Toshkent moliya instituti "moliya" kafedrasi "davlat byudjeti"

birinchidan
, davlat mulkini xususiylashtirish jarayoni mohiyatiga 
ko‗ra nobarqaror jarayon bo‗lib, xususiylashtirishdan olinadigan daromadlarni 
nobarqaror bo‗lishiga olib keladi; 
ikkinchidan
, davlatga tegishli oltin-valyuta 
zahiralarini bozor stavkalarida joylashtirish natijasida olinadigan daromadlar 
joylashtiriladigan moliyaviy aktivlarning miqdoriga va bozor stavkalarining 
o‗zgarishiga bog‗liq bo‗lganligi sababli ulardan olinadigan daromadlarning 
summasi doimiy ravishda tebranib turadi; 
uchinchidan
, xorijiy tashkilotlardan va 
davlatlardan olinadigan moliyaviy yordamlarning miqdori ularni beruvchilar 
tomonidan mustaqil ravishda belgilanadi. Bu esa ularning miqdorini oldindan 
belgilash imkonini bermaydi. 
Xulosa qilib aytganda, soliqsiz daromadlar fiskal va iqtisodiy funksiyalarni 
bajaradi. Ular daromad manbai sifatida nobarqaror bo‗lib, davlat byudjeti 
daromadlarining umumiy hajmida nisbatan kichik salmoqni egallaydi. 
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar 
1.
Byudjet daromadlari qanday mezonlar asosida tasniflanadi? 
2.
Byudjet daromadlari manbalariga ko‗ra qanday guruhlanadi? 
3.
Byudjetning soliqli daromadlari tarkibi nimalardan iborat? 
4.
To‗g‗ri (bevosita) va egri (bilvosita) soliqlarning tarkibi nimalardan iborat? 
5.
Davlat byudjeti daromadlari tarkibiga Byudjet Kodeksiga muvofiq qanday 
daromadlar kiritilgan? 
6.
Soliqlar deb nimaga aytiladi? Soliqlar qanday xarakterli belgilarga ega? 
Soliqlar qanday funksiyalarni bajaradi? 
7.
Soliq tizimi deb nimaga aytiladi? 
8.
Sizningcha, hozirgi sharoitda soliq tizimida qanday muammolar mavjud? 
9.
Soliq islohotlarini amalga oshirish bo‗yicha davlat siyosatining asosiy 
yo‗nalishlari nimalardan iborat? 
Mavzu yuzasidan topshiriqlar 
1.
Davlat byudjeti daromadlarining guruhlanishini aks ettiruvchi chizma 
tayyorlang va xulosa yozing. 
2.
O‗zbekiston Respublikasi davlat byudjeti daromadlari tarkibi va 
tuzilishining tahlili asosida tahliliy ish tayyorlang va himoya qiling. 
3.
Soliq kodeksining tegishli moddalarini o‗rganish asosida soliqlarning turli 
belgilariga ko‗ra guruhlanishini aks ettiruvchi chizma tayyorlang va xulosa yozing.
4.
Davlat moliyasini sog‗lomlashtirish va byudjet daromadlari barqarorligini 
ta‘minlashga qaratilgan chora-tadbirlar tizimini ishlab chiqing va shu asosda 
taqdimot tayyorlang. 
5.
―Public budgeting systems‖ (Robert D.Lee Jr., Ronald W.Johnson, Philip 
G. Joyce. Jones & Bartlett Learning; 9 edition. USA, 2012.) o‗quv qo‗llanmasi 
asosida xorijiy mamlakatlarda byudjet daromadlari tizimining xususiyatlari 
to‗g‗risida ma‘lumot tayyorlang.