Topshirdi: Qabul qildi: Bekmurodov Yo’ldosh Ikromov Umar Janubiy-sharqiy osiyo xalqlari

Xunarmandchilik xozirda xzam keng tarkalgan. Vyetnamda xar xil mexnat kurollari, ruzgor buyumlari, gazlama, badiiy buyumlar, lak va zargar maxsulotlari ishlab chikarish, chipta, yelpigich, shlyapa tukish kabi kasb-xunarlar kadimdan mashxur. Laos va Tailandda paxta va ipak gazlama, chipta buyumlar tukiladi. Birma va Kampuchiyada lak, zargarlik va metall buyumlar yasash, badiiy xaykaltaroshlik ancha rivojlangan.Maxsus milliy mato – batik fakat Yavada zur maxorat bilan tukilgan, Balida uymakorlik mashxur. Xozir motiga dexkonchiligi xujaliklarida kup asbob-uskunalarni, ruzgor buyumlalrini an'anaviy tarzda uyda ishlab chikariladi.

• Xunarmandchilik xozirda xzam keng tarkalgan. Vyetnamda xar xil mexnat kurollari, ruzgor buyumlari, gazlama, badiiy buyumlar, lak va zargar maxsulotlari ishlab chikarish, chipta, yelpigich, shlyapa tukish kabi kasb-xunarlar kadimdan mashxur. Laos va Tailandda paxta va ipak gazlama, chipta buyumlar tukiladi. Birma va Kampuchiyada lak, zargarlik va metall buyumlar yasash, badiiy xaykaltaroshlik ancha rivojlangan.Maxsus milliy mato – batik fakat Yavada zur maxorat bilan tukilgan, Balida uymakorlik mashxur. Xozir motiga dexkonchiligi xujaliklarida kup asbob-uskunalarni, ruzgor buyumlalrini an'anaviy tarzda uyda ishlab chikariladi.

Janubi-sharkiy Osiyo xalklarining ma'naviy madaniyati

Ma'lumki, bu yerda o’rta asrlardayok ma'rifat ancha tarakkiy kilgan, dinimy va badiiy adabiyot tarkalgan. Ammo mustamlakachilik siyosati tufayli an'anaviy madaniyat inkirozga uchragan. Kadimdan Vyetnamda xar xil epik asarlar, muzika, raks va kushiklar rivoj topgan. Tailandda xar xil xalk teatrlari – imo teatri, kugirchok va nikob teatrlari keng tarkalgan.

Oilaviy turmush va ijtimoiy tuzumi jixatidan mazkur xalklar xar xil darajada turgan. Uzoq vaqtlar Xindixitoy va Indoneziyaning ko’p qismida patriarxal oila va turmush munosabatlari saqlanib kelgan. Ijtimoiy tuzumga va oilaviy turmushga din zo’r ta'sir qilgan. Ayrim qoloq elatlar – ovchi-terimchi qabilalarda urug-jamoa munosabatlari xali xam mustaxkam saklanib qolgan. Ular ma'lum xududga ega bulib, urugchilik qoldiklarini saqlab qolgan, ijtimoiy va oilaviy munosabatlarni qabila boshliklari va jamoa boshqargan. “Uch urug ittifok” nomli ijtimoiy ittifok formasi, dayak, naga, taraji kabi qabilalarda urug qishloqlari va ibtidoiy dinlar xam saklangan.

Shuni aloxida qayd qilish lozimki, Janubi-sharqiy Osiyo xalklari orasida xukmron bulgan eng yirik dinlarning barchasi maxalliy diniy e'tikodlar, xalq tasavvurlari va badiiy ijodi zaminida shakllangan. Shuning uchun xam kelgindi dinlar maxalliy folklor, ayniksa xalq urf-odatlari va milliy bayramlaridan keng foydalanib ularga diniy tus bergan. Masalan, butun regionda tarkalgan kishlok xujaligi bayram marosimlari, baxor faslida ajdaxo shaklida kemalarda utkaziladigan poygalar, dexkonning yordamchisi sabr-tokatli va mexnatkash kutos obrazi, mard va topkir kuyon syujeti diniy tasavvurlar bilan chatishib ketgan. Oilaviy va ijtimoiy bayramlarp doimo turli taomlar, rang-barang kuy va rakslar, ommaviy tomoshalar bilan nishonlangan.

 

Yaylovlar yetishmasligi tufayli Janubi-sharqiy Osiyoda chorvachili kam rivojlangan. Ammo balikchilik, dengiz xujaligi xozirgacha muxim soxa xisoblanadi. Barcha mamlakatlarda urmon kup bulganligidan urmonchilik katta daromad beradigan xujalik tarmoklaridan biri. Masalan, Birma va Filippinda eksport daromadining turtdan bir kismini yogoch maxsuloti egallaydi