Toshkent davlat sharqshunoslik instituti ―Sharq tillarini o‗qitish metodikasi va pedagogika‖ kafedrasi


 Didaktika. Didaktikaning predmeti va vazifalari xaqida tushuncha



Download 1,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/283
Sana15.01.2021
Hajmi1,83 Mb.
#55597
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   283
Bog'liq
pedagogika

1. Didaktika. Didaktikaning predmeti va vazifalari xaqida tushuncha. 
Didaktika  pedagogika  fanining  ta‘lim  jarayonining  umumiy  qonunlarini 
o‗rganuvchi qismidir. «Didaktika» grekcha so‗z bo‗lib, «didasko» — «o‗qitish», «didachol» 
—  «o‗rganish»,  degan  ma‘nolarni  anglatadi.  «Didaktika»  so‗zining  ma‘naviy  tarjimasi 
«ta‘lim nazariyasi» demakdir.  
Ta‘lim  nazariyasi  —  ta‘lim  jarayoni  tushunchasi  va  moxiyatini,  ta‘lim  tamoyillarini, 
ta‘lim  mazmunini,  ta‘lim  metodlari,  shakllari  va  vositalari  mazmunini  aks  ettiradi.  Ta‘lim 
nazariyasinnig asosiy moxiyati ta‘limni tashkil etishdan iborat. Ta‘limni tashkil etishdan asosiy 
maqsad yosh avlodniilmiy bilimlar, ko‗nikma va malakalar tizimi bilan qurollantirishdir. 
Didaktikaning  tadqiqot  predmeti  ta‘lim-tarbiya  jarayonini  tashkil  qiluvchi  funksional 
bog‗lanishdir. 
Didaktikaning  tadqiqot  olib  borishdan  maqsadi  o‗qituvchi  va  o‗quvchi,  o‗qitilayotgan 
fan,  didaktik  materiallar,  didaktik  tamoyillar  orasidagi  munosabatlarning  qonuniyatlarini 
aniqlash. 
Ta‘lim  jarayonida  o‗quvchilar  ongiga  singdirilayotgan  nazariy  bilimlar  amaliy  faoliyat 


yordamida  yanada  mustaxkamlanadi.  Amaliyot  inson  bilishining  asosiy  manbaidir.  U 
o‗zlashtirilayotgan  nazariy  bilimlarning  asosli  ekanligini  ko‗rsatuvchi  xaqiqiy  mezondir.  Inson 
tevarak-atrofdagi  voqelik,  narsa  va  xodisalarning  moxiyatini  amaliy  xayotda  ularga  to‗qnash 
kelish  yo‗li  bilan  bilib  oladi,  ularni  o‗zlashtiradi.  Inson  amaliy  faoliyat  tufayligina  ijtimoiy, 
ishlab chiqarish  faoliyati jarayonida tashkil etuvchi  munosabatlar, shuningdek, tabiat  xodisalari 
sirini bilib oladi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Narsalar,  buyumlar  bilan  amaliy  muomalada  bo‗lish  natijasida  buyumlar  sezgi 
organlariga  ta‘sir  qiladi,  sezgiidrokni  keltirib  chiqaradi.  Amaliyotda  insonning  faol  fikrlash 
faoliyati yuzaga keladi. Fikrlash yordamida u real voqelikni chuqur tushunadi. 
Bilim  manbai  sanalgan  amaliyotning  axamiyati  xususida  so‗z  yuritganda  bilish 
jarayonining moxiyatini xam ta‘kidlab o‗tish joiz. 
Bilish  murakkab  dialektik  jarayon  bo‗lib,  jonli  mushoxadadan  abstrakt  tafakkurga, 
so‗ngra amaliyotga o‗tish yo‗lidir. Bilish shaxs uchun mavxum, o‗zlashtirilmagan narsa, voqea 
va  xodisalar  moxiyatining  ong  yordamida  anglash  jarayonidir.  Ob‘ektiv  borliqni  bilish  uni 
sezishdan boshlanadi. Sezish ongning tashqi olam bilan bo‗ladigan chinakam aloqasidir. Sezish 
tevarak-atrofdagi voqelik, narsa va xodisalarning sezgi organlari (bizga ma‘lumki, ular beshta)ga 
ta‘sir  etuvchi  ayrim  sifat,  belgilarning  ongda  aks  etishidir.  Bunda  xar  bir  organ,  xar  bir 
analizator,  I.P.Pavlov  ta‘kidlab  o‗tganidek,  narsalarning  ayrim,  eng  muxim  sifatlarini  xis  etadi. 
Sezish muayyan narsa, voqea-xodisalar mazmunining ongda idrok etilishiga olib keladi. 
Idrok - sezgi a‘zolari orqali ongga ta‘sir etib turilgan narsa va xodisalarning unda (ongda) 
yaxlitligicha  aks  etish  jarayonidir.  Sezishlar,  sezish  singariidrok  qilish  xam  tashqi  buyumlar, 
ularning maktablari yo‗qolishi bilan to‗xtaydi. 
Sezish  va  idrok  qilish  yordamida bilish  jarayonida  tasavvur  ro‗y  beradi.  Tasavvur inson 
ongida uzoq muddat saqlanib qoladigan sezishlar va idrokning izidir. Yoki boshqacha aytganda, 
tasavvur  sezgi  a‘zolariga  qachonlardir  ta‘sir  etgan  xamda  idrok  qilingan  narsa  va  voqea-
xodisalarning  ongdagi  yaqqol  xissiy  obrazidir.  Tajriba  vositasida  odamda  tasavvur  zaxirasi 
boyib,  ko‗payib  boradi.  Tasavvur  fikrlashda,  tushunchalarning  tarkib  topishida  muxim  rol 
o‗ynaydi.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Download 1,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   283




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish