Toshkent moliya instituti «biznes va tadbirkorlik» kafedrasi

Mahsulot ishlab chiqarish uchun zarur bo’lgan mehnat sarfi.

 

 

Movut(bir dona) 

Vino(  barrel) 

Portugaliya 

90   

80 

Angliya   

100   

120 

Yuqoridagi  misoldan  ko’rinib  turibdiki  Portugaliya  barcha  turdagi 

mahsulotlarni  ishlab  chiqarishda  mutlaq  ustunlikka  ega.  Ya’ni  bir  dona  movut 

ishlab chiqarish uchun 90 mehnat birligi, bir barrel vino ishlab chiqarish uchun esa 

80  mehnat  birligini  sarflaydi.  Ammo,  D.  Rikardo  Portugaliyada  movut  ishlab 

chiqarishga nisbatan vino ishlab chiqarish savdosini yo’lga qo’yish ko’proq foyda 

olib kelishini ta’kidlaydi. Chunki, bir dona movutga nisbatan bir barrel vino ishlab 

chiqarish arzonga tushmoqda. Bunda nisbiy ustunlikdagi farq har bir millat uchun 

xalqaro  savdoda  yutuqqa  olib  keladi.  Ya’ni,  Portugaliya  bir  barrel  vinoni  (80 

birlikda) 120 birlikda Angliyaga sotsa va o’z navbatida, Angliyadan (100 birlikda) 

ushbu birlikda 1,2 dona movut sotib olish imkoniyatiga ega bo’ladi.  

O’zida  ishlab  chiqarilgan  mahsulotga solishtirganimizda  esa 

8/9

  donaga  ega 

bo’lar  edi.  Boshqacha  aytganimizda,  Portugaliyaning  vino  ishlab  chiqarish  va 

movutni sotib olish evaziga oladigan foydasi quyidagicha bo’ladi. 

 

120 / 100 – 8 / 9 =1,2 - 0,(8) = 0,31 dona movut. 

 

Angliya  esa  movut  ishlab  chiqarishda  kamroq  zaiflikka  ega.  Ya’ni  movut 

ishlab  chiqarishga  qilinadigan  mehnat  sarflari  o’rtasidagi  farq  vino  ishlab 

chiqarishdagiga nisbatan kamroq.  Demak movut ishlab chiqarishga ixtisoslashish 

---

hisobiga xalqaro savdodan Angliya ham yutadi. Ya’ni, movut ishlab chiqarib, uni 

Portugaliyaga  sotish  hisobiga