Va o rta maxsus

m&jburiy rioya qihsh bilan)

ari

'tilgan qoidalarga

Kk\i\aknl

amaliyot

qoMui:

O'quvchilarni

nc o'qitish

shart-

sharoitbri

dag' \atti-

harakallari test

o'tkazish yoki

irntihon

vaqtida

kutiladigan

harakatlarga

to*la mos

keladi

0'isbuh

amaliyot

qoidasi:

0 qu\chilai

kulila'.otgan

xattt-

harakatiami

aynan shundav

xatti-

harakatianii

takroriovchi

emas, balki

shunga

o'xshasb

! sharoitlarda

mashq qilish

imkoniyatiga

ega

Pedajiog

'• tomnnidan

I ijobiy

1 muMahkam

lovchi i

rajfbailash

hoidasi:

O'quvchilamin

g ma'qul

harakatlari

rag'batlanib

mustahkamlani

shi zarur:

noto*g"ri xaUi-

harakatlar

uchun tanbeh

berilmaydi

balki islak

tug'diruvchi

amaliy tavsiya

tarrida

sharhlanadi

Nalijabr

ni hilisli

qoidasi:

O'quvchiga

har bir xatti-

harakatning

baholash

natijasini

zudlik bilan

ma'lum qilish:

bu shart joriy

baholasb

asosida yotadi

(o'qitishda

qayta

bog'lanish

sharti)

Bilimhrni

muHasi!

mustahkam

lash qoidasi:

har bir o'qitish ]

qadamini

umumlasblins

hni turii

mazmunda

takrorlash va

etaili

miqdorda

puxta

tanlangan

misollar

yordainid2

izohlash

Pedagog tomonidan ijobiy mustahkamlovchi rag 'batlash qoidasi: o'quvchining

ma'qul xatti-harakatlari rag'batlantirilib. mustahkamlanishi zarur: noto'g'ri xatti-

barakatlari uchun tanbeh berilmaydi, balki istak tug'diruvchi amaliy tavsiya tarzida

sharhlanadi (masalan, "yana bir marta ifodalashga urinib ko'r" yoki "bo'lim

mazmunini yana bir marta ishlab chiqishing kerak") 10-jadvalda o'quv maqsadlariga

erishish usullari keltirilgan.

Mazkur qoidalarning yig'indisi reproduktiv tabiatni ifodalaydi.

Dasturlashtirilgan o'qitish doirasida ilgari surilgan tamoyillar o'quv jarayonini

pedagogik texnologiya asosida joriy etishda ham qo'Uanishi mumkin. Ularning eng

asosiyiariga quyidagilar kiradi:

38

Kichik qadamlar — o'quv mavzularini mumkin qadar kichik

qismlarga (modullarga) bo'lish:

Javobni darror lasdiqlash - o'quvchi jaovbni lo'g'ri berganligi (echganligi)

haqidagi ma'lumotga ega bo'lishi kerak. Ya'ni o'zining javobini to'g'ri javob

andazasi bilan taqqoslash kerak.

О 'qitish swatini о 'ziga moslashtirish

Mitrakkablikning asla-sekin ortishi.

Bilimlami niunasil mustahkamlash qoidasi: har bir o'qitisli qadamini

umumlashtirishni turii mazmunli kontekstlarda takrorlash va etaili miqdorda puxta

tanlangan misollar yordamida izohlash zarur.

O'quv maqsadlariga erishish uchun o'qitishning turii moddalari, shu jumladan,

an'anaviy modellar ham qo'llanishi mumkin.

V.Guzeevning ta'kidlayshiga, "muayyan shart-sharoitlarning har biriga mos

keluvchi o'qitishning qulay modelini tanlash mezonlari umuman mavjud emas,

hozirgi kunda bu o'qituvchining vakolatidagi uning tajribasi, salohiyati, ichki dunyosi

va fikrlash tarziga bog'liq masaladir.

O'zlashtirish sifatini baholash joriy, oraliq va yakuniy nazoratlami o'z ichiga

oladi. Joriy nazorat uzluksiz qayta bog'lanishni ta'minlaydi va odatda, baholashsiz

o'tkaziladi, shuning uchun u bilimlami shakllantirishda ishtirok etadi. Pedagogik

texnologiyada qayta bog'lanish nafaqat o'qitish jarayonini mustahkamlash uchun,

balki o'quv maqsadlarini aniqlashtirish uchun ham xizmat qiladi. YAkuniy nazoratda

rejalashtirilgan o'quv maqsadlariga erishganlik darajasi baholanadi.

Nazorat og'zaki, yozma yoki test usulida bo'lishi mumkin.