Umurtqalilar

98-rasm. Qushning tana qismlari va patlarining nomi:
1-ustki tumshuq, 2 -og‘iz burchagi, 3-ostki tum shuq, 4-peshonasi, 5-boshining usti, 6-ensasi, 7-bo‘ynining orqa qism i, 8-yelkasi, 9-orqasi, 10-kichik qoquv pat­ lari, 11-beli, 12-dumining ustki qoplovchi patlari, 13-rul patlari, 14-katta qoquv patlari, 15-dumining osti, 16-orqa barm og‘i, 17-tashqi barm og‘i, 18-o‘rta barm og‘i, 19-ichki barm og‘i, 20-iligi, 21-soni, 22-qom i, 23-qanotining tashqi qoplovchi pat­ lari, 24-ko‘kragi, 25-yelka patlari, 26-chakkasi, 27 -tom og‘i.


Quyida 0 ‘zbekistonda keng tarqalgan va biologik hamda amaliy ahamiyatga ega bo‘lgan ko'krak tojli qushlar katta turkumining chumchuqsimonlar, tovuqsimonlar, kaptarsi- monlar va qizilishtonsimonlar turkumlariga kiruvchi qushlar vakillarini kolleksiya materiallari asosida o ‘rganilib aniqla- gichlari keltiriladi.


Chumchuqsimonlar (Passeriformes) turkumi
Asosan mayda va o ‘rtacha kattalikdagi qushlar hisoblanadi. Tumshug‘i yashash sharoitiga va oziqlanish usuliga ko‘ra har xil kattalikda va turli shaklda bo'ladi. Katta qoquv patlari 10— 11 ta, lekin bulardan birinchisi, odatda reduksiyalangan. Sev- kasi pat bilan qoplanmagan. Barmoqlari 4 ta bo‘lib, 3 tasi oldinga, 1 tasi orqaga qaragan. Hamma barmoqlari sevkasiga nisbatan bir xil balandlikda joylashgan.
0 ‘zbekiston faunasida chumchuqsimonlaming 21 ta oilasi­ ning vakillari uchraydi.



C h u m c h u q s im o n l a r ( P a s s e r i fo r m e s ) t u r k u m i a y r im o i la la r in i a n iq la s h ja d v a l i
1(17) Tumshug'i kalta. Og'iz kesigi katta. Qanoti 105-220
mm, ilik qismidan sakkiz marta uzun.
Qaldirg‘ochlar — Hirundinidae