Toshkent moliyainstituti n. Atayeva, F. Rasulova, M. Salayeva, S. Hasanov

Bobur  asarlarida  Vatan  ishqi,  vatanparvarlik  g‘oyalari,  qonuniy 

holda  yetakchi  o‘rin  tutadi.  Uning  asarlari  lirik  she’rlar  va  ruboiylari 

inson uchun Vatandan aziz va muqaddas,  Vatandek oliy,  ilohiy ne’mat 

yo‘qligi, odam uchun neki muqaddas boisa, barchasi Vatan mo‘tabarligi 

aytib o‘tiladi. Zotan, Vatan -  so‘ngsiz mo‘jiza.  Hech kim Vatandan o‘z 

ixtiyori  bilan  voz  kechgan  emas.  Zahiriddin  Muhammad  Bobuming 

pedagogik taiimoti Vatanga imon-e’tiqod bilan bogiiq.

381

---

zga yurtlar boyligi qanchalik ko‘p va behisob boimasin, ulaming 

hech biri, na duru gavharlari-yu, na ko‘hi nurlari ona yurtning bir siqim 

tuprogiga bir qultum suviga,  bir shingil  uzumi-yu,  bir karich qovuniga 

teng kela olmaydi Bobur uchun.

Bobumi  yurtidan  yiroqlik  qattiq  ezadi.  Ota  yurtidan  quvilib, 

musofirlikda hayot  kechirish,  tugilib  o‘sgan,  kindik  qoni  to‘kilgan  el- 

yurtdan,  yaqin  do‘ st-birodarlaridan  behad  olislik  uni  qayg6uga  soladi. 

Bobur  Vatanini,  Farg6ona  va  uning  mevalarini,  tabiat  manzaralarini, 

buloqlari-yu sayroqi qushlarini qo‘msardi, yor-do6stlarini soginardi.

Kunlardan  bir kun  Boburga  Farg‘ona  suvi-yu tuprogida  unib- 

o‘sgan 

va 

o4sha 

saxiy  vodiy 

quyoshida 

pishgan 

qovun 

keitirganlarida  u  qovunni  so‘ya  turib  achchiq-achchiq  yig6lagan 

ekan. U bir karich qovun, bir shingil uzumga  muhtojlik emas, balki 

yurt mehriga  bo‘lgan cheksiz sog6inchi, beadad mehr-muhabbati va 

dardidir:

Qovun biria uzumning hajrida ko‘nglimda g‘am su,

Oqar suvning firoqidin ko‘zimdan har dam oqar suv1.

Bobur o6z yurtini qoldirib, g‘ayri ellarga ketishni o‘zi bir «xatolik», 

«yuz qarolik», deb bildi:

Toli’ yo‘qi jonimg‘a balolig‘ bo‘ldi,

H ar ishniki ayladi xatolig6 bo‘ldi,

0 ‘z yerni qo‘yib Hind sari yuzlandim,

Yorab netayin, Ne yuz qarolig‘  bo‘ldi.

Gcariblikda yurgan kishining ko‘ngli shod boimasligini qayta-qayta 

uqtirdi.  Buyuk  mutafakkiming  «Yod  etmas  emish  kishini  g‘urbatda 

kishi,  Shod  etmas  emish  mehnatda  kishi,  Ko‘nglim  feu  g‘arblikda 

shod  o‘tmadi,  oh,  G‘urbatda  sevinmas  emish,  albatta,  kishi»  degan 

o ili ruboiysi bunga misol boiadi.

M aium  sab^blarga  ko‘ra  o6z  yurtini  tashlab,  o6zga  mamlakatlarda 

g4urbatda,  ikki  jahon  ovorasi  boiib  yurganlar  singari  Bobur  ham 

Vatanini  Xudo  bergan  ne’matlaming  eng  ulugi,  eng  aiosi  va 

muqaddasi, deb ta’riflaydi.  Begona yurtlarda ishi baroridan kelib,  shohu 

sulton boiib,  kam-ko‘stlik neligini  bilmasdan yurgan  blsa ham,  lekin 

o6z  yurti,  diyori  yqligi,  Vatanidan  olisdaligidan  ksinadi,  dili  shod- 

hurram bo6lmadi.  Vatan mehrigiyosi uni har daqiqa va har soniya tortib 

turadi.

Bobur  Mirzo  Afg6oniston,  Hindistonni  egallab,  katta  imperiya 

qurgan, el-yurtda yuksak martaba va obro6ga ega boigan bo6lsada, lekin