Umurtqalilar

Visseral skelet. Suyakli baliqlarning visseral yoylari ham akulalaming visseral yoylariga o'xshash, jag‘ yoyi, til osti va jabra yoylaridan iborat.
37-rasm. Suyakli baliqlar miya qutisining ensa bo‘limi:
1-asosiy ensa suyagi, 2-yon ensa suy­ agi, 3-ustki ensa suyagi, 4-ensa teshigi, 5- quloq suyaklari.
Jag‘ yoyi birlamchi va ikkilamchi jagiardan iborat. Birlam­ chi jag‘ xondral suyaklardan tashkil topib, akulaning tanglay- kvadrat va mekkel tog'aylariga tamomila gomologdir. Ustki
jag'da ular oldingi qism uchida joylashgan bir juft tanglay suyak orqasida (pastki jag' bilan birikkan joyda) bir juft kvadrat suyakdan iborat, bu suyaklarning orasida uchta qanotsimon suyaklar bor; bulardan bittasi keyingi qanotsimon xondral suyak, qolgan ikkitasi qoplag'ich suyakdir. Suyakdor baliqlarda
tutib turish funksiyasini birlamchi jag' emas, balki qoplagich suyaklar, chunonchi, jagiararo juft suyak va ustki juft suyak-" laridan hosil boigan ikkilamchi (so'nggi) jag' bajaradi. Pastki jag' tarkibiga uch juft suyak: kvadrat suyak bilan birikadigan
va akuladagi mekkel tog'ayiga gomolog boigan xondral qo‘shuv suyagi, ikkita yangi qoplagich element — qo'shuv
suyagining distal qismini g'ilof kabi qoplab olgan katta tish suyagi, hamda qo'shuv suyagining orqa burchagiga o'rnashgan kichkina burchak suyagi kiradi.


Til osti yoyi faqat xondral suyaklardan tashkil topgan. Til osti yoyining ustki qismi, xuddi akuladagidek, katta gioman- dibulyar suyakdan iborat. Giomandibulyarga bir tomondan kvadrat suyak bilan simplektikum, ikkinchi tomondan esa til osti yoyining pastki elementlari kelib qo'shiladi. Bulardan
eng kattasi gioid hisoblanadi. Shunday qilib, giomandibulyar suyak simplektikum bilan birga, akulada boigani kabi, jag' osma suyagining funksiyasini bajaradi, demak zog'ora baliqn­ ing bosh skeleti ham giostilik tipdadir. Yuqori jag'ning miya
qutisiga bog'lamlar hamda miya qutisining eshituv bo'limida giomandibulyar suyak yoki tog'ay bilan bevosita bog'lanishi giostilik tipda bog'lanish deyiladi. O'ng va chap tomon- ning gioidlari bir vaqtda tilni ham ushlab turuvchi kopula, ya’ni toq suyak orqali qo'shiladi.
Suyakli baliqlarda besh juft jabra yoylari bir-biri bilan o'zaro harakatchan birikkan to'rt juft suyakchalardan va yoylarni ost­ ki tomondan birlashtiruvchi bitta (toq) element (kopula)dan hosil boigan. Biroq suyakli baliqlarda beshinchi jabra yoyi (oxirgisi) kuchli reduksiyalangan.
Suyakli baliqlarda yangi tuzilma —jabra qopqog'i boiib, u har tomondan giomandibulyar suyakka qo'shiladigan to'rtta
yapaloq qoplag'ich suyakdan: qopqoq, qopqoq oldi, qopqoq osti va qopqoq oraliq suyaklaridan tuzilgan (38-rasm).


4 S 6 -S3 7 8 9 : o H 72 73 К