Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

78

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

Bu jarayon xorijiy tajribalardan foydalanish, ulardagi o‘qitish mexanizmi, dastur 

va  darsliklarini  tahlil  qilish  va  o‘rganishdan  boshlandi.  Xorijiy  davlatlardagi  fuqaro 

tarbiyasiga  oid  dasturlarni  o‘rganish  jarayonida  har  bir  davlat  o‘ziga  xos  yo‘nalish 

belgilab olganligi ko‘zga tashlandi. Bunda mamlakat tarixi, uning o‘ziga xos xarakteri, 

mentaliteti inobatga olingan. Jumladan, ta’limi tizimi rivojlangan mamlakatlar qatorida 

yuqori  o‘rinda  turuvchi  Singapur  davlatida  “Xarakter  va  fuqarolik  ta’limi”ni  o‘qitish 

yo‘lga qo‘yilgan. Ta’lim sohasidagi ekspertlarning fikricha, Singapur iqtisodiy taraqqiyot 

va  turmush  darajasini  yuksaltirishni  ta’lim  bilan  bog‘lagan.  Iqtisodiy  hamkorlik  va 

rivojlanish  tashkilotining  “Asosiy  universal  ko‘nikmalar”  reytingida  16  yoshdagi 

singapurlik  o‘quvchilar  matematika  va  aniq  fanlar  bo‘yicha  jahonda  birinchi  o‘rinda 

turishadi.  Bu  tashkilotning  o‘quvchilar  savodxonligini  baholaydigan  “PISA”  testiga 

ko‘ra,  so‘nggi  5  yillikda  singapurli  talabalar  “muammolarga  yechim  topish” 

imtihonlarida 

mutlaq 

yetakchilik 

qilishmoqda. 

Jumladan, 

2017-yil  

25-dekabrida  e’lon  qilingan  reyting  buning  isbotidir.  Xarakter  va  fuqarolik  (CCE) 

Singapur  ta’lim  tizimining  asosiy  masalasi  hisoblanadi.  1959-yildan  boshlab  fuqaro 

tarbiyasini  joriy  qilish  uchun  turli  xil  dasturlar  ishlab  chiqilgan:  “Fuqaro  va  axloq”, 

Ta’lim (SME, 1992), Milliy ta’lim (NE, 1997), Ijtimoiy va hissiy o‘rganish (SEL, 2005) 

va Qo‘shimcha o‘quv mashg‘ulotlari (CCA). 

Xarakter  va  fuqarolik  CCE  o‘quv  dasturida  jamiyatga  ta’sir  ko‘rsatayotgan 

tendensiyalar,  global  o‘zgarishlar,  texnologik  yutuqlar  va  kashfiyotlar  ham  hisobga 

olinadi.  

Bu  fanni  o‘qitishdan  ko‘zlangan  maqsad  o‘quvchilarda  oila  va  jamiyat 

oldida  javobgarlik  hissini  rivojlantirish,  qadriyatlarni  singdirish  va  qobiliyatlarni 

shakllantirishdan iborat. Singapur fuqarosida Xarakter va fuqarolik ta’limi orqali fuqaro 

savodxonligi,  xabardorlik  va  madaniyatlararo  ko‘nikmalarning  tarkibiy  qismlari 

shakllantiriladi. Unga ko‘ra,