Toshkent kimyo-texnologiya insituti shahrisabz filiali oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi va sanoat uzumchiligi fakulteti

Kasalxonalar qurilishi markazlashmagan, markazlashgan va aralash turda bo‘ladi.
Markazlashmagan usulda qurilgan kasalxona bir, ikki, uch qavatli qilib quriladi, qavatlarda ixtisos bo‘yicha davolash bo‘limlari joylashadi. Yuqumli kasalliklar bo‘limi sinchkovlik bilan chegaralanganda kasalxonalar ichida yuqumli kasalliklar tarqalmaydi.
Ba’zi bemorlarni bir-biridan ajratib qo‘yish (suyak sili, o‘pka sili va hokazo), sil kasallar uchun alohida kasalxona qurish talab qilinadi. Markazlashmagan usuldagi kasalxona seysmik jihatdan tinch joylarga - tog‘li hududga qurilsa maqsadga muvoflq bo‘ladi.
Markazlashgan usul. Bu bitta binodan iborat kasalxona bo‘lib, bunday kasalxonalarda terapevtik, jarrohlik, asab kasalliklari bo‘limlari bo‘ladi.
Aralash kasalxonalar ko‘proq quriladi. Markazlashgan kasalxonada hamma bo'limlar bir-biridan chegaralamasdan bitta asosiy binoga joylashtiriladi. Xuddi shu binoga tashxis laboratoriyalari hamda qabulxona joylashtiriladi. Lekin yuqumli kasalliklar, tug‘ruqxona, bolalar bo'limi markazlashmagan usulda joylashadi. Poliklinika, xo‘jalik va potologo-anatomik bo‘limlar alohida binoga joylashtiriladi.
Aralash kasalxonalar shahar va qishloq joylarda qurilishi mumkin.
Qabulxonaning ichki qismini loyihalashtirish asosan kasalxona ichida yuqumli kasalliklar tarqalishiga yo‘l qo‘ymaslik, davolash va profilaktika ishlari sifatini oshirishga qaratilishi kerak. Bolalar, yuqumli kasalliklari bor, sil kasali bor, ruhiy, akusher-ginekologik kasalligi bor bemorlar maxsus ixtisoslashgan xonalarga alohida eshikdan kirishi kerak.
Qabulxona markazlashgan (kasalxona bo'yicha) hamda markazlashmagan, har bir kasallik turiga qarab alohida-alohida bo‘lishi mumkin. Qabulxonada kasallik aniqlanib, unga tashxis qo'yiladi hamda qaysi bo‘limga yotqizish masalasi hal qilinadi. Qabulxonada bemorga tashxis xonalari (rentgen, funksional tashxis, klinika-biokimyo laboratoriyalari va hokazo) yordamida (kerak bo‘lganda) tez tibbiy yordam ko‘rsatiladi. Qabulxonada har bir bemorga tezda to‘g‘ri tashxis qo‘yib yuvintiriladi.
Qabulxonaga kutish bo‘limi va sanitariya nazorati (sanpropusknik) bo‘limlari kiradi. Sanitariya qarovi xonalari yechinish, vanna va dushxona hamda kiyinish bo‘limlaridan iborat bo'ladi. Bo’limlar birin-ketin joylashishi kerak.
Katta kasalxonalarda qabulxona ixtiyorida jarohatlami boylaydigan, tashxis aniqlanguncha vaqtincha yotqizib turish xonasi, ba’zi vaqtlarda jarrohlik xonasi (tez operatsiya qilish uchun), singan-chiqqan suyaklami gipslash hamda rentgen xonalari loyihasi tavsiya etiladi.
Qabulxonaga yil davomida murojaat qiluvchi bemorlar soni ko‘p tarmoqli kasalxonada davolanuvchi bemorlar sonining o'rtacha o‘n foizini tashkil qiladi, sil va ruhiy kasalliklar bo‘yicha 2% ni, tez tibbiy yordam 15%, tug‘ruqxona uchun 12% ni tashkil qiladi. Qabulxonada tashxisi aniqlanmaganlar uchun kasalxonaga bir sutkada qabul qilingan umumiy bemorlar sonining 10% i miqdorida joy ajratilishi kerak.