Turizm va madaniy meros xalqaro universiteti huzuridagi buxoro turizm va madaniy meros texnikumi


-Mavzu Statistikada moda medianani qo’llanishi



Download 6,4 Mb.
bet15/40
Sana09.06.2022
Hajmi6,4 Mb.
#646923
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   40
Bog'liq
статистика

12-Mavzu Statistikada moda medianani qo’llanishi.
Statistika amaliyotida arifmetik, garmonik o‘rtachalardan tashqari moda va mediana ham u yoki bu variatsion belgi bo‘yicha to‘plamga umumlashtiruvchi tavsif berishda qo‘llaniladi. Jumladan, statistikada moda deb belgi (varianta)ning mazkur to‘plam ichida eng ko‘p uchraydigan miqdori tushuniladi. Variatsion qatorda moda deb eng ko‘p chastotaga ega bo‘lgan varianta sanaladi. Mediana deganda esa variatsion qatorning o‘rtasidagi varianta tushuniladi. Odatda mediana qatorni ikkiga bo‘lib, ushbu variantadan yuqorisida hamda quyi qismida, ya’ni har ikkala tomonida bir xil miqdoriy ko‘rsatkichlar ta’minlanadi. Modani bozorlarda sotilayotgan turli mahsulotlar uchun o‘rtacha narxlar belgilashda yoki bozor rahbariyati tomonidan ularni nazorat qilish maqsadida tatbiq etiladi.
Statistikada o’rtacha miqdorlar bilan bir qatorda tuzilmaviy o’rtacha miqdorlar ham keng qo’llaniladi. Tuzilmaviy o’rtacha miqdorlar deyilganda statistikada moda va mediana tushuniladi.
O’rtacha miqdorlar bir biridan farq qiladigan yakka miqdorlarning o’rtachasidir.Shuning uchun ular to’plam uchun xos bo’lgan umumiy yo’nalishni, qonuniyatni ochib beraolmaydi, ammo ular to’plamdagi yakka belgilarning qiymatlarini niqoblaydi.Bu esa hayotda sodir bo’ladigan ayrim hodisalarni o’lchash,baholash va tabriflashda xaloqit beradi.Ushbu kamchilikni yo’qotish uchun statistikada moda va mediana qo’llaniladi.
Moda deb nima tushuniladi? Moda deb statistik to’plamda eng katta songa va salmoqqa ega bo’lgan miqdor tushuniladi. Moda aniq miqdordir. U o’rganilayotgan to’plamning strukturasini tariflashda eng muhim ahamiyatga egadir.Masalan,o’rtacha ish haqi yoki o’rtacha hosildorlik bilan eng ko’p uchraydigan ish haqi darajasi yoki hosildorlik darajasi ham katta ahamiyatga egadir. Moda oraliq va oraliqli bo’lmagan(diskret) variasion qatorlar bo’yicha aniqlanadi.
Oraliqli bo’lmagan qatorlarda modani aniqlash qiyinchilik tug’dirmaydi, uni aniqlashda ortiqcha hisoblashlar talab qilinmaydi. Oraliqli bo’lmagan qatorlarda qaysi bir variantning vazni yoki salmohi ko’p uchrasa, shu variant moda bo’lib hisoblanadi.
Oraliqli variasion qatorlarda modani hisoblash variasion diskret qatorlarga nisbatan farq qiladi. Oraliqli variasion qatorlarda modani quyidagi formula yordamida aniqlash mumkin:

M0 –Moda,
X0 - Moda oralig’ining quyi chegarasi.,
d– Moda oraliq-interval miqdori.,
F1 –moda oralig’ining kuyi chegarasidagi qator iazni,
F2-moda qatorining vazni.,
F3- moda oralig’ining yuqori chegarasidagi qator iazni
Endi, modani hisoblab olamiz.
Fermer xo’jaliklarining paxta hosildorligi bo’yicha taqsimoti

Fermer xo’jaliklarining paxta hosildorligi bo’yicha guruhlari

Fermer xo’jaliklarining soni

20 sentnergacha

4

20-25 sentner

8

25-30 sentner

6

30 sentnerdan yuqori

3

Jami

21

Jadvaldan ko’rinib turibdiki, 20-25 s.hosildorlikka erishgan xo’jaliklar bo’lib, ikkinchi guruhga kiruvchi fermer xo’jaliklari hisoblanadi. Ularning soni boshqa guruhdagilar soniga nisbatan ko’pdir.ushbu qator modadir. Endi yuqoridagi formula asosida modani hisoblaymiz.


Download 6,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   40




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish