Toshkent kimyo texnologiya instituti

Sellyuloza 

kimyoviy 

tuzilishining 

asosiy 

shartlari

. 

Sellyuloza 

molekulasining tuzilishi quyidagi ko‘rinishda ifoda qilinadi: 

---

3 

 

 

Tabiiy sellyulozaning molekulyar og‘irligi juda aniq emes. Lekin kimyoviy 

qayta  ishlash  uchun  sellyulozaning  polimerlanish  darajasi    SP  =  1000  –  1500, 

uning o‘rtacha molekulyar og‘irligi  162000 bo‘lgan mahsuloti qo‘llaniladi.  

Sellyulozani 

quyidagi 

oddiy 

(S

6

N

10

O

6

) 

yoki 

gidroksidi 

alohida 

[C

6

H

7

O

2

(OH)

3

]

x

    ajralib  ko‘rsatilgan  holda  emperik  formula  ko‘rinishida  yozib 

ifodalash mumkin. 

Sellyuloza  saqlovchi  tabiiy  polimerlar. 

Sellyuloza  turlari  quyidagi 

sxemada keltirilgan: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Целлюлоза 

Ўсимлик 

Ҳайвон 

Бактерия 

Пахта 

Ёғоч 

Сомон 

---

4 

 

2-MARUZA 

 

YOG‘OCHNING  KIMYOVIY  TARKIBI 

 

Sellyuloza  xujayra  –  yuqori  molekulali  uglerod  (polisaxarid)  bo‘lib,  asosiy 

qismi  o‘simlik  devori  -  xujayralaridan  tashkil  topgan.  U  o‘simlik  to‘qimalariga 

mustaxkamlik  va  elastiklik  xususiyatini  beradi.  O‘simliklarda  sellyuloza  oddiy 

ugleroddan murakkab biokimyoviy sintez natijasida hosil bo‘ladi.