Urganch davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi



Download 13,56 Mb.
Pdf ko'rish
bet91/99
Sana31.12.2021
Hajmi13,56 Mb.
#262961
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   99
Bog'liq
akademik litsey kasb hunar kollejlarda informatika fanidan olimpiada masalalarini ishlash boyicha korsatmalar

4.2.2   soni 

4.3  –  masala.  Verguldan  keyin  berilgan  M  miqdorda  o‘nlik  belgilarga  ega  bo‘lgan 

  ning 


qiymatini hisoblaydigan dastur yoziladi. Dastur iloji boricha katta M lar uchun ishlasin. 

Masalaning  tahlili. 

  ni  hisoblashning  yetarlicha  oddiy  (juda  yaqin  bo‘lmasada)  usulini 

keltiramiz. U arctg x uchun formulaga asoslangan: 

arctg x =x-x

3

/3+x


5

/5-x


7

/7+…   |x|<1 da. 

 

 

(4.5). 



x=1  da 

  ga  ega  bo‘lamiz,  biroq  qo‘shiluvchilar  ushbu  amalda 

juda sekin  kamayadi  va bizga  haddan tashqari ko‘p miqdordagi qo‘shiluvchilarni  summalashga 

to‘g‘ri  keladi.  Biroq  x  0  ga  qancha  yaqin  bo‘lsa,  (4.5)  formuladagi  summa  shuncha  tez 

shakillanadi. 

tga va tgb 1 dan qattiy kichik va tg(a+b)=1, ya’ni 

 bo‘ladigan a 

va b larni tanlaymiz. 

Masalan, 

(1 / 3)


b

arctg



 

ga ega bo‘lamiz. 

Shunday  qilib 

  va 


  larni  (4.5)  formula  yordamida  hisoblash 

mumkin,  keyin  esa  qo‘shamiz  -    ni  olamiz.  Biroq,    ning  boshqa  yoyilishlarini  ishlatish 

afzalroq, masalan,  

 

 



 

ularda (4.5) formula bo‘yicha hisoblashlar.  




Oldingi  masaladagidek,  navbatdagi  qo‘shiluvchining  va  to‘planuvchi  summaning  kasr 

raqamlarini taqdim etish uchun ikki massiv kerak bo‘ladi. (n-1) qo‘shiluvchidan n inchiga o‘tish 

uchun x

2

 ga va (n-2) ga ko‘paytirish va n ga bo‘lish kerak bo‘ladi. 

Ushbu  masalada  x-  bu  1/r  ko‘rinishidagi  kasr  ekanligini  e’tiborga  olamiz,  bu  yerga  r  –  qisqa 

butun  son.  Unda  kasriy  x



2

  ga  ko‘paytirish  o‘rniga  qisqa  r



2

  butun  songa  bo‘lishni  ishlatish 

mumkin.  Shunday  qilib,  uzun  kasrni  qisqa  butun  songa  bo‘lish  va  kasrlarni  qo‘shish  (oldingi 

masalaga qarang) operatsiyalariga faqat qisqa butun songa ko‘paytirishni qo‘shish mumkin. 




Download 13,56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   99




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish