Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

O‘simlik  shilliqlari  —  bu  polisaxaridlarga  yakin  bo‘lgan  moddadir.  Shilimshiqlar  (slizi) 

o‘simlik  organizmining  qayta  tugilishi  jarayonida  hosil  qiluvchi  epidermis  qavatining  " 

shilliklanishi  "  natijasida  gulxayri  ildizidan,  salep  tugunagidan  va  suvda  o‘sadigan  o‘simlikni 

xujayra  oraligidagi  moddalardan  tashkil  topgan.  Suvda  bo‘kishi  bilan  yopishkok  shilimshi-  eritma 

hosil bo‘ladi. Salep shilligi yaxshi emulgirlash xususiyatiga ega. 

Salep shillig‘i — Salep shilligi yu-ori stabillash xossasiga ega. 10 g yog‘ni emulgirlash uchun 

1  g  salep  kukunidan  olinadi.  1  g  salepni  suvda  eritib  oldin  shilimshiq  tayyorlanadi.  So‘ng  uni 

emulgator sifatida ishlatiladi. 

Pektin  modda  —  o‘simliklarda  pektin  moddalar  juda  keng  tarqalgan:  sabzavotlar,  mevalar, 

barglar, urug‘larda va ildizlarda. 

Ular  xujayra  devorining  tarkibiga  kiradi  va  yon  xujayralarni  o‘zaro  biriktiradi.  Pektin 

moddalarning  yana  o‘ziga  xos  xususiyatlari  uni  kuchli  jelatinli  xossasidir.  Pektin  moddalar  yu-ori 

molekulali moddalar hisoblanadi. Ularning tuzilish asosi  — -isman metil spirtining poligalakturon 

kislota bilan efirlangani. 

Pektin  —  (Pectinum).  Bu  modda  ozik-ovkat  sanoatida  ishlatilgan.  1933  yildan  A.  L. 

Katalxerman  tomonidan  dorixonada  emulgator  sifatida  qo‘llaniladi.  Pektinning  faol  jelatinli 

xususiyatini pasaytirish uchun o‘rik elimi bilan 1:1 aralashmasidan foydalanish kerak.