Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

Korxonani kreditga layoqatliligini baholashning amaldagi
tartibi
Variant
Tarkib
Ko4rsatkichIar
Yil boshi Yil oxiri
Farqi
406
i

---

modeli
Amaldagi
tartib
Kreditga
layoqatlilikni
tahlil
etishning
an’anaviy
shakli
Qoplash
koeffitsiyenti
2.075
1.754
-0.321
Likvidlilik
koeffitsiyenti
1.020
1.187
0.167
0 ‘z mablag‘lari 
bilan 
ta’minlanganlik 
(mustaqillik 
koeffitsiyenti)
0.586
0.417
-0.169
0 ‘z aylanma 
mablag4 larining 
mavjudligi (NSOS)
2 201 552 9 835 046 7 633 493
Korxonada qoplanish koeffitsiyenti davr boshiga 2.075ni, davr 
oxiriga 1.754ni tashkil etgan. Y a’ni qoplanish koeffitsiyenti darajasi 
keskin ravishda tushib ketgan. Likvidlik koeffitsiyenti 1.020dan 1.187ga 
ortgan, 0 ‘z mablagiari bilan ta’minlanganlik koeffitsiyenti davr boshida 
0.586ni, davr oxiriga kelib esa 0.417ni tashkil qilgan. 0 4z aylanma 
mablagMarining mavjud summasi davr boshiga nisbatan 7 633 493 ming 
sosmga ortgan. Bu albatta ijobiy holatdir.
Korxonani kreditga layoqatliligini baholashning kompleks tahlili
Variant
I
Tarkib modeli
Ko‘rsatkichlar
Yil
boshi
Yil
oxiri
Farqi
( + ; - ) _
Komple 
ks tahlil
Korxona
likvidlik
ko4rsatkichlari
Joriy likvidlilik koeffitsiyenti
3.906
6.352
2.446
Tez likvidlilik koeffitsiyenti
1.039
1.193
0.154
Mutloq likvidlilik 
koeffitsiyenti
0.371
0.641
0.270
Balans likvidligi
0.546
0.825
0.279
Korxona
m ablagiari
aylanishini
tahlili
Korxonaning joriy aktivlarini 
aylanish ko‘rsatkichlari
1.12
0.44
-0.68
Korxonaning debitorlik 
qarzlari ko‘rsatkichlari
6.68
2.14
-4.54
Korxonaning kreditorlik 
qarzlari ko‘rsatkichlari
4.41
2.81
-1.60
Tovar-moddiy zaxiralari 
aylanuvchanligi
4.10
4.94
0.84
Korxona
Joriv aktivlar icntab llil
17.Q
8.3
—
—
407

---

faoliyati 
samaradorlik 
ko‘rsatkich 
lari tahlili
ko‘rsatkichi (ROA)
Xususiy kapital rentabellik 
ko4rsatkichi (ROE)
6.5
9.6
3.1
Sotish rentabellik ko‘rsatkichi
(ROS)
26.3
38.3
12.0
Moliyaviy 
barqarorlik 
ko‘rsatkich 
lari tahlili
Mustaqillik koeffitsiyenti
0.586
0.417
-0.16 9
Qarz va o ‘z mablag‘lari 
o ‘rtasidagi nisbat 
koeffitsiyenti
0.70
1.39
0.69
Xususiy kapital 
harakatchanlik koeffitsiyenti
0.28
0.97
0.69
Korxonada joriy likvidlik koeffitsiyenti davr boshiga nisbatan 2.44 
ga, tez likvidlik darajasi 0.154 ga, mutlaq likvidlik darajasi 0.270 ga 
ortgan. Balans likvidligi darajasi davr boshiga nisbatan 0.279 ga ortgan.
MablagMar aylanuvchanligi bo‘yicha o ‘zgarishlar quyidagicha 
bo‘lgan. Jumladan joriy aktivlar aylanuvchanligi davr boshiga nisbatan 
0.68 ga, debitorlik majburiyatlarining aylanuvchanligi 4.54 ga, 
kreditorlik majburiyatlarining aylanuvchanligi 1.60 ga kamaygan. Faqat 
tovar-moddiy zaxiralarning aylanuvchanlik darajasi 4.10 dan 4.94 ga 
o'sgan.
Korxona rentabellik darajasi joriy aktivlarga nisbatan o‘tgan yilga 
nisbatan 8.7 foizga kamaygan, xususiy kapital rentabelligi o ‘tgan yilga 
nisbatan 3.1 foizga ortgan, sotish rentabelligi esa 12.0 foizga ortgan.
Korxonaning mustaqillik koeffitsiyenti o ‘tgan yilda 58.6 foizdan 
joriy davrga kelib 41.7 foizga tushib qolgan. Qarz va o ‘z mablag‘lari 
nisbatidani bogianish 0.70 dan 1.39 ga ko4arilgan. Bu holat joriy 
davrda kredit va qarzlar summasining keskin ravishda ortganligidan 
dalolat beradi. Xususiy kapitalning harakatchanlik koeffitsiyenti 0.28 
dan 0.97 ga ortgan.
X o‘jalik 
yurituvchi 
subyektni 
moliyaviy 
boMmagan 
ko‘rsatkichlariga quyidagilar kiradi: mijozning bozordagi obro‘si; 
mijozning xarakteri; kreditning maqsadli yo4nalishlari; ta’minlanganligi 
(garov); kreditni qaytarish shartlari va h.k.