Toshkent tibbiyot akademiyasi

Ilova-3

4.4 Fizik faktorlar bo‘yicha retseptlar to‘plami

1.Issiqlik bilan davolash.ozokerit.

Ozokerit aplikatsiyalari – trusik shaklda t⁰40S-48S. Davomiyligi 20 minut. Har kuni 8-10 ta muolaja

2Balchik bilan davolash.

«Trusi » kurinishidagi balchik aplikatsiyalar. Balchik kalinligi 5-6 sm, harorat 38-40⁰S, har kuni yoki kunaro 15-20 minut. Bir kursiga 12-18 ta muolaja

3.Elektrofarez Maxalliy anesteziyalovchi moddalar (novakain, lidakain, trimikain, dikain) va spazmalitiklar ( nikatinka eufillin) bilan ogrik irradiatsiya bergan soxasiga ta'sir etish. I-0,01-0,03 ma\sm. T-20-30 min. N15 har kuni.

Tavsiya: Yalliglanishga karshi, spazmalitik, ogrik koldiruvchi tasir S5-S7 ildizlari innervatsiyalovchi soxa va old narvonsimon mushakning zichlashgan uchogiga.

4 trofik yara soxasiga impulsli magnitoterapiya,int-3-4,ivl 4-5,t 6-12 min,N8-10 har kuni

Metodikasi: AMIT-01 apparati N vaS induktorlari steril salfetkaga uralgan xolda yara soxasiga urnatiladi.

Tavsiya:nekrotik tukimalardan tozalangan trofik yaralarga,
Vaziyatli masala testlar baholash mezoni

Maksimal ball 15	13-12 ball	11-10 ball	9-8 ball	7-6ball
15-14-a'lo	14-12-yaxshi	11-7-urta	6-4-konikarsiz	3 va undan kam-yomon
100%-86%	85%-73%	70-56%	53%-46%	43% va undan kam

5.Amaliy qism

Ilova-4

5.1. Amaliy ko‘nikmani bajarilishi(qadamma-qadam).

Turli xil kasalliklarda aloxida reabilitatsiya dasturini tuzish.

Maqsad:Talabalarga klinik amaliyotda fizik usullar bilan davolashni kompleks qo‘llashga o‘rgatish.

Ko‘rsatma:Bepushtlik kassaligida patogenetik davo bo‘ladigon fizio omillarni tanlashfizik muolajalarni qo‘llash usullarini va mustaqil o‘tkazishni o‘rgatish.

Kerakli jihozlar:fiziomuolaja o‘tkazish xonasifizio apparatlar.

Bajariladigan bosqichlar qadamlar:

№	Bajariladigan bosqichlar	Bosqichni bajara olmadi (0 ball)	Barcha bosqichlarni bajardi (20 -bal)
1.	Bemorlarning holatini klinik baxolash (shikoyatlari, klinik-labarator tekshiruv ma'lumotlari)	0	3
	Fizioterapiya tayinlash tartibi
2.	aynan shu bemorda fizioterapiyaga qarshi ko‘rsatmalarni aniqlash	0	3
3.	sindrom-patogenetik usuli bo‘yicha fizik faktorlar tayinlash	0	3
4.	aynan shu bemorga fizik faktor qoidalariga binoan fizioterapiya muolajalarini tanlash	0	3
5.	komplekstavsiyadafizioterapevtikmuolajao‘tkazishketma-ketliginianiqlash	0	3
6.	muolaja varakasini rasmiylashtirish (fiziomuolajalarga retsept yozish)	0	5
7.	jami	0	20

Turli kasalliklarda davolovchi gimnastik muolajasi vaqtida fizik yuklamani adekvat baxolash

Maqsad: Talabalarga klinik amalyotida bemorlarga berilayotgan jismoniy yuklamaga organizmni javob reaksiyasini tekshirishni o‘rgatish

Ko‘rsatma: Xomiladorlik 1-trimestrida davolovchi gimnastika mashiqlari vaqtida fizik yuklamani adekvat baxolashni o‘rgatish.

Kerakli jihozlar: DJTi xonasi (snaryadlar).

Bajariladigan bosqichlar qadamlar

№	Bajariladigan bosqichlar.	Bosqichni bajara olmadi (0 ball)	Barcha bosqichlarni bajardi.(20-bal)
1.	DG boshlanguncha bo‘lgan shikoyatlarni so‘rash	0	2
2.	Bemorda yuklamagacha artarial bosim(AB)ni o‘lchash yurak urish soni(YuUS),nafas olish soni(NOS) ni sanash	0	2
3.	DG ni kirish qismi oxirida YuUS ni 10 sek.da sanash,xolsizlik belgilarni ashki ko‘rinishlari va shikoyatlarida aniqlash	0	2
4.	YuUS ni 10sek.,DG ni asosiy qismi davomida sanash vaktida tashqi xolsizlik belgilari va shikoyatlarini aniqlash	0	2
5.	DG ni tugallanish bosqichini oxirida YuUS ni 10sek. davomida sanash, tashqi xolsizlikbelgilari va shikoyatlarida aniqlash	0	3
6.	Bemorda DG ni tugaganidan 5 min dan keyin AB ni o‘lchash,YuUS va NOS nisanash, tashki xolsizlik belgilari va shikoyatlarini aniqlash	0	3
7	Shifokor tekshiruv kartasiga hamma ma'lumotlarni yozish	0	2
8	Fiziologik yuklama egirliklar chizmasini chizish	0	2
9	Xulosani rasmiylashtirish	0	2
10.	Jami:		20

Amaliy ko‘nikmalarni baxolash mezoni:

100%-86%	85%-71%	70-55%	54%-37%	36% va undan kam
40-34,4-a'lo	34-28,4-yaxshi	28-22-urta	21,6-14,8-konikarsiz	14,4 va undan kam-yomon

6.malaka ko‘nikma va bilimini tekshirish usullari

-Bahsda aktiv ishtrok etish

- Yozma javob natijalari

- Organayzer va test masalalarini yechish

-Amaliy ko‘nikmalarni bajarish

Ilova- 5.

6.1.Talabalar bilmi, ko‘nikma va maxoratini baholashda qo‘llaniladigan nazorat mezonlari

№	Baxo	a'lo	yaxshi	urta	konikarsiz	yomon
	O‘zlashtirish % hisobida	100%-86%	85%-71%	70-55%	54%-37%	36% va undan kam
1	Nazariy qism	25-24ball	23-22 ball	21-19 ball	18-17 ball	15 ball
2	Analitik qism diagramma	15-14 ball	13-12 ball	11-10 ball	9-8 ball	7-6 ball
3	Test	15-14 ball	13-12 ball	11-10 ball	9-8 ball	7-6ball
4	Amaliy	40- 34.4ball	34-28.4ball	28-22ball	21.6-14.8 ball	14.4 ball

Joriy nazorat baholash mezoni

№	O‘zlashtirish %	Baho	Talabaning bilim darajasi
1.	96-100	A'lo “5”	Mustaqil Reabilitologiya fani bo‘yicha umumiy tushunchaga ega jismoniy va tibbiy reabilitatsiya vositalari xususiy fizioterapiya, DJT nomedekamentoz davo usullarni Ginekologik va pediatriya kasalliklarida xomiladorlikda reabilitologik chora tadbirlarni to‘liq aniq tuzadi qo‘llanishi bo‘yicha savollarga to‘liq va aniq javob beradi Amaliyotda berilgan kasalligiga qarab patogenetik davo bo‘ladigan fiziomuolajani o‘tkazadi, to‘liq aniq javob beradi. Amaliy holatdan kelib chiqib to‘g‘ri yechim topadi va mustaqil xulosa qiladi. Asoslaydi, kasalliklarni, patogenezi va simptomlariga asoslanib reabilitatsiya vositalari ta'siriga qarab simptomatik, patogenetik davolashni biladi, bemorlar reabilitatsiyasida o‘tkaziladigan omillarga to‘liq harakteristika beradi. Fizik omillarga retsept tuzadi va turli kasalliklarida fizik omillarni fiziologik ta'siriga qarab tavsiya qiladi. Mustaqil ravishda yakun yasaydi, muammolarni yechadi, tahlil o‘tkazadi va temaga oid qo‘shimcha yangiliklar keltiradi ijodiy fikrlaydi, amaliyotdan misollar keltiradi, savollar mazmunini tushinadi, aniq ta'riflar bera oladi, erkin mulohaza qiladi, , mavzuni qo‘shimcha internet saxifalaridan olingan ma'lumotlar bilan yoritadi. Vaziyatli masalalarni ijodiy yondashib, yecha oladi, javoblari asoslaydi. Interaktiv o‘yinlarni o‘tkazishda o‘ta qiziquvchan, faol, to‘g‘ri yechimlarni topa oladi Bo‘limlardan kelgan bemorlarni kasallik tarixiga karab bemorlar shikoyatini eshitib fiziomuolajalarni retsept shaklida yoza oladi, tema bo‘yicha konspekti va akademiya talab qilgan kiyimda bo‘ladi.
2.	91-95%		Mavzu bo‘yicha o‘z fikrini to‘liq bayon etadi, barcha berilgan savollarga to‘liq to‘g‘ri javob beradi, tahlil qiladi va xulosa chiqaradi, ijodiy fikrlaydi, auditoriyada mavzuni muhokama qilishda faol qatnashadi, mustaqil mushohada yuritadi. Mavzu mohiyatini tushuntira oladi, erkin tasavvurga ega bo‘ladi, o‘qituvchi bilan bemalol fikr almasha oladi. TMI 10 ta manbadan oshiq bo‘lgan internet va oxirgi yillar adabiyotlari ma'lumotlaridan foydalanib yozilgan yuqori sifatli referatlar, slaydlar, banerlar majmuasi.
3.	86-90%		Reabilitologiya fani bo‘yicha umumiy tushunchaga ega jismoniy va tibbiy reabilitatsiya vositalari xususiy fizioterapiya, jismoniy omillarni nomedekamentoz davo usularini Ginekologik va pediatriya kasalliklarida xomiladorlikda reabilitologik chora tadbirlarni to‘liq aniq tuzadi qo‘llanishi bo‘yicha savollarga to‘liq javob beradi Amaliyotda berilgan kasalligiga qarab patogenetik davo bo‘ladigan fiziomuolajani o‘tkazadi, to‘liq javob beradi. Amaliy holatdan kelib chiqib to‘g‘ri yechim topadi va mustaqil xulosa qiladi. 2-3ta noaniqliklar bor, yaxshi javob beradi. Mustaqil ravishda yakun yasaydi, muammolarni yechadi, tahlil o‘tkazadi,savollar mazmunini tushinadi, aniq ta'riflar bera oladi, mavzular bo‘yicha aniq bilimlarga ega. Vaziyatli masalalarni, yecha oladi. Interaktiv o‘yinlarni o‘tkazishda qiziquvchan, faolligi yaxshi, to‘g‘ri yechimlarni topa oladi. Bo‘limlardan kelgan bemorlarni kasallik tarixiga karab bemorlar shikoyatini eshitib Fiziomuolajalarni retsept shaklida yozadi berilgan retsept xujjatlarni to‘g‘ri rasmiylashtiradi 1-2 xato qilishi mumkin, ammo ahamiyatsiz hatolarga yo‘l qo‘yadi.Tema bo‘yicha konspekti va. akademiya talab qilgan kiyimda bo‘ladi.
4.	81-85%	Yaxshi “4”	Reabilitologiya aspektlarida davolash bosqichiga asoslangan holatda vositalarini xususiy fizioterapiya, DJT dietaterapiyani qo‘llab Ginekologik va pediatriya kasalliklarida xomiladorlikda reabilitologik chora tadbirlarni to‘liq tuzadi savollarga to‘liq va aniq javob beradi. Amaliyotda berilgan kasalligiga qarab patogenetik davo bo‘ladigan fiziomuolajani o‘tkazadi, o‘tkazishda 1-2 xatoliklari bor. Amaliy holatdan kelib chiqib to‘g‘ri yechim topadi va mustaqil xulosa qiladi. 2-3ta noaniqliklar bor, yaxshi javob beradi. Mustaqil ravishda yakun yasaydi, muammolarni yechadi, tahlil o‘tkazadi,savollar mazmunini tushinadi, aniq ta'riflar bera oladi, mavzular bo‘yicha aniq bilimlarga ega. Vaziyatli masalalarni, yecha oladi, javoblari 1-2 xatolari bor. Interaktiv o‘yinlarni o‘tkazishda qiziquvchan, faolligi yaxshi, to‘g‘ri yechimlarni topa oladi. Bo‘limlardan kelgan bemorlarni kasallik tarixiga karab bemorlar shikoyatini eshitib Fiziomuolajalarni retsept shaklida yozadi berilgan retsept xujjatlarni to‘g‘ri rasmiylashtiradi 2-3 xato qilishi mumkin, qonuniy-me'yoriy xujjatlardan to‘g‘ri foydalanadi, ammo ahamiyatsiz hatolarga yo‘l qo‘yadi.Tema bo‘yicha konspekti va. akademiya talab qilgan kiyimda bo‘ladi.
5.	76-80%		Reabilitologiya fani bo‘yicha umumiy tushunchaga ega jismoniy va tibbiy reabilitatsiya vositalari xususiy fizioterapiya, jismoniy omillarni nomedekamentoz davo usularini Ginekologik va pediatriya kasalliklarida, xomiladorlikda reabilitologik chora tadbirlarni to‘liq tuzadi qo‘llanilishi bo‘yicha savollarga javob beradi, lekin 1-2 noaniqliklar bor. Amaliyotda berilgan kasalligiga qarab patogenetik davo bo‘ladigan fiziomuolajani biladi va o‘tkazadi ammo 2-3 noaniqliklar bor, yaxshi javob beradi. Vaziyatli masalalarni, yecha oladi, javoblari 1-2 xatolari bor. Interaktiv o‘yinlarni o‘tkazishda qiziquvchan, faolligi yaxshi, to‘g‘ri yechimlarni topa oladi. 2-3 xato qilishi mumkin, Tema bo‘yicha konspekti va. akademiya talab qilgan kiyimda bo‘ladi.
6.	71-75%		Reabilitologiya fani bo‘yicha umumiy tushunchaga ega jismoniy va tibbiy reabilitatsiya vositalari xususiy fizioterapiya, jismoniy omillarni nomedekamentoz davo usularini Ginekologik va pediatriya kasalliklarida, xomiladorlikda reabilitologik chora tadbirlarni to‘liq tuzadi, uslublarini o‘tkazish bo‘yicha savollarga javob beradi, 3-4ta noaniqliklar bor. Amaliyotda berilgan kasalligiga qarab patogenetik davo bo‘ladigan fiziomuolajani biladi va o‘tkazishda qisman bilimga ega, javobida noaniqliklar bor. Vaziyatli masalalarni, yecha oladi Interaktiv o‘yinlarni o‘tkazishda qiziquvchan, faolligi yaxshi, to‘g‘ri yechimlarni topa oladi, lekin muntazam emas. Bo‘limlardan kelgan bemorlarni kasallik tarixiga karab bemorlar shikoyatini eshitib Fiziomuolajalarni retsept shaklida yozadi berilgan retsept xujjatlarni to‘g‘ri rasmiylashtiradi 2-3 xato qilishi mumkin, , ammo ahamiyatsiz hatolarga yo‘l qo‘yadi.Tema bo‘yicha qisman konspekti va. akademiya talab qilgan kiyimda bo‘ladi.
7.	66- 70%	Qoniqarli “3”	Fan bo‘yicha berilgan savolni yarimiga to‘g‘ri javob beradi. Talaba kasallikni etiopatogenezini, klinikasini biladi, lekin Reabilitologiya aspektlarida davolash bosqichiga asoslangan holatda vositalarini xususiy fizioterapiya, DJT dietaterapiyani, Ginekologik va pediatriya kasalliklarida qo‘llanishi mexanizmin yaxshi tushintirib beraolmaydi, ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalarni to‘liq ko‘rsata olmaydi. Savol mazmunini tushinadi, mavzuni ayrim savollariga javobni yaxshi beradi. Vaziyatli maslani to‘g‘ri yechadi, lekin asoslay olmaydi. Interaktiv o‘yinlarni o‘tkazishda faolligi sust to‘g‘ri yechimlarni topa olmaydi. Bo‘limlardan kelgan bemorlarni kasallik tarixiga qarab bemorlar shikoyatini eshitib Fiziomuolajalarni retsept shaklida yoza oladi, 2-3ta xatoliklarga yul qo‘yadi.Tema bo‘yicha konspekti to‘liq emas lekin akademiya talab qilgan kiyimda bo‘ladi.
8.	61-65%		Javoblar 50% ga to‘g‘ri, savol mohiyatini hamma vaqt ham to‘g‘ri tushunmaydi, topshiriqlarni o‘qituvchi yordamida bajaradi va shunda ham 2-3 ta xatoga yo‘l qo‘yadi. 2-3 ta manbali internet va oxirgi yillar adabiyotlari ma'lumotlaridan foydalanib qoniqarli yozilgan referatlar. Referat chiroyli rasmiylashtirilgan, biroq xatolari bor, ketma-ketlikka rioya qilinmagan holda, mavzu yarim chala ochib berilgan. Mavzuning yarim mazmunini ochgan 5-10 ta bir xil turdagi animatsiyali, monton rasmiylashtirilgan slaydlar majmuasi tayyorlangan. Stendlar, bannerlar yoki laminatsiya qilingan materiallar ma'lumotlarning yarimiini o‘z ichida mujassamlab, sifatsiz rasmiylashtirilgan.
9.	55-60%		Javoblar 40% ga to‘g‘ri, javob berishda yanglishib ketadi, savol mohiyatini hamma vaqt to‘g‘ri tushunmaydi, topshiriqlarni boshqa talaba yoki o‘qituvchi yordamida bajaradi. 2-3 ta manbali internet va oxirgi yillar adabiyotlari ma'lumotlaridan foydalanib qoniqarli yozilgan referatlar. Referat chiroyli rasmiylashtirilmagan, xatolari bor, ketma-ketlikka rioya qilinmagan holda, mavzuni ochib berilmagan. Mavzuning yarim mazmunini ochgan 5-10 ta bir xil turdagi animatsiyali, monton rasmiylash-tirilgan slaydlar majmuasi tayyorlangan. Stendlar, bannerlar yoki laminatsiya qilingan materiallar ma'lumotlarning yarimiini o‘z ichida mujassamlab, sifatsiz rasmiylashtirilgan.
10.	30-54%	Qoniqarsiz “2”	Reabilitologiya fani haqida tushuncha yo‘q. Talabaning bilimi aniq tasavvurga ega emas,lekin qisman harakati bor mavzu yetarli darajada yoritib bera olmaydi, nazariy va amaliy bilimning usulublarini ajrata olmaydi. Talaba faqat talab qilingan kiyimda, daftar va kitob bilan mashgulotga qatnashadi.
11.	20-30%		Talaba faqat talab qilingan kiyimda, daftar bilan mashg‘ulotga qatnashadi.

6. Mashg‘ulotning xronologik haritasi

№	Mashg‘ulot bosqichlari	Shakl	Vaqt 270 daqiqa	Tanaffus
1	Tekshirish	Davomat, talabalar daftarini tekshirish	10 daqiqa
2	O‘qituvchining kirish so‘zi	Mavzuni izohlash	10 daqiqa	10 daqiqa
3	Nazariy qism	Bahs Og‘zaki javob,	30 daqiqa
4	Analitik qism	«Qanday diagramma» muxokamasi test masalalarni yechish.	60daqiqa
5	Talabalarga ko‘rgazmali qurollarni ko‘rsatish( slaydlar, prezentatsiya, videofilmlar va bq.), ularni izoxlash		40daqiqa	45 daqiqa
6	Amaliy qism	Amaliy ko‘nikmalarni bajarish	40 daqiqa
7	Xulosa	Ball bilan baholash, uy vazifasini berish, mustaqil bajarish uchun vazifa, ma'lumot berish	25 daqiqa