Umurtqalilar

31-rasm. Suyakli baliqlarning bosh miyasi:
1-hidlov kapsulalari, 2 -hidlov b o ‘laklari, 3 -oldingi miya yarim sharlari, 4 - o ‘rta miya, 5 -m iyacha, 6 -uzun-
choq miya, 7-orqa m iya, 8 -uchlik nervning ko‘zga bora­ digan tarm og‘i, 9 -eshitish nervi, 10-adashgan nerv.


Uning hajmi nisbatan kichik, oldingi miya qopqog‘ida nerv moddalari yo‘q. Miya yarim sharlarining ichi (yon qorincha­ lari) tog'ayli baliqlardagi kabi to'siq bilan to'liq ajralmagan. Miya yarim sharlarininig oldingi tomoniga hidlov bo'lagi, orqa tomoniga esa oraliq miya tutashgan. Suyakli baliqlarda o'rta miya va miyacha nisbatan yaxshi rivojlangan. Oraliq miya katta yarim shar tomonidan berkitilgan. Uzunchoq miya asta- sekinlik bilan orqa miyaga qo'shilib ketadi.
Ayirish organlari. Baliq buyraklarini ko'rish uchun ichak va suzgich pufagini olib tashlash kerak.
Zog'ora baliqning buyraklari (32-rasm) akulaning buyrak- lari singari qorin pardasi ostida va umurtqa pog'onasining ikki yonida joylashgan. Farqi shundaki, suyakli baliqlarning ayirish sistemasi jinsiy organlari bilan bog'liq emas.


32-rasm. Urg'ochi zog'ora baliqning ayirish — urchish organlarining keyingi qismi:
1-suzgich pufak, 2-tuxum don, 3-tuxum don yo'li, 4-siydik-jinsiy so ‘rg‘ich, 5- jinsiv teshik, 6-buyraklar, 7-siydik y o ‘li, 8-siydik pufagi, 9-siydik teshigi, 10-ichak, 11-anal teshigi.

Uzun to'q-qizg'ish bir juft tana buyragi (mezanefros) gavda bo'shlig'ining boshidan oxirgacha cho'zilgan bo'lib, suzgich pufagjning ustida, umurtqalarining yonida joylashgan. Buyrak-

laming oldingi uchi juda keng bo'lib, o'rta chiziqda bir-biriga qo'shilib ketadi. Har qaysi buyrakning ichki cheti bo'ylab bittadan siydik yo'li o'tadi, bu kanallar pastroqda bir-biri bilan qo'shilib ketadi. Orqa tomonda esa siydik pufagiga qo'shiladigan bitta umumiy kanalni hosil qiladi. Siydik pufagi siydik-tanosil so'rg'ichi uchida maxsus teshik bilan ochiladi.
Jinsiy organlari. Suzgich pufagining yon tomonlarida jin­ siy bezlar joylashgan. Urg'ochisining tuxumdoni mayda donachalar singari uzunchoq boiadi. Uning keyingi cho'zilgan qismi tuxum yo'li hisoblanib, bitta teshik bilan siydik-tanosil so'rg'ichiga ochiladi.
Erkak zog'ora baliqning juft urug'doni silliq va g'uj uzun­ choq tanachadan iborat bo'lib, u tana bo'shlig'ida urg'ochi- larining tuxumdoni kabi joylashgan. Urug'donlaming keyingi boiimlari kalta urug' chiqarish yo'liga aylangan bo'lib, umu­ miy jinsiy teshik bilan siydik-tanosil so'rg'ichiga ochiladi.

Topshiriqlar: