Veterinariya m I k r o b I o L o g I y asi

Kuydirgi kasalligining xalqaro nomi - 
Antrax
dir. Qo‘zg‘atuvchisi 
Bac.anthra 
cis
. 
Eubacteriales
qatoriga, 
Bacillaceae
oilasiga va 
Bacillus
avlodiga kiradi. Kuydirgi 
o‘tkir infeksion kasallik bo‘lib, organizmning og‘ir intoksikasiyasi, isitma, septisemiya, 
karbunkullar paydo bo‘lishi va ichak, ko‘proq o‘pkaning zararlanishi bilan namoyon 
bo‘ladi. Kuydirgi bilan barcha turdagi qishloq xo‘jalik, hamda ko‘pgina yovvoyi 
hayvonlar, shuningdek odamlar ham kasallanadi. 
Kasallikni R.Kox (1876), L.Paster (1877), L.S.Senkovskiy (1883) o‘rganib, ilmiy 
asoslab berishgan. 
Morfologiyasi. 
Kuydirgi qo‘zg‘atuvchisi yirik, harakatsiz, grammusbat tayoqcha. 
Uzunligi 6-8 mkm. Eni 1,0-1,5 mkm. Surtmalarda bittadan, ko‘proq zanjir shaklida 
joylashadi. Tayoqchalarning bir biriga qaragan uchlari to‘g‘ri qirqilgandek bo‘ladi. 
Qo‘zg‘atuvchi organizmda kapsula, tashqi muhitda spora hosil qiladi. Bakteriya qon va 

---

57 
zardob qo‘shilgan oziq muhitlarda ham kapsula hosil qiladi. Spora asosan tayoqchaning 
markazida joylashib, oval shaklida bo‘ladi.