Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

Xususiy kapital to‘g‘risidagi hisobot. 
Xususiy kapital (sarmoya) 
tushunchasi 
O'zbekiston 
Respublikasining 
“Buxgalteriya 
hisobi 
to ‘g‘risida”gi qonunida, BXMS da keltirilgan.17
Xususiy kapital (sarmoya) 
- xo‘jalik yurituvchi subyektning 
majburiyatlami chegirib tashlagandan keyingi aktivlaridir. Xususiy 
kapital (sarmoya) tarkibiga:
- ustav kapitali;
) 7 w
Узбекистон Республикасининг “Бухгалтерия хисоби тугрисида”ги Конуни 2016 йил 13-
апрель. “Хисоб сиёсати ва молиявий хисоботлар” Бухгалтерия хисоби миллий стандарта (1-сон
БХМ Ода (руйхат раками 474-сон, 1998 йил 14 август, Меъёрий хужжатлар ахборотномаси, 1999
йил, 5-сон)
142

---

- qo'shilgan kapital;
- rezerv kapitali;
- taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar) kiradi.
Xususiy kapital (sarmoya) to4g4risidagi hisobot davri boshiga va 
oxiriga b o ig a n tegishli axborotni ochib berishi kerak.
Hisobotda xususiy kapital (sarmoya) va uning tarkibiy qismlari 
to4g4risidagi, ustav kapitali, qo‘shilgan kapital, rezerv kapitali, 
taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar) sotib olingan o 4z aksiyalari 
va boshqa xususiy kapital elementlari haqidagi axborot ochib berilishi 
kerak.
Hisobotda xususiy kapital (sarmoya) tarkibida bo4lgan o4zgarishlar: 
qimmatli qog4ozlar emissiyasi, uzoq muddatli aktivlaming qayta 
baholanishi, ustav kapitalini shakllantirish chog4ida valyuta kursidagi 
farqlar, rezerv kapitalga ajratmalar, joriy yilning taqsimlanmagan 
foydasi (zarari), tekinga olingan mol-mulk, pul dividendlari va aksiyalar 
ko‘rinishida to‘lanadigan dividendlar, shuningdek, xususiy kapitalni 
shakllantirishning boshqa manbalari to4g4risidagi axborotlar ochib 
beriladi.
Xususiy kapital (sarmoya) to4g 4risidagi hisobotda, shuningdek, 
chiqarilgan aksiyalar soni, aksiyalaming nominal qiymati, muomaladagi 
aksiyalar soni to 4g4risidagi axborotlar ham ochib berilishi kerak.
Qatnashchining chiqib ketishi, aksiyadorlik jamiyati tomonidan 
aksiyalaming sotib olinishi yoki sotib olingan aksiyalarni bekor 
qilinishi, aksiyalar nominal qiymatining pasayishi yoki boshqa 
sabablarga ko4ra kamayib ketganligi haqidagi m a’lumotlar ushbu 
hisobotga tushuntirishlarda ochib berilishi kerak.
Xususiy kapital (sarmoya) to4g 4risidagi hisobotga tushuntirishda 
quyidagilar haqidagi axborotlar keltiradilar:
- obuna amalga oshirilishi nazarda tutiladigan aksiyalaming 
umumiy soni va nominal qiymati;
- nazarda tutilgan miqdorlar bilan taqqoslaganda obuna amalga 
oshirilgan aksiyalaming umumiy miqdori va nominal qiymati;
143

---

- aksiyalarga obunaning borishi chog'ida olingan mablag‘laming 
umumiy summasi;
- ayrim turlar va toifalar bo‘yicha ustav kapitali tarkibidagi 
aksiyalar;
- imtiyozli aksiyalar bo'yicha toianm agan jamlangan dividendlar 
summasi;
- 
aksiyalar ko‘rinishida 
to'lanadigan 
dividendlar, 
xususan, 
to ‘lanadigan aksiyalaming soni va qiymati, shuningdek, ulaming turlari 
yoki toifalari to cg ‘risida;
- hisobot davrida yuz bergan maydalash yoki qo‘shib yuborishlar va 
aksiyalaming maydalanishi yoki qo'shib yuborilishigacha va undan 
keyingi aksiyalaming nominal qiymati to cg 6risidagi.