Urganch davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi

Masalaning  tahlili  va  yechimi.  Umumiy  ko‘rinishda  masala  yechimi  quyidagicha 

bo‘ladi:  qo‘shiluvchilarni  o‘qiymiz  va  ulardagi  koefisentlari,  o‘zgaruvchining  darajasiga 

ko‘paytiramiz  va  qo‘shiluvchilar  oldidagi  ishoralarni  hisobga  olib ularni  summaga  yig‘amiz.  x

n

 

darajasini  hisoblash  uchn  for  i:=1  to  n  do  p:=p*x  sikli  ishlatilishi  mumkin.  Biroq  ko‘phadda 

o‘nlab  qo‘shiluvchilar  va  million  va  undan  ko‘p  tartibidagi  ko‘rsatkichlar  bo‘lishi  mumkin, 

shuning  uchun  bunday  sikllar  juda  ko‘p  “aylanishi”  mumkin  x

y

=y

y*lnx 

formula  tezda  javob 

beradi, biroq faqat x ning musbat qiymatlari uchun o‘rinldir. Shuning uchun x ≠0 ga │x

y

│=e

y-lnx 

darajaning  modulini  hisoblaymiz  va  x  ning  ishorasini  e’tiborga  olmaymiz.  Darajaga  ko‘tarish 

uchun  boshqa  usullarni  ham  ishlatish  mumkin.  Biroq  bu  masaladagi  asosiy  qiyinchilik  – 

ko‘pxadning 

koefitsientlarini 

va 

qo‘shiluvchilardagi 

darjalarni 

va 

ular 

orasidagi 

operatsiyalarning ishoralarini ajratib uni to‘g‘ri o‘qish va taxlil qilish.