Umurtqalilar

Ilonlar kenja turkumining turlarini aniqlash jadvali
1 (2) Ko'zi terisi ostiga yashiringan bo'lib, kichik qora nuqtaga o'xshab yaltirab turadi. Dum i kalta. Uzunligi kengli- giga teng.
Ko‘r ilon — Typhlops vermicularis Mer.
2 (1) Ko'zi terisi ostiga yashirinmagan, yuqoriga qaragan.
Dumi ustidagi tangachalar silliq.
Qum bo‘g‘ma iloni - Eryx miliaris Pallas.
3 (4) Dumining ostki qismida uzunasiga bir qator bo'lib joylashgan tangachalari bor. Yon tomonidagi tangachalari qiyshiq joylashgan.
Qum charxiloni — Echis carinatus Schneider.
4 (3) Dum ining ostki qismidagi tangachalari ikki qator bo'lib joylashgan. Yon tomonidagi tangachalari qiyshiq joy- lashmagan.
Ko‘lvor ilon — Qora ilon (gyurza) — Vipera lebetina
L.
4 (4) Dum osti qalqonchalari 20 juftga yetmaydi. Boshining eng keng joyi og'iz burchagi bilan tumshug'ining uchigacha bo'lgan masofadan kam.
Dasht qora iloni — Vipera ursini Bonaparte.


5 (8) Tanasining o'rta qismidagi tangachalar 23 ta, ba’zan 25 ta. Ko‘zi bilan burun teshigi orasida chuqurcha bor.
Oddiy qalqontumshuq — AnSistradon halys Pallas.
6 (7) Ustki jag'ining oldingi qismida zahar tishlari joylash- magan. Tanasidagi tangachalar qirrali.
Suv ilon — Natrix tesselata L.
7 (6) Ustki jag'ining oldingi qismida zahar tishlari joylash­ gan, ular yaxshi ko'rinadi. Chakka qalqoni yo'q.
O'rta Osiyo kapcha. iloni — Naja oxiana L.
8 (5) Tanasining o'rta qismidagi tangachalar soni 19 ta.
9 (10) Chakka qalqoni bitta, tanasining ustida qoramtir chiziqlari bor.
0 ‘q ilon — Psammophis lineolatum Brandt.
10 (9) Chakka qalqonlari ikkitadan kam emas. Boshida naqshdor chipor guli bor.
Guldor (naqshdor) chiporilon — Elaphe dioe Pallas.
Topshiriqlar:
0 ‘lkamiz faunasiga xos bo'lgan va kafedrada spirtda fiksirlangan holda saqlanayotgan ayrim tur kaltakesaklar va ilonlaming sistema­ tik holatini aniqlagichlar asosida o‘rganib, albomga yozib oling.


15-mashg‘ulot. QUSHLARNING TASHQI TUZILISHI, PAT VA PAR QOPLAMI