixtalar) jarayonga qaytariladi.

2. – rasm. Soda bilan wolframli boyitmalarni uzliksiz ko‘machlash jarayonining apparatlar zanjir sxemasi:

1 – shixtani yanchuvchi dastgohga etkazuvchi elevator; 2 – yopiq siklda havo separatorlari bilan ishlovchi sharli tegirmon; 3 – shnek; 4 – havoli separator; 5 – yengli filtr; 6 – avtomatik dozator; 7 – harakatlantiruchi shnek; 8 – shnekli aralashtirgich; 9 – shixtalarni saqlovchi bunker; 10 – ta‘minlovchi; 11 – barabanli pech; 12 – valikli tegirmon; 13 – sterjenli tegirmon – tanlab erituvch dastgoh; 14 – aralashtirgichli reaktor.