To’lagan bmi


XAT YOZUVCHI PURKAGICH (metall sulfidlarining o’ziga xos rangi)



Download 1,03 Mb.
Pdf ko'rish
bet36/38
Sana29.12.2021
Hajmi1,03 Mb.
#86598
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   38
Bog'liq
kimyo darslarida metallar mavzusini oqitishda qiziqarli tajribalardan foydalanish metodikasi

XAT YOZUVCHI PURKAGICH (metall sulfidlarining o’ziga xos rangi) 

Mana  ko‘rib  turibsizki,  bir  taxta  oq  qog‘oz,  unga  hech  narsa  yozilmagan. 

Ana  shu  qog‘ozning  betiga  purkagich  bilan  "atir"  purkayman.  Ko‘rayapsizmi, 

qanday hodisa yuz berayotir?  -Taajjub! 

Qog‘oz 

betida 


qora 

rangda 


"qo‘rg‘oshin‖, qizg‘ish rangda "marganes‖, to‘q sariq rangda "surma‖, och sariq 

rangda "kadmiy‖ tuzlari paydo bo‘ldi.  

-  Buni  purkagich  yozdi,  deb  o‘ylaysizmi?  Yo‘q,  purkagich  xat  yoza 

olmaydi. U faqat suyuqlikni sochib yuboradi, xolos.  

- Qani o‘ylab ko‘ring-chi, bu yozuvlar qanday paydo bo‘ldi ekan? 

Siz  ko‘rgan  oq  qog‘ozga  oldindan  qo‘rg‘oshin  asetat—Рb(СН

3

СОО)


2

  - 


tuzining  eritmasi  bilan  "qo‘rg‘oshin‖,  marganes  (II)-xlorid  MnCl

2

 



tuzining  eritmasi  bilan  "marganes‖,  surma  (III)-xlorid  SbCl

3

  tuzining 



eritmasi  bilan  "surma‖  va  kadmiy  xlorid  CdCl

2

  tuzining  eritmasi  bilan 



"kadmiy‖  so‘zlari  yozib  qo‘yilgan  edi.  Bu  tuzlarning  hammasining  ham 


 

 

 



 

rangi oq bo‘lgani uchun ular bilan yozilgan xat oq qog‘ozda ko‘rinmaydi 

(marganes  (II)-xlorid  och  pushti  rangda  bo‘lsa-da,  uning  eritmasi  bilan 

yozilgan  xat  ham  oq  qog‘ozda  sezilmaydi).  Purkalgan  suyuqlik  atir 

emas,  balki  vodorod  sulfidli  suv  edi.  Vodorod  sulfid  og‘ir  metallarning 

suvda  eriydigan  tuzlari  bilan  almashinish  reaksiyasiga  kirishib,  turli 

rangdagi,  suvda  erimaydigan  sulfid  tuzlarning  molekulalarini  hosil 

qiladi. 


Рb(СН

3

СОО)



2

 + Н


2

S = ↓РbS + 2СН

3

СOOH 


qora cho‘kma 

МnС1


2

 + Н


2

S → ↓МnS + 2НС1 

Qizg‘ish cho‘kma 

2SbCl


3

 + 3Н


2

S →↓Sb


2

S

3



  + 6НС1 

To‘q sariq cho‘kma 

CdCl

2

 + Н



2

S→ ↓CdS +2НС1 

Och sariq cho‘kma 

Bu  ranglar  oq  qog‘ozda  xat  bo‘lib  ko‘rinadi.  Vodorod  sulfidning  bu 

xossalaridan analitik kimyoda og‘ir metallarni aniqlashda foydalaniladi.  

Shuningdek  metallarning  xossalarini  tushuntirishda  ko‘plab  qiziqarli, 

ko‘rgazmali tajribalarni ko‘rsatish mumkin bo‘lib, jumladan quyidagilarni misol 

qilib keltirish mumkin:   

 


Download 1,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   38




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish