O’RTA (KLASS) BO’G’INLI MEHMONXONA- O‘z sig‘imi bo‘yicha oteldan katta (400-200 o‘rinli) shahar markazida yoki shahar atrofida joylashgan. Yetarli darajada keng xizmatlar turini taqdim etadi, ulardagi narxlar u joylashgan mintaqa darajasiga teng yoki undan
bir muncha yuqoriroq bo‘lishi mumkin. Biznesmenlar, xususiy turistlar, kongress, konferentsiya ishtirokchilarni va hakozolarni qabul qilishi mumkin.
QISHLOQ TURIZMI - FARMTOUR, RIRALTOUR. Dam olish vaqti har qanday shaharlik uchun qishloqdami yoki dala xovlidami juda ham maroqlidir. Bu xayot talabi bo‘lib, doimo dala xovlilarini yoki boshqa joylarni ko‘p yillar davomida sinalgan va tekshirilgan joylarda dam olish uchun ijaraga olinadi
QUMSASH TURIZMI– bu asosan qarindosh yoki do‘stlarini ziyorat qilishga mo‘ljallangan bo‘lib, o‘z mamlkatlaridan ayrim sabablarga ko‘ra ko‘chib ketgan kishilar bilan bog‘liq.
HAVO ORQALI TASHISH TURIZMI. Tashishning kattagina qismini havo orqali tashishlar tashkil etib, ular uzoq masofalarga tashishga asosiy e‘tiborni qaratadi. Bundan tashqari qit‘alararo, okeanlar orqali tashish ham kiradi. Yo‘lovchilarni tashishga mo‘ljallangan yuqori tezlikka ega va xavfsiz havo laynerlarining yaratilishi bilan turistlarni qit‘alararo tashish oshib ketdi. Turistlarni tashishda mavjud marshrutlar bilan bir qatorda «charter» yo‘nalishlari ham amalga oshiriladi.
HAYVONLAR BILAN HARAKATLANADIGAI MARSHRUTLAR (fil,tuya,
eshak, ot, itlarda). Norse ridingtour - ot bilan sayr qilish turistilik marshruti keng tarqalgan. Turistlar texnika vositalari bilan borish qiyin bo‘lgan tabiatning diqqatga sazovor joylariga ana shu vositalar yordamida borishlari mumkin.
172
Fan/modlu‘ kodi TOUGEO6
O‘quv yili 2021-2022
Semestr 3
EKTS-
Kreditlar
6
Fan/modul‘ turi Majburiy
Ta‘lim tili O‘zbek
Haftadagi dars soatlari 1-semestr 6soat
Fanning nomi
Auditoriya mashg‘ulotlari
(soat)
Mustaqil ta‘lim (soat)
Jami yuklama
(soat)
Turizm geografiyasi
68
108
176
Fanning mazmuni
Fanni o‘qitishdan maqsad – talabalarda Turizm Geografiyasi fanining nazariy-metodologik va amaliy asoslari (tushunchalar, qonuniyatlar, tadqiqot usullari va boshqalar) to‘g‘risidagi bilimlarni shakllantirish hamda ularni amaliyotda tatbiq etish ko‘nikmasini hosil qilishdan iborat.
Fanning vazifasi – talabalarda turizm geografiyasining fanlar tizimida tutgan o‘rni, turizm geografiyasining ijtimoiy tarmog‘ini obyektti va predmeti, shakllanishi va rivojlanishi, zamonaviy tuzilishi, iqtisodiy- ijtimoiy geografik jarayonlarni o‘rganishda qiyosiy geografik usulni qo‘llay olishini, jamiyatning turli jabhalari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik va geografik aloqadorlikni aniqlay olish ko‘nikmalarini shakllantirishdan iborat.
Asosiy nazariy qism (ma‘ruza mashg‘ulotlari)
Fan tarkibiga quyidgi mavzular kiradi
1-mavzu. ― Turizm geografiyasi ,, fanining predmeti, maqsadi va vazifalari «Turizm geografisi» fanini o‘rganish predmeti, maqsadi va vazifalarini o‘rgatish. Aholining o‘zi yashab turgan mintaqa, hudud, o‘lka yoki biror mamlakatning diqqatga sazovor joylarini ko‘rish maqsadida uyushtirilgan rekreatsion faoliyat turiga sayohat, ya‘ni turizm deyiladi.
«Turizm» termini frantsuzchadan olingan bo‘lib, «tour» - aylana, aylanma harakat va «sayr-sayohat» degan ma‘noni anglatadi. 1963 yilda BMT-ning Xalqaro turizmga oid Rim konferentsiyasiga muvofiq «sayyoh» deb, bir mamlakatdan ikkinchi mamlakatga safarga borib, kamida 24 soat ichida o‘sha yerda turib, sayyohlik xizmatidan foydalangan kishiga aytiladi (Mironenko, Tverdoxlebov, 1981, b.11). Agar kishilarning ana shu muddat davomida mamlakat hududining boshqa joyida o‘zi yashab turgan manzildan tashqarida bo‘lishi mahalliy turizm deyiladi. Geografik fanlar tizimi: tabiiy geografiya, iqtisodiy va ijtimoiy geografiya, tabiiy-ijtimoiy fanlar, ―oraliq‖ fanlar. Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning (inson
geografiyasi yoki ijtimoiy geografiyaning) fanlar tizimida tutgan o‘rni.
Uning boshqa fanlar bilan aloqalari. Geografiyaning ijtimoiy qanotini nomlanishi: iqtisodiy geografiya, iqtisodiy va ijtimoiy geografiya, inson geografiyasi, ijtimoiy geografiya. Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning ichki tuzilishi.
2-mavzu. ― Turizmni rivojlantirish omillari ,,
Butunjahon turistik tashkilotining hisobotida turizmni barqaror rivojlantirishning 10 ta dasturi bayon etilgan bo‘lib, unda «ekoturizmni rivojlantirish uchun iqlim o‘zgarishi, chiqindilarni nazorat qilish, yerlardan barqaror foydalanish, bioxilma-xillikni va alohida muhofaza etiladigan hududlarni saqlash masalalariga alohida e‘tibor berish» lozimligi ta‘kidlangan. Shu bois ekoturizmni rivojlantirishda ekotizimlarning barqarorligini saqlash, bioxilma-xillikni va tabiat yodgorliklarini asrashni ilmiy asosda tashkil etish, ekoturizmni barqaror rivojlantirish strategiyalarini ishlab chiqishni taqozo etadi.
3-mavzu. Turizm geografiyasining tarixi va rivojlanishi
Turizm qadimdan xalqlar o‘rtasidagi (iqtisodiy, savdo sotiq, fan, madaniyat, san‘at, hunarmandchilik va h.k.) aloqa manbai sifatida muhim ahamiyatga ega. Jumladan, eramizdan avvalgi 3-2 ming yillar davomida kishilarning yangi geografik joylarni ochish, o‘zlari uchun qulay hududlarni egallab olish, boylik orttirish va boshqa maqsadlarda dunyoni o‘rgana boshlangan.
mavzu. Sayyoxning xuquq va majburiyatlari. Turizm xavfsizligi
Sayyoxning xuquqlari. O‘zbekistonn Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan 1999 yil 20 avgustda qabul qilingan «Turiz to‘g‘risida» qonunining 14 – moddasiga muvofiq turist sayoxatga tayyorgarlik ko‘rish va o‘tash vaqtida, tranzitni qo‘shib xisoblaganda quyidagi xuqularga ega:
-Ko‘zlangan shartnomaga muvofiq to‘la turistik xizmatini olish.
Sayoxat bilan aloqador bo‘lgan to‘liq va ishonchli axborotlarni
olish.
Shaxsiy xavfsizlik, xuquqining ximoyasi, shuningdek mol – mulkining muxofazasi.
O‘z vaqtida tibbiy xizmat olish.
Shartnoma buzilishi natijasida yuzaga keladigan moddiy va maonaviy zararlarni o‘rnini to‘ldirish.
Sayyox qonuniy nuqtai nazardan boshqa xuquqlarga xam ega..
5-mavzu. Jahonning turistik regionlari
Xalqaro turizm geografiyasi. Davlatlar o‘rtasida sayyohlar ayriboshlash xalqaro aloqalarning bir turi bo‘lib, u turistik tashkilotlar
o‘rtasidagi hamkorlikni ta‘minlaydi. Xalqaro turizm jahon xalqlarini bir- birini o‘rganishga, xalqlar o‘rtasida do‘stona aloqani, savdo-sotiqni, madaniyat va ilm-fanni yusaltirishga xizmat qiladi.
mavzu. Yevropa mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi.
Hozirgi kunda turizm tarmog‘i dunyodagi mamlakatlarning ijtimoiy- iqtisodiy taraqqiyotini jadallashtirish hamda xalqaro va mintaqalararo rivojlanish dasturlariga integratsiyalashuvning o‘ta muhim vositalaridan biri bo‘lib hisoblanadi.
Bu bo‘limda Yevropa mintaqasi mamlakatlari turizmining o‘ziga xos xususiyatlari. shakllanishi va ommaviylashishi. mintaqada xalqaro turizmni rivojlanish yo‘nalishlari. Yevropa mamlakatlari turizm industriyasida axborot texnologiyalarining rivojlanishi. «Onlayn» turizm bozorining holati hamda Yevropa ittifoqiga a‘zo yetakchi mamlakatlar turizm iqtisodiyoti. Yevropaning «Benilyuks» iqtisodiy ittifoqiga kiruvchi Farbiy Yevropa mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Shimoliy Yevropa Skandinaviya mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Sharqiy Yevropa mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Yevropa mintaqasi mamlakatlarining geografik o‘rni. joylashuvi. Yevropa mamlakatlariga qilinayotgan tashriflar va daromadlar tahlili hamda bu mamlakatlar bilan O‘zbekiston o‘rtasida olib borilayotgan diplomatik munosabatlar o‘rganiladi.
mavzu. Amerika mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi
Bu bo‘limda Amerika hamda Osiyo va Tinch okeani mintaqasi mamlakatlari turizm harakatlarining rivojlanish dinamikasi. Amerika mintaqasi turizm markazlari. Shimoliy. Markaziy. Janubiy hamda Karib orollari mamlakatlari xalqaro turizm iqtisodiyoti. Amerika Qo‘shma SHtatlari xalqaro turizm faoliyatining o‘ziga xos xususiyatlari. AQSH va Kanada milliy parklari. shuningdek. Shimoliy-Sharqiy Osiyo mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Janubiy-Sharqiy Osiyo mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Okeaniya va Janubiy Osiyo mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Amerika va Osiyo mintaqasi mamlakatlari geografik joylashuvi. mamlakatlarning xalqaro turizmni rivojlantirishga qaratilgan siyosatlari. xorijiy mamlakatlar bilan iqtisodiy aloqalari. tarixi. madaniyati. milliy bog‘lari va qo‘riqxonalari tabiati. manzaralari. bu mintaqalarga qilinayotgan xorijiy tashriflar va tushimlar tahlili. mustaqil respublikamiz bilan iqtisodiy. siyosiy va madaniy sohalarda olib borilayotgan munosabatlarini yoritish ko‘zda tutilgan.
mavzu. Osiyo –Tinch okeani regioni mamlakatlari xalqaro turizm
geografiyasi
Yevropa va Amerika mintaqasidan keyin. Sharqiy Osiyo va Tinch okeani mintaqasi mamlakatlari. turizm sohasida o‘zining yuqori darajada tez rivojlanishi bilan ajralib turadi. Mintaqaning ayrim mamlakatlarida keyingi yillarda aniqrog‘i 1990 yildan boshlab turizm industriyasi nihoyatda
tez sur‘atlarda rivojlana boshladi. Ayniqsa Xitoy va uning boshqa hududlari hisoblangan Gongkong. Makao va Tayvan‘ shuningdek. Malayziya. Tailand. Singapur. Koreya respublikasi. Avstraliya. Yaponiya. Indoneziya. Yangi Zelandiya. Filippin mamlakatlari turizm sohasida juda katta natijalarga erishib kelmoqda.
9-mavzu. Yaqin Sharq va Afrika regionlari mamlakatlari xalqaro
turizm geografiyasi
Yaqin Sharq mintaqasi mamlakatlari asosiy turizm markazlari bo‘lib Misr. Iroq. Iordaniya. Quvayt. Oman. Qatar. Saudiya Arabistoni. Suriya. Birlashgan Arab Amirliklari. Yaman va Isroil mamlakatlari hisoblanadi. Bu mintaqada Livandagi kelishmovChiliklarga qaramasdan 1970 yillardan boshlab sezilarli darajada xalqaro turizm harakatlari rivojlana boshladi. Bu mintaqada 1970 yilda 1.8 mln. xorijiy turistlar tashrifi kuzatilgan bo‘lsa. 1980 yilga kelib ularning soni 6 mln. kishini tashkil qilgan. Xalqaro turizm tushumlari esa 0.4 mlrd. AQSH dollaridan. 3.5 mlrd. AQSH dollariga o‘sganligi kuzatilgan. 1986-87 yillarda xalqaro turizm tashriflari 17.7% ga. xalqaro turizm tushumlari esa 16%ga pasayganligi kuzatilgan. 1980 yilda jahon turizm tashriflarining 2.1%ini tashkil qilgan bo‘lsa. 1987 yilga kelib bu ko‘rsatkich 1.48% ga pasayib ketgan. 1988-99 yillarda xorijiy tashriflar birmuncha o‘sganligi kuzatiladi. ya‘ni 1987 yilda 5.4 mln. xorijiy tashriflar kuzatilgan bo‘lsa. 1990 yilda 7.5 mln. kishiga yetadi. 1991 yilga kelib xorijiy sayyohlar soni yana kamaya boshlaydi. tashriflar 10.3% ga. xalqaro turizm tushumlari 16.5% ga pasayganligi kuzatiladi. 1994 yildan boshlab (2001 yildagi pasayishni hisobga olmaganda) 2020 yillarda bir maromda o‘sish kuzatiladi .
10-mavzu. Afrika mintaqasi mamlakatlari turizmi
Bu bo‘limda Afrika mintaqasining umumiy tavsifi. Afrika mintaqasi mamlakatlari xalqaro turizm harakatlarining sust darajada rivojlanish sabablari. Afrika mintaqasi hududlari bo‘yicha Shimoliy. Farbiy. Markaziy. Sharqiy va Janubiy Afrika mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Afrika mintaqasiga qilingan xorijiy tashriflar va xalqaro turizmdan kelib tushgan tushimlar tahlil qilinadi.
Yaqin Sharq mintaqasi mamlakatlari xalqaro turizm harakatlarining rivojlanish dinamikasi. Yaqin Sharq mintaqasi mamlakatlariga qilingan tashriflar va ulardan kelib tushgan tushumlar tahlili. Yaqin Sharq mintaqasi mamlakatlari xalqaro turizm bozorini ta‘minlovchi asosiy mamlakatlar. mintaqada doimiy ravishda xalqaro turizm harakatlarining tebranib turish sabablari ko‘rsatiladi.
11-mavzu. Turizm industriyasi
Turizm industriyasi bu – o‘zaro bog‘langan shunday tashkilotlar va
tadbirkorlarki, ular turistlar iste‘mol qilishi va turizm protsessini yurgazishi uchun kerakli xizmat, mexnat va mahsulotlar yig‘indisidan iboratdir. Turizm industriyasi mehmonxona va boshqa joylashtirish vositalari, transport vositalari, ommaviy ovqatlanish bo‘ektlari, ko‘ngilochar tashkilotlar, tanishuv soglomlashtirish, sport, diniy, madaniy va boshqa turoperatorlarlik va turagentlik faoliyatini amalga oshiruvchi tashkilotlar, shu bilan birga turist-ekskursion va tarjimonlik xizmatlarini ko‘rsatuvchi tashkilotlar yig‘indisidir.
12-mavzu. O`zbekistonning jahon xo`jaligi tizimidagi tutgan o`rni.
O`zbekistonning tabiiy va rekratsion resurslari
O‘zbekistonning tabiiy sharoiti va tabiiy boyliklari. O‘zbekiston Osiyo qit‘asida, hududi yirik daryolari bo‘lmish Amudaryo va Sirdaryo oralig‘ida joylashgan bo‘lib, g‘arbda Turon pasttekisligini va Sharqda tog‘li o‘lkalarni o‘z ichiga oladi.
Respublika tabiati boy va xilma-xil. O‘zbekiston hududining kattagina qismini sahrolar va cho‘llar egallaydi, Sharqiy qismida osmono‘par tog‘lar, daryo atroflarida ajoyib vodiylar bor. Jazirama qum sahrolari, muzliklar, oppoq qorga burkangan tog‘ cho‘qqilari, paxtazorlar bilan qoplangan yam-yashil vodiylar mavjudligi O‘zbekiston tabiati uchun xos..
13-mavzu. : O‘zbekiston turistik imkoniyatlari va yo‘nalishlari Turizm jahondagi ko‘pgina mamlakatlar singari respublikamiz
iqtisodiyotiga o‘zining hissasini qo‘shayotgan qishloq xo‘jaligi, sanoat, transport va boshqa makroiqtisodiy tarmoqlar qatori rivojlanib bormoqda. Biroq, hozirgi paytda turizm imkoniyatlari O‘zbekiston Respublikasida samarali foydalanilmayotganligi tufayli u xalq xo‘jaligining asosiy tarmoqlari ko‘rsatkichlaridan ancha orqadadir.
Ta‘kidlash joizki, O‘zbekistonning geografik o‘rni turizmni rivojlantirishda Markaziy Osiyo davlatlari ichida ancha qulaydir. Bu borada Respublika Prezidenti I.A.Karimov o‘z asarida, «Amudaryo va Sirdaryo oralig‘ida joylashgan O‘zbekiston xalqaro aloqalarini yo‘lga qo‘yish nuqtai nazaridan va o‘z taraqqiyot istiqbollari jihatidan qisman qulay jo‘g‘rofiy- strategik mavqega ega.
14-mavzu. Namangan viloyati turizm geografiyasi Namangan viloyati ekotizimlari: tushunchasi, tasniflanishi va
tavsiflanishi. Hozirgi kunda O‘zbekistonda 4000 tadan ortiq arxitektura, tarixiy va tabiiy yodgorliklar, go‘zal landshaftlar, xilma xil noyob o‘simliklar va hayvonot dunyosi mavjud. Bularning barchasi sayyohlarning respublikaga bo‘lgan qiziqishini yanada oshiradi.Lekin O‘zbekiston
Respublikasida o‘rtacha turistik infratuzilma 19 foiz, Namangan viloyatida esa undan ham kam foizni tashkil etadi xolos. Shuning uchun ham milliy turistik infrastrukturaning sig‘imi va darajasini oshirish o‘ta dolzarb mummo hisoblanadi.
III. Amaliy mashg‘ulotlar
―Turizm geografiyasi,, fanining predmeti, maqsadi va vazifalari.
―Turizmni rivojlantirish omillari ,,
Turizm geografiyasining tarixi va rivojlanishi.
Sayyoxning xuquq va majburiyatlari. Turizm xavfsizligi.
Jahonning turistik regionlari..
Yevropa mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi
Amerika mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi.
Osiyo –Tinch okeani regioni mamlakatlari xalqaro turizm geografiyasi.
Yaqin Sharq va Afrika regionlari mamlakatlari xalqaro turizm geografiyasi.
Afrika mintaqasi mamlakatlari turizmi.
Turizm industriyasi.
O`zbekistonning jahon xo`jaligi tizimidagi tutgan o`rni. O`zbekistonning tabiiy va rekratsion resurslari.
O‘zbekiston turistik imkoniyatlari va yo‘nalishlari.
Namangan viloyati turizm geografiyasi.
Mustaqil ta‘lim va mustaqil ishlar
―Turizm geografiyasi,, fanining predmeti, maqsadi va vazifalari.
―Turizmni rivojlantirish omillari ,,Qadimgi Gretsiyada geografiya.
Turizm geografiyasining tarixi va rivojlanishi.
Sayyoxning xuquq va majburiyatlari. Turizm xavfsizligi.
Jahonning turistik regionlari.
Yevropa mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi.
Amerika mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi
Osiyo –Tinch okeani regioni mamlakatlari xalqaro turizm geografiyasi.
Yaqin Sharq va Afrika regionlari mamlakatlari xalqaro turizm geografiyasi.
Afrika mintaqasi mamlakatlari turizmi.
Turizm industriyasi
O`zbekistonning jahon xo`jaligi tizimidagi tutgan o`rni. O`zbekistonning tabiiy va rekratsion resurslari.
O‘zbekiston turistik imkoniyatlari va yo‘nalishlari..
Namangan viloyati turizm geografiyasi.
Yaponiya turizm geografiyasi.
Ispaniya turizm geografiyasi
Norvegiya turizm geografiyasi 18. Italiya turizm geografiyasi
19. Fransiya turizm geografiyasi 20. Germaniya turizm geografiyasi 21. Turkiya turizm geografiyasi
22. AQSH turizm geografiyasi 23. Kanada turizm geografiyasi 24. Meksika turizm geografiyasi 25. Singapur turizm geografiyasi 26. KXDR turizm geografiyasi
27.Indoneziya turizm geografiyasi 28. Malayziya turizm geografiyasi 29. BAA turizm geografiyasi
Saudiya Arabistoni turizm geografiyasi
Okeaniya Mamlakatlari turizm geografiyasi 32. Hindiston turizm geografiyasi
33 . Xitoy turizm geografiyasi 34. Polsha turizm geografiyasi 35. Gretsiya turizm geografiyasi
Madakaskar turizm geografiyasi
Yangi zellandiya turizm geografiyasi 38. Avstrliya turizm geografiyasi
Rossiya turizm geografiyasi
Gollandiya turizm geografiyasi
V. Fan o‘qitilishining natijalari (shakllanadigan kompetentsiyalar) Fanni o‘zlashtirishi natijasida talaba:
turizm geografisi fanining fanlar tizimida tutgan o‘rni, obyektti va predmeti, shakllanishi, rivojlanishi, zamonaviy tuzilishi haqida tasavvur va bilimga ega bo’lishi;
turizm geografisi fanidagi nazariyalari asoslarini, qonunlar, asosiy
tushunchalar, jarayonlarning xususiyatlarini bilish va ulardan foydalanish ko’nikmalariga ega bo’lishi;
talaba iqtisodiy va ijtimoiy geografik jarayonlarni tahlil qilish usullarini qo‘llash, jamiyatning turli jabhalari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik
va geografik aloqadorlikni aniqlay olish, muammolar bo‘yicha yechimlar qabul qilish malakasiga ega bo’lishi kerak.
VI. Ta‘lim texnologiyalari va metodlari
ma‘ruzalar;
interfaol keys-stadilar;
seminarlar (mantiqiy fikrlash, tezkor savol-javoblar);
guruhlarda ishlash;
individual loyixalar
jamoa bo‘lib ishlash va ximoya qilish uchun loyihalar
VII. Kreditlarni olish uchun talabalar
Fanga oid nazariy va uslubiy tushunchalarni to‘la o‘zlashtirish, tahlil natijalarini to‘g‘ri aks ettira olish, o‘rganilayotgan jarayonlar haqida mustaqil mushohada yuritish va joriy, oraliq nazorat shakllarida berilgan vazifa va topshiriqlarni bajarish, yakuniy nazorat bo‘yicha yozma ishni
topshirish.
Asosiy adabiyotlar
Мирзиѐев Ш.М ―Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз‖ Тошкент-«Ўзбекистон» - 2017. 488 бет.
– М., 1996.
Абдуллаев О. Иқтисодий география ва экология (ўқув қўлланма) И қисм. Наманган. 2002.
Александрова А.Ю. Международнўй туризм., 2002
Qo‘shimcha adabiyotlar
Борисов К. Международнўй туризм и право. – М., 1999.
Дуревич А.П. Маркетинг в туризме. М.,2001
Окладников Е.А. Международнўй туризм. М.,2002.
Сокрлова М.В. История туризма. М., 2002.
Солиев А.С., Махамадалиев Р. Иқтисодий география асослари Т., Ўзбекистон, 1996.
Солиев А.С. Ҳудудий мажмуаларнинг назарий асослари– Т; Университет, 2007.
Саидов А. Ўзбекистонда туризм: истиқбол ва муаммоллар. Т., 1991
Axborot manbaalari
http://www.financy.ru 13.http://www.wesmirbook.ru
www.uzdaily.com
www.cia.gov
Fan dasturi Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi yo‘nalishlari bo‘yicha O‘quv-uslubiy birlashmalar faoliyatini Muvofiqlashtiruvchi Kengashning Fan dasturi Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi yo‘nalishlari bo‘yicha O‘quv-uslubiy birlashmalar faoliyatini Muvofiqlashtiruvchi Kengashning 2021 yil ―29 - avgust‖ dagi 4 -sonli bayonnomasi bilan
ma‘qullangan.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligining 2021 yil ―29 - avgust‖ dagi 452 - sonli buyrug‘i bilan ma‘qullangan fan
dasturlarini tayanch oliy ta‘lim muassasasi tomonidan tasdiqlashga rozilik berilgan.
Fan/modul uchun mas‘ul:
X.S.Mirzaaxmedov - Namangan davlat universiteti geografiya kafedrasi dotsenti
Taqrizchilar:
Sh.Z.Jumaxanov - Namangan davlat universiteti geografiya kafedrasi dotsenti
E.A.Soliyev - Namangan davlat universiteti geografiya kafedrasi dotsenti
182
Fan/modlu‘ kodi TOUGEO6
O‘quv yili 2021-2022
Semestr 3
EKTS-
Kreditlar
6
Fan/modul‘ turi Majburiy
Ta‘lim tili O‘zbek
Haftadagi dars soatlari 1-semestr 6soat
Fanning nomi
Auditoriya mashg‘ulotlari
(soat)
Mustaqil ta‘lim (soat)
Jami yuklama
(soat)
Turizm geografiyasi
68
108
176
Fanning mazmuni
Fanni o‘qitishdan maqsad – talabalarda Turizm Geografiyasi fanining nazariy-metodologik va amaliy asoslari (tushunchalar, qonuniyatlar, tadqiqot usullari va boshqalar) to‘g‘risidagi bilimlarni shakllantirish hamda ularni amaliyotda tatbiq etish ko‘nikmasini hosil qilishdan iborat.
Fanning vazifasi – talabalarda turizm geografiyasining fanlar tizimida tutgan o‘rni, turizm geografiyasining ijtimoiy tarmog‘ini obyektti va predmeti, shakllanishi va rivojlanishi, zamonaviy tuzilishi, iqtisodiy- ijtimoiy geografik jarayonlarni o‘rganishda qiyosiy geografik usulni qo‘llay olishini, jamiyatning turli jabhalari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik va geografik aloqadorlikni aniqlay olish ko‘nikmalarini shakllantirishdan iborat.
Asosiy nazariy qism (ma‘ruza mashg‘ulotlari)
Fan tarkibiga quyidgi mavzular kiradi
1-mavzu. ― Turizm geografiyasi ,, fanining predmeti, maqsadi va vazifalari «Turizm geografisi» fanini o‘rganish predmeti, maqsadi va vazifalarini o‘rgatish. Aholining o‘zi yashab turgan mintaqa, hudud, o‘lka yoki biror mamlakatning diqqatga sazovor joylarini ko‘rish maqsadida uyushtirilgan rekreatsion faoliyat turiga sayohat, ya‘ni turizm deyiladi.
«Turizm» termini frantsuzchadan olingan bo‘lib, «tour» - aylana, aylanma harakat va «sayr-sayohat» degan ma‘noni anglatadi. 1963 yilda BMT-ning Xalqaro turizmga oid Rim konferentsiyasiga muvofiq «sayyoh» deb, bir mamlakatdan ikkinchi mamlakatga safarga borib, kamida 24 soat ichida o‘sha yerda turib, sayyohlik xizmatidan foydalangan kishiga aytiladi (Mironenko, Tverdoxlebov, 1981, b.11). Agar kishilarning ana shu muddat davomida mamlakat hududining boshqa joyida o‘zi yashab turgan manzildan tashqarida bo‘lishi mahalliy turizm deyiladi. Geografik fanlar tizimi: tabiiy geografiya, iqtisodiy va ijtimoiy geografiya, tabiiy-ijtimoiy fanlar, ―oraliq‖ fanlar. Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning (inson
geografiyasi yoki ijtimoiy geografiyaning) fanlar tizimida tutgan o‘rni.
Uning boshqa fanlar bilan aloqalari. Geografiyaning ijtimoiy qanotini nomlanishi: iqtisodiy geografiya, iqtisodiy va ijtimoiy geografiya, inson geografiyasi, ijtimoiy geografiya. Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning ichki tuzilishi.
2-mavzu. ― Turizmni rivojlantirish omillari ,,
Butunjahon turistik tashkilotining hisobotida turizmni barqaror rivojlantirishning 10 ta dasturi bayon etilgan bo‘lib, unda «ekoturizmni rivojlantirish uchun iqlim o‘zgarishi, chiqindilarni nazorat qilish, yerlardan barqaror foydalanish, bioxilma-xillikni va alohida muhofaza etiladigan hududlarni saqlash masalalariga alohida e‘tibor berish» lozimligi ta‘kidlangan. Shu bois ekoturizmni rivojlantirishda ekotizimlarning barqarorligini saqlash, bioxilma-xillikni va tabiat yodgorliklarini asrashni ilmiy asosda tashkil etish, ekoturizmni barqaror rivojlantirish strategiyalarini ishlab chiqishni taqozo etadi.
3-mavzu. Turizm geografiyasining tarixi va rivojlanishi
Turizm qadimdan xalqlar o‘rtasidagi (iqtisodiy, savdo sotiq, fan, madaniyat, san‘at, hunarmandchilik va h.k.) aloqa manbai sifatida muhim ahamiyatga ega. Jumladan, eramizdan avvalgi 3-2 ming yillar davomida kishilarning yangi geografik joylarni ochish, o‘zlari uchun qulay hududlarni egallab olish, boylik orttirish va boshqa maqsadlarda dunyoni o‘rgana boshlangan.
mavzu. Sayyoxning xuquq va majburiyatlari. Turizm xavfsizligi
Sayyoxning xuquqlari. O‘zbekistonn Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan 1999 yil 20 avgustda qabul qilingan «Turiz to‘g‘risida» qonunining 14 – moddasiga muvofiq turist sayoxatga tayyorgarlik ko‘rish va o‘tash vaqtida, tranzitni qo‘shib xisoblaganda quyidagi xuqularga ega:
-Ko‘zlangan shartnomaga muvofiq to‘la turistik xizmatini olish.
Sayoxat bilan aloqador bo‘lgan to‘liq va ishonchli axborotlarni
olish.
Shaxsiy xavfsizlik, xuquqining ximoyasi, shuningdek mol – mulkining muxofazasi.
O‘z vaqtida tibbiy xizmat olish.
Shartnoma buzilishi natijasida yuzaga keladigan moddiy va maonaviy zararlarni o‘rnini to‘ldirish.
Sayyox qonuniy nuqtai nazardan boshqa xuquqlarga xam ega..
5-mavzu. Jahonning turistik regionlari
Xalqaro turizm geografiyasi. Davlatlar o‘rtasida sayyohlar ayriboshlash xalqaro aloqalarning bir turi bo‘lib, u turistik tashkilotlar
o‘rtasidagi hamkorlikni ta‘minlaydi. Xalqaro turizm jahon xalqlarini bir- birini o‘rganishga, xalqlar o‘rtasida do‘stona aloqani, savdo-sotiqni, madaniyat va ilm-fanni yusaltirishga xizmat qiladi.
mavzu. Yevropa mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi.
Hozirgi kunda turizm tarmog‘i dunyodagi mamlakatlarning ijtimoiy- iqtisodiy taraqqiyotini jadallashtirish hamda xalqaro va mintaqalararo rivojlanish dasturlariga integratsiyalashuvning o‘ta muhim vositalaridan biri bo‘lib hisoblanadi.
Bu bo‘limda Yevropa mintaqasi mamlakatlari turizmining o‘ziga xos xususiyatlari. shakllanishi va ommaviylashishi. mintaqada xalqaro turizmni rivojlanish yo‘nalishlari. Yevropa mamlakatlari turizm industriyasida axborot texnologiyalarining rivojlanishi. «Onlayn» turizm bozorining holati hamda Yevropa ittifoqiga a‘zo yetakchi mamlakatlar turizm iqtisodiyoti. Yevropaning «Benilyuks» iqtisodiy ittifoqiga kiruvchi Farbiy Yevropa mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Shimoliy Yevropa Skandinaviya mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Sharqiy Yevropa mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Yevropa mintaqasi mamlakatlarining geografik o‘rni. joylashuvi. Yevropa mamlakatlariga qilinayotgan tashriflar va daromadlar tahlili hamda bu mamlakatlar bilan O‘zbekiston o‘rtasida olib borilayotgan diplomatik munosabatlar o‘rganiladi.
mavzu. Amerika mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi
Bu bo‘limda Amerika hamda Osiyo va Tinch okeani mintaqasi mamlakatlari turizm harakatlarining rivojlanish dinamikasi. Amerika mintaqasi turizm markazlari. Shimoliy. Markaziy. Janubiy hamda Karib orollari mamlakatlari xalqaro turizm iqtisodiyoti. Amerika Qo‘shma SHtatlari xalqaro turizm faoliyatining o‘ziga xos xususiyatlari. AQSH va Kanada milliy parklari. shuningdek. Shimoliy-Sharqiy Osiyo mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Janubiy-Sharqiy Osiyo mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Okeaniya va Janubiy Osiyo mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Amerika va Osiyo mintaqasi mamlakatlari geografik joylashuvi. mamlakatlarning xalqaro turizmni rivojlantirishga qaratilgan siyosatlari. xorijiy mamlakatlar bilan iqtisodiy aloqalari. tarixi. madaniyati. milliy bog‘lari va qo‘riqxonalari tabiati. manzaralari. bu mintaqalarga qilinayotgan xorijiy tashriflar va tushimlar tahlili. mustaqil respublikamiz bilan iqtisodiy. siyosiy va madaniy sohalarda olib borilayotgan munosabatlarini yoritish ko‘zda tutilgan.
mavzu. Osiyo –Tinch okeani regioni mamlakatlari xalqaro turizm
geografiyasi
Yevropa va Amerika mintaqasidan keyin. Sharqiy Osiyo va Tinch okeani mintaqasi mamlakatlari. turizm sohasida o‘zining yuqori darajada tez rivojlanishi bilan ajralib turadi. Mintaqaning ayrim mamlakatlarida keyingi yillarda aniqrog‘i 1990 yildan boshlab turizm industriyasi nihoyatda
tez sur‘atlarda rivojlana boshladi. Ayniqsa Xitoy va uning boshqa hududlari hisoblangan Gongkong. Makao va Tayvan‘ shuningdek. Malayziya. Tailand. Singapur. Koreya respublikasi. Avstraliya. Yaponiya. Indoneziya. Yangi Zelandiya. Filippin mamlakatlari turizm sohasida juda katta natijalarga erishib kelmoqda.
9-mavzu. Yaqin Sharq va Afrika regionlari mamlakatlari xalqaro
turizm geografiyasi
Yaqin Sharq mintaqasi mamlakatlari asosiy turizm markazlari bo‘lib Misr. Iroq. Iordaniya. Quvayt. Oman. Qatar. Saudiya Arabistoni. Suriya. Birlashgan Arab Amirliklari. Yaman va Isroil mamlakatlari hisoblanadi. Bu mintaqada Livandagi kelishmovChiliklarga qaramasdan 1970 yillardan boshlab sezilarli darajada xalqaro turizm harakatlari rivojlana boshladi. Bu mintaqada 1970 yilda 1.8 mln. xorijiy turistlar tashrifi kuzatilgan bo‘lsa. 1980 yilga kelib ularning soni 6 mln. kishini tashkil qilgan. Xalqaro turizm tushumlari esa 0.4 mlrd. AQSH dollaridan. 3.5 mlrd. AQSH dollariga o‘sganligi kuzatilgan. 1986-87 yillarda xalqaro turizm tashriflari 17.7% ga. xalqaro turizm tushumlari esa 16%ga pasayganligi kuzatilgan. 1980 yilda jahon turizm tashriflarining 2.1%ini tashkil qilgan bo‘lsa. 1987 yilga kelib bu ko‘rsatkich 1.48% ga pasayib ketgan. 1988-99 yillarda xorijiy tashriflar birmuncha o‘sganligi kuzatiladi. ya‘ni 1987 yilda 5.4 mln. xorijiy tashriflar kuzatilgan bo‘lsa. 1990 yilda 7.5 mln. kishiga yetadi. 1991 yilga kelib xorijiy sayyohlar soni yana kamaya boshlaydi. tashriflar 10.3% ga. xalqaro turizm tushumlari 16.5% ga pasayganligi kuzatiladi. 1994 yildan boshlab (2001 yildagi pasayishni hisobga olmaganda) 2020 yillarda bir maromda o‘sish kuzatiladi .
10-mavzu. Afrika mintaqasi mamlakatlari turizmi
Bu bo‘limda Afrika mintaqasining umumiy tavsifi. Afrika mintaqasi mamlakatlari xalqaro turizm harakatlarining sust darajada rivojlanish sabablari. Afrika mintaqasi hududlari bo‘yicha Shimoliy. Farbiy. Markaziy. Sharqiy va Janubiy Afrika mamlakatlari turizm iqtisodiyoti. Afrika mintaqasiga qilingan xorijiy tashriflar va xalqaro turizmdan kelib tushgan tushimlar tahlil qilinadi.
Yaqin Sharq mintaqasi mamlakatlari xalqaro turizm harakatlarining rivojlanish dinamikasi. Yaqin Sharq mintaqasi mamlakatlariga qilingan tashriflar va ulardan kelib tushgan tushumlar tahlili. Yaqin Sharq mintaqasi mamlakatlari xalqaro turizm bozorini ta‘minlovchi asosiy mamlakatlar. mintaqada doimiy ravishda xalqaro turizm harakatlarining tebranib turish sabablari ko‘rsatiladi.
11-mavzu. Turizm industriyasi
Turizm industriyasi bu – o‘zaro bog‘langan shunday tashkilotlar va
tadbirkorlarki, ular turistlar iste‘mol qilishi va turizm protsessini yurgazishi uchun kerakli xizmat, mexnat va mahsulotlar yig‘indisidan iboratdir. Turizm industriyasi mehmonxona va boshqa joylashtirish vositalari, transport vositalari, ommaviy ovqatlanish bo‘ektlari, ko‘ngilochar tashkilotlar, tanishuv soglomlashtirish, sport, diniy, madaniy va boshqa turoperatorlarlik va turagentlik faoliyatini amalga oshiruvchi tashkilotlar, shu bilan birga turist-ekskursion va tarjimonlik xizmatlarini ko‘rsatuvchi tashkilotlar yig‘indisidir.
12-mavzu. O`zbekistonning jahon xo`jaligi tizimidagi tutgan o`rni.
O`zbekistonning tabiiy va rekratsion resurslari
O‘zbekistonning tabiiy sharoiti va tabiiy boyliklari. O‘zbekiston Osiyo qit‘asida, hududi yirik daryolari bo‘lmish Amudaryo va Sirdaryo oralig‘ida joylashgan bo‘lib, g‘arbda Turon pasttekisligini va Sharqda tog‘li o‘lkalarni o‘z ichiga oladi.
Respublika tabiati boy va xilma-xil. O‘zbekiston hududining kattagina qismini sahrolar va cho‘llar egallaydi, Sharqiy qismida osmono‘par tog‘lar, daryo atroflarida ajoyib vodiylar bor. Jazirama qum sahrolari, muzliklar, oppoq qorga burkangan tog‘ cho‘qqilari, paxtazorlar bilan qoplangan yam-yashil vodiylar mavjudligi O‘zbekiston tabiati uchun xos..
13-mavzu. : O‘zbekiston turistik imkoniyatlari va yo‘nalishlari Turizm jahondagi ko‘pgina mamlakatlar singari respublikamiz
iqtisodiyotiga o‘zining hissasini qo‘shayotgan qishloq xo‘jaligi, sanoat, transport va boshqa makroiqtisodiy tarmoqlar qatori rivojlanib bormoqda. Biroq, hozirgi paytda turizm imkoniyatlari O‘zbekiston Respublikasida samarali foydalanilmayotganligi tufayli u xalq xo‘jaligining asosiy tarmoqlari ko‘rsatkichlaridan ancha orqadadir.
Ta‘kidlash joizki, O‘zbekistonning geografik o‘rni turizmni rivojlantirishda Markaziy Osiyo davlatlari ichida ancha qulaydir. Bu borada Respublika Prezidenti I.A.Karimov o‘z asarida, «Amudaryo va Sirdaryo oralig‘ida joylashgan O‘zbekiston xalqaro aloqalarini yo‘lga qo‘yish nuqtai nazaridan va o‘z taraqqiyot istiqbollari jihatidan qisman qulay jo‘g‘rofiy- strategik mavqega ega.
14-mavzu. Namangan viloyati turizm geografiyasi Namangan viloyati ekotizimlari: tushunchasi, tasniflanishi va
tavsiflanishi. Hozirgi kunda O‘zbekistonda 4000 tadan ortiq arxitektura, tarixiy va tabiiy yodgorliklar, go‘zal landshaftlar, xilma xil noyob o‘simliklar va hayvonot dunyosi mavjud. Bularning barchasi sayyohlarning respublikaga bo‘lgan qiziqishini yanada oshiradi.Lekin O‘zbekiston
Respublikasida o‘rtacha turistik infratuzilma 19 foiz, Namangan viloyatida esa undan ham kam foizni tashkil etadi xolos. Shuning uchun ham milliy turistik infrastrukturaning sig‘imi va darajasini oshirish o‘ta dolzarb mummo hisoblanadi.
II.2. Ma‘ruza mavzularini taqsimlanishi
№
mavzular
Soati
1
― Turizm geografiyasi ,, fanining predmeti, maqsadi va vazifalari
2
2
― Turizmni rivojlantirish omillari ,,
2
3
Turizm geografiyasining tarixi va rivojlanishi
2
4
Sayyoxning xuquq va majburiyatlari. Turizm xavfsizligi.
2
5
Jahonning turistik regionlari.
2
6
Yevropa mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi.
2
7
Amerika mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi
2
8
Osiyo –Tinch okeani regioni mamlakatlari xalqaro turizm
geografiyasi
2
9
Yaqin Sharq va Afrika regionlari mamlakatlari xalqaro
turizm geografiyasi
2
10
Afrika mintaqasi mamlakatlari turizmi
2
11
Turizm industriyasi
2
12
O`zbekistonning jahon xo`jaligi tizimidagi tutgan o`rni.
O`zbekistonning tabiiy va rekratsion resurslari
2
13
O‘zbekiston turistik imkoniyatlari va yo‘nalishlari
4
14
Namangan viloyati turizm geografiyasi
4
Jami
32 soat
III. Amaliy mashg‘ulotlar
―Turizm geografiyasi,, fanining predmeti, maqsadi va vazifalari.
―Turizmni rivojlantirish omillari ,,
Turizm geografiyasining tarixi va rivojlanishi.
4. Sayyoxning xuquq va majburiyatlari. Turizm xavfsizligi.
Jahonning turistik regionlari..
Yevropa mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi
Amerika mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi.
Osiyo –Tinch okeani regioni mamlakatlari xalqaro turizm geografiyasi.
Yaqin Sharq va Afrika regionlari mamlakatlari xalqaro turizm geografiyasi.
Afrika mintaqasi mamlakatlari turizmi.
Turizm industriyasi.
O`zbekistonning jahon xo`jaligi tizimidagi tutgan o`rni. O`zbekistonning tabiiy va rekratsion resurslari.
O‘zbekiston turistik imkoniyatlari va yo‘nalishlari.
Namangan viloyati turizm geografiyasi.
III.2. Amaliy mashg‘ulot mavzularini taqsimlanishi
№
Amaliy mashg‘ulot mavzulari
Soati
1
―Turizm geografiyasi,, fanining predmeti, maqsadi va
vazifalari.
2
2
―Turizmni rivojlantirish omillari ,,
2
3
Turizm geografiyasining tarixi va rivojlanishi
2
4
Sayyoxning xuquq va majburiyatlari. Turizm xavfsizligi.
2
5
Jahonning turistik regionlari
4
6
Yevropa mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi
4
7
Amerika mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi
2
8
Osiyo –Tinch okeani regioni mamlakatlari xalqaro turizm
geografiyasi
2
9
Yaqin Sharq va Afrika regionlari mamlakatlari xalqaro
turizm geografiyasi
2
10
Afrika mintaqasi mamlakatlari turizmi
2
11
Turizm industriyasi
2
12
O`zbekistonning jahon xo`jaligi tizimidagi tutgan o`rni.
O`zbekistonning tabiiy va rekratsion resurslari.
2
13
O‘zbekiston turistik imkoniyatlari va yo‘nalishlari.
4
14
Namangan viloyati turizm geografiyasi
4
Umumiy jami
36 soat
IV. Mustaqil ta‘lim va mustaqil ishlar
―Turizm geografiyasi,, fanining predmeti, maqsadi va vazifalari.
―Turizmni rivojlantirish omillari ,,Qadimgi Gretsiyada geografiya.
Turizm geografiyasining tarixi va rivojlanishi. 18.Sayyoxning xuquq va majburiyatlari. Turizm xavfsizligi. 19.Jahonning turistik regionlari.
20.Yevropa mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi. 21.Amerika mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi 22.Osiyo –Tinch okeani regioni mamlakatlari xalqaro turizm
geografiyasi.
23.Yaqin Sharq va Afrika regionlari mamlakatlari xalqaro turizm geografiyasi.
Afrika mintaqasi mamlakatlari turizmi.
Turizm industriyasi
O`zbekistonning jahon xo`jaligi tizimidagi tutgan o`rni. O`zbekistonning tabiiy va rekratsion resurslari.
O‘zbekiston turistik imkoniyatlari va yo‘nalishlari..
Namangan viloyati turizm geografiyasi.
Yaponiya turizm geografiyasi.
Ispaniya turizm geografiyasi
Norvegiya turizm geografiyasi 41. Italiya turizm geografiyasi
42. Fransiya turizm geografiyasi 43. Germaniya turizm geografiyasi 44. Turkiya turizm geografiyasi
45. AQSH turizm geografiyasi 46. Kanada turizm geografiyasi 47. Meksika turizm geografiyasi 48. Singapur turizm geografiyasi 49. KXDR turizm geografiyasi
50.Indoneziya turizm geografiyasi 51. Malayziya turizm geografiyasi 52. BAA turizm geografiyasi
Saudiya Arabistoni turizm geografiyasi
Okeaniya Mamlakatlari turizm geografiyasi 55. Hindiston turizm geografiyasi
56 . Xitoy turizm geografiyasi 57. Polsha turizm geografiyasi 58. Gretsiya turizm geografiyasi
Madakaskar turizm geografiyasi
Yangi zellandiya turizm geografiyasi 61. Avstrliya turizm geografiyasi
Rossiya turizm geografiyasi
Gollandiya turizm geografiyasi
IV. 1. Mustaqil ta‘lim mavzularini taqsimlanishi
1-semestr
№
Mustaqil ta‘lim mavzulari
Soati
1
―Turizm geografiyasi,, fanining predmeti, maqsadi va
vazifalari.
2
2
―Turizmni rivojlantirish omillari ,,Qadimgi Gretsiyada
geografiya.
2
3
Turizm geografiyasining tarixi va rivojlanishi.
2
4
Sayyoxning xuquq va majburiyatlari. Turizm xavfsizligi
2
5
Jahonning turistik regionlari
2
6
Yevropa mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi
2
7
Amerika mamlakatlarida xalqaro turizm geografiyasi
2
8
Osiyo –Tinch okeani regioni mamlakatlari xalqaro turizm
geografiyasi
2
9
Yaqin Sharq va Afrika regionlari mamlakatlari xalqaro
turizm geografiyasi
4
10
Afrika mintaqasi mamlakatlari turizmi
2
11
Turizm industriyasi
4
12
O`zbekistonning jahon xo`jaligi tizimidagi tutgan o`rni.
O`zbekistonning tabiiy va rekratsion resurslari
2
13
O‘zbekiston turistik imkoniyatlari va yo‘nalishlari
4
14
Namangan viloyati turizm geografiyasi
2
15
Yaponiya turizm geografiyasi
4
16
Ispaniya turizm geografiyasi
2
17
Norvegiya turizm geografiyasi
4
18
Italiya turizm geografiyasi
2
19
Fransiya turizm geografiyasi
4
20
Germaniya turizm geografiyasi
2
21
Turkiya turizm geografiyasi
4
22
AQSH turizm geografiyasi
2
23
Kanada turizm geografiyasi
4
24
Meksika turizm geografiyasi
2
25
Singapur turizm geografiyasi
4
26
KXDR turizm geografiyasi
2
27
Indoneziya turizm geografiyasi
4
28
Malayziya turizm geografiyasi
2
29
BAA turizm geografiyasi
4
30
Saudiya Arabistoni turizm geografiyasi
2
31
Okeaniya Mamlakatlari turizm geografiyasi
4
32
Hindiston turizm geografiyasi
2
33
Xitoy turizm geografiyasi
4
34
Polsha turizm geografiyasi
2
35
Gretsiya turizm geografiyasi
4
36
Madakaskar turizm geografiyasi
2
37
Yangi zellandiya turizm geografiyasi
2
38
Avstrliya turizm geografiyasi
2
39
Rossiya turizm geografiyasi
2
40
Gollandiya turizm geografiyasi
2
Jami
108
V. Fan o‘qitilishining natijalari (shakllanadigan kompetentsiyalar)
Fanni o‘zlashtirishi natijasida talaba:
turizm geografisi fanining fanlar tizimida tutgan o‘rni, obyektti va predmeti, shakllanishi, rivojlanishi, zamonaviy tuzilishi haqida tasavvur va bilimga ega bo’lishi;
turizm geografisi fanidagi nazariyalari asoslarini, qonunlar, asosiy tushunchalar, jarayonlarning xususiyatlarini bilish va ulardan foydalanish ko’nikmalariga ega bo’lishi;
talaba iqtisodiy va ijtimoiy geografik jarayonlarni tahlil qilish usullarini qo‘llash, jamiyatning turli jabhalari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik va geografik aloqadorlikni aniqlay olish, muammolar bo‘yicha yechimlar
qabul qilish malakasiga egabo’lishikerak.
VI. Ta‘lim texnologiyalari va metodlari
ma‘ruzalar;
interfaol keys-stadilar;
seminarlar (mantiqiy fikrlash, tezkor savol-javoblar);
guruhlarda ishlash;
individual loyixalar
jamoa bo‘lib ishlash va ximoya qilish uchun loyihalar
VII. Kreditlarni olish uchun talabalar
Fanga oid nazariy va uslubiy tushunchalarni to‘la o‘zlashtirish, tahlil natijalarini to‘g‘ri aks ettira olish, o‘rganilayotgan jarayonlar haqida mustaqil mushohada yuritish va joriy, oraliq nazorat shakllarida berilgan vazifa va topshiriqlarni bajarish, yakuniy nazorat bo‘yicha yozma ishni
topshirish.
Asosiy adabiyotlar
Мирзиѐев Ш.М ―Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз‖ Тошкент-«Ўзбекистон» - 2017. 488 бет.
– М., 1996.
Абдуллаев О. Иқтисодий география ва экология (ўқув қўлланма) И қисм. Наманган. 2002.
Александрова А.Ю. Международнўй туризм., 2002
Qo‘shimcha adabiyotlar 16.Борисов К. Международнўй туризм и право. – М., 1999. 17.Дуревич А.П. Маркетинг в туризме. М.,2001 18.Окладников Е.А. Международнўй туризм. М.,2002.
Сокрлова М.В. История туризма. М., 2002.
Солиев А.С., Махамадалиев Р. Иқтисодий география асослари Т., Ўзбекистон, 1996.
Университет, 2007.
22.Саидов А. Ўзбекистонда туризм: истиқбол ва муаммоллар. Т., 1991
Axborot manbaalari
12. http://www.financy.ru 13.http://www.wesmirbook.ru 14.www.uzdaily.com
15.www.cia.gov
Fan dasturi Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi yo‘nalishlari bo‘yicha O‘quv-uslubiy birlashmalar faoliyatini Muvofiqlashtiruvchi Kengashning Fan dasturi Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi yo‘nalishlari bo‘yicha O‘quv-uslubiy birlashmalar faoliyatini Muvofiqlashtiruvchi Kengashning 2021 yil ―29 - avgust‖ dagi 4 -sonli bayonnomasi bilan
ma‘qullangan.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligining 2021 yil ―29 - avgust‖ dagi 452 - sonli buyrug‘i bilan ma‘qullangan fan dasturlarini tayanch oliy ta‘lim muassasasi tomonidan tasdiqlashga rozilik berilgan.
Fan/modul uchun mas‘ul:
X.S.Mirzaaxmedov - Namangan davlat universiteti geografiya kafedrasi dotsenti
Taqrizchilar:
Sh.Z.Jumaxanov - Namangan davlat universiteti geografiya kafedrasi dotsenti
E.A.Soliyev - Namangan davlat universiteti geografiya kafedrasi dotsenti
