Test topshiriqlari

A) kalsiy oksidi B) kremniy C) kalsiy D) kremnezem


1345. Yer qatlamlarida qadim zamonlarda o'lib ketgan hayvon va o'simliklarning qanday qismlari hozirgi vaqtgacha saqlanib qolgan?
1.o’simlik ildizlari, 2.skelet, 3.suyaklar, 4.jag'lar, 5.tishlar, 6.shoxlar, 7.tangachalar, 8.chig'anoqlar, 9.o'simlik poyalari, 10. o’simlik urug’lari, 11.tirnoqlari.
A) 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10 B) 2,3,4,5,6,7,8,9,11
C) 1,2,3,4,5,6,7,8,10,11 D)1,2,3,4,5,6,7,8,9


1346. Rekonstruksiya metodi qaysi qonunga muofiq kashf etilgan?
A) korrelyatsiya B) evolutsion ta’limot C) biogenetik qonun D) filoembriogenez
1347. Rekonstruksiya metodi qaysi a’zolarni o'zaro taqqoslab nisbatini aniqlashga asoslanadi?
1. kalla suyagi, 2. qovurg’a suyaklari, 3.qo'l suyaklari, 4. umurtqa pog’onasi suyaklari, 5. oyoq suyaklari. 6. muskullar
A) 1.2.3.4 B) 1,3,5,6 C) 2,4,6 D) 1,2,3,4,5,6


1348. Paleontologik solnoma chala deb ko'rsatib o'tgan olim kim?
A) Darvin B) Shmalgauzen C) Gekkel va Myuller D) Lamark


1349. Qadimgi jag’li zirhli qanotli baliqlar bilan suvda hamda quruqlikda yashovchilar o’rtasida turuvchi organizmni aniqlang?
A) qadimgi suyakli baliqlar B) qadimgi cho’tka qanotli baliqlar
C) latimeriya D) stegotsefallar
Evalyutsiya dalillari
1. Quyidagi o`simliklarning tikanlari qaysi a’zolarning o`zgarishidan hosil bo`lganligini juftlab ko`rsating.
1.zirk 2.do`lana 3. oq akatsiya 4. maymunjon
a) – bargining b) – novdaning c) – yon bargning d) – po`stloqning
a) 1 –a 2 – b 3 – c 4 – d
b) 1 – c 2 – a 3 – d 4 – b
c) 1 - b 2 – c 3 – a 4 – d
d) 1 – d 2 – b 3 – c 4 – a
2. G`o`zaning qaysi turida poyadagi barcha barglari yaxlit plastinkadan iborat?
a) meksikanum, xerbatseum
b) meksikanum, kloshsianum
c) raymondi, kloshsianum
d) raymondi, xerbatseum
3. Quyida berilgan o`simliklarning qaysi birida o`simlikning o`tkir tikani poyaning po`stlog’idan hosil bo`ladi?
a) na’matak
b) kaktus
c) do`lana
d) gledichiya
4. Ikki oqsil o`rtasidagi farq ularning … ko`rsatadi.
a) divergensiyasini
b) konvergenstiyasini
c) birlashganligini
d) duplikatsiyasini
5. Oqsil evolutsiyasi darajasining tezligi … bilan belgilanadi.
a) aminokislatalarning almashinuvi
b) nukleotidlar almashinuvi
c) mutatsiyalarning vujudga kelishi
d) indamas genlar
6. Oraliq forma hisoblangan organizmni belgilang.
a) molyuskalar
b) delfin
c) kenguru
d) latimeriya
7. Ahyon-ahyonda toychalar zebrasimon bo’lib tug’iladi.Bu-…deyiladi.
a) rudiment
b) konvergensiya
c) atavizm
d) aromorfoz
8. Bosh oyoqli molyuskalarda ko’z nimadan hosil bo’ladi?
a) ektodermaning cho’zilishidan
b) yon o’simtadan
c) mezodermaning cho’zilishidan
d) endodermadan
9. Atavizm hodisasiga misollar keltiring.
1. paparotnik ildizpoyasidagi qobiqlar 2. toychalarning ba’zan zebrasimon tug’ilishi 3. otning 2-va 4-barmoqlari 4. yungli odam tug’ilishi 5. har xil turga kiruvchi organizmlarning o’xshash belgilar hosil qilishi 6.dumli bola tug’ilishi
a) 6.4.3
b) 1.3.6
c) 3.4.1
d) 2.4.6
10. Markaziy Osiyo teritoryasi quyidagi geografik viloyatlarning qaysi biriga tegishli?
a) polearktik
b) neoarktik
c) xabashiston
d) hindomolay
11. Atavizm deyilganda nima tushuniladi?
a) evolutsiya jarayonida o’z ahamyatini yo’qotgan va yo’q bo’lish arafasida turgan organlar
b) ayrim individlarda ajdod belgilarning takrorlanishi
c) turli sistematik guruhlarning bir xil tashqi muhit sharoiti tufayli belgilarning o’xshash bo’lishi
d) tuzilishi va kelib chiqishi bir-biriga o’xshash bo’lgan organlar
12. Organik olam rivojlanishidagi biologik regressning asosiy belgilarini ko’rsating.
a) individ soni kamayadi
b) individ soni kamayadi,areal torayadi
c) turlar,populyatsiyalar soni kamayadi,areal torayadi
d) individlar,turlar,populyatsiyalar soni kamayadi,areal torayadi
13. Bajaradigan funksiyasidan qat’i nazar,kelib chiqishi va tuzilishi bir xil bo’lgan organlar nima deb ataladi?
a) gomologik
b) analogik
c) rudiment
d) konvergent
14. Har bir individ o’z rivojlanish jarayonida o’z turining tarixiy rivojalanishini qisqacha takrorlashi nima deb ataladi?
a) Mendel qonunlari
b) gomologik qatorlar qonuni
c) filembriogenez nazryasi
d) biogenetik qonuni
15. O’simliklarning bargiga gomologik bo’lgan organlarni belgilang.
1.no’xatning gajaklari 2.do’lananing tikanlari 3.zirkning tikani 4.malinaning tikani 5.kaktus tikani 6.atirgulning tikani
a) 1.2.3
b) 1.3.5
c) 1.4.6
d) 1.2.5
16. Gomologik organlar guruhini belgilang.
a) no’xatning gajaklari,kaktusning tikanlari
b) zirkning tikanlari, do’lananing tikoni
c) atirgulning tikanlari,no’xatning gajaklari
d) kapalak va qushning qanotlari
17. Quyidagi hayvon orasidan “tirik qazilmalar”ni aniqlang.
a) lansetnik
b) latimeriya
c) delfin
d) arxeopteriks
18. Qaysi o’simliklarning tikanlari bargning o’zgarishidan hosil bo’lgan?
1.do’lana 2.kaktus 3.zirk 4.akatsiya 5.maymunjon 6.malina
a) 1.2.5
b) 2.3.4
c) 2.4.5
d) 2.3.6
19. Bosh oyoqli molyuskalar bilan umurtqalilarning ko’zlari qaysi qismlardan hosil bo’lgan?
a) ektoderma qavatning cho’zilishidan
b) miyaning yon o’simtasidan
c) endoderma qavatning cho’zilishidan
d) A.B
20. Qizil jannat qushi qaysi geografik viloyatga kiradi?
a) avstralya
b) xabashiston
c) neotropik
d) hindomalay
21. Teropsidlarning ba’zi vakillari…orasida oraliq forma hisoblanadi.
a) baliqlar bilan lansetniklar orasida
b) baliqlar bilan suvda va quruqlikda yashovchilar orasida
c) suvda va quruqlikda yashovchilar bilan sudralib yuruvchilar
d) sudralib yuruvchilar bilan sutemizuvchilar
22. Chumolixo'r, yalqov qanday hayvonlar hisoblanadi?
A) zirxlilar
B) gajak dumlilar
C) kemiruvchilar
D) qalqondorlar
23. Evolyutsion jarayonda o'z ahamiyatini yo'qotgan va yo'q bo`lib ketish arafasida turgan organlar ...organlar deyiladi.
A) analogik
B) gomologik
C) rudiment
D) atavism
24. Qaysi javobda odamdagi rudiment organlar ko’rsatilgan?
a) dumli bola
b) junli odam
c) eshitish suyakchalari
d) quloq suprasi
25. Evolyutsion soat yordamida …
1 muayyan oqsil tuzilishida ro`y bergan mutatsiyalarni o`lchash mumkin 2 genlarning hosil bo`lish vaqti belgilanadi
3 turlar hosil bo`lish vaqti belgilanadi 4 tarixiy rivojlanish jarayoni belgilanadi 5 evolutsiya bosqichlari belgilanadi
a) 2.3
b) 1.2
c) 4.5
d) 3.4
26. Makroevalutsiya qanday evalutsion jarayonlar bilan izohlanadi ?
a) tur doirasidan tashqaridagi yuqori toksonlar ichida boradigan
b) turdan kichik sistematik birliklar ichida boradigan
c) populyatsiya ichida boradigan
d) har xil populyatsalar ichida boradigan
27. Oddiy va xaltali krotlarda tashqi qiyofaning o`zaro o`xshashligi qanday jarayon hisoblanadi ?
a) konvergensiya
b) atavizim
c) divergensiya
d) idioadaptatsiya
28. Qaysi hayvon lichinkasida regressiv metamorfoz kuzatiladi?
a) askarida
b) gijja
c) baqa
d) cho’chqa solyotiri
29. Mutatsiya tez – tez takrolanadigan nukleotid juftlari nima deb ataladi ?
a) letal mutatsiya
b) qaynoq nuqtalar
c) indamas mutatsiyalar
d) nuqtali mutatsiyalar
30. Genlarning evolutsiya tezligi qaysi moddalarning almashinuviga bog`liq ?
a) DNK
b) aminokislatalar
c) oqsillar
d) nukleotidlar
31. Turlardan yangi avlodlar va ulardan yangi organizmlarning hosil bo`lish jarayonini belgilang ?
a) evalutsiya
b) mikroevalutsiya
c) aromorfoz
d) makroevalutsiya
32. Gen tarkibida har bir nukleotid juftning mutatsiyaga uchrashi qanday mutatsiya deyiladi ?
a) qaynoq
b) neytral
c) nuqtali
d) betaraf
33. Akulasimon baliqlarda evolutsiya natijasida teri epidermisi va uning ostidagi birikitiravchi to'qimadan nima hosil bo'lgan?
A) emal tishchalar
B) tangachalari
C) orqasidagi tog'ayli suzgich qanoti
D) jabra yoriqlari
34. Yava, Sumatra orollari qaysi biogeografik viloyatga mansub ?
a) neoarktik
b) peleoarktik
c) hindomalay
d) neotropik
35. Bermud orollari qaysi biogeografik viloyatga mansub?
a) neoarktik
b) paleoarktik
c) neotropik
d) hindomalay
36.Kapalak qanoti ...
a) oldingi oyog’ining o’zgarishi hosilasi
b) ko’kragining orqa tomonidan chiqqan hosila
c) ko’kragining o’rta bo’g’inidan chiqqan hosila
d) ko’krak oyog’larining shakli o’zgarishi
37. Sudralib yuruvchilarning tangachalari qaysi to’qima hujayralaridan hosil bo’lgan?
a) epiteliy,biriktiruvchi
b) muskul biriktiruvchi
c) epiteliy, muskul
d) nerv, epiteliy, muskul
38. Sut emizuvchilarning yungi qaysi to’qima hosilalari hisoblanadi?
a) epidermis, muskul
b) epiteliy, muskul
c) biriktiruvchi, nerv
d) epiteliy, biriktiruvchi
39. Tuxum qo’yib ko’payadigan sut emizuvchilar tarqalgan biogeografik viloyat-…
a) Avstralya
b) Nearktik
c) Habashiston
d) Neotropik
40. Xameleonlar qaysi zoogeografik viloyatda uchraydi?
a) neotropik
b) hindomalay
c) xabashiston
d) avstraliya
41. Odam va boshqa hayvonlar gemoglobin zanjiridagi aminokislotalar tarkibidagi farqlarni kim o'rgangan?
a) E.Sukerkandl L.Poling
b) B.Grant
c) N.P.Yarosh
d) A.N.Sevrsov
42. Qadim Pangeyaning ajralishi bundan necha mln yil oldin kuzatilgan?
a) 250
b) 230
c) 195
d) 300
43. Magellan pingivini qaysi zoogeografik viloyatda tarqalgan?
a) neatropik
b) xabashiston
c) avstraliya
d) xindomalay.
44. Hayotning biokimyoviy evolyutsiyasining 5-bosqichida qanday hodisa yuz bergan?
a) koatservatlarning hosil bo'lishi
b) oddiy membrana hosil bo'lgan
c) moddalar almashinuvi yuzaga kelgan
d) matritsali sintez usuli yuzaga kelgan
45. Yalqovlar oilasi qaysi turkumga mansub?
a) oz tishli
b) chumolixo'r
c) zirhli
d) yalqovlar
46. Nima uchun makroevolyutsiya mikroevolyutsiyaning davomi sanaladi?
1. mikroevolyutsiyadagi mutatsion va kombinativ o'zgaruvchanlik makroevolyutsiyaga ham ta`sir etadi
2. populyatsiyaning genetik va ekologik jihatdan xilma-xil bo'lishi makroevolyutsiyaga ham ta`sir etadi
3. evolyutsiyaning boshlang'ich omillari makroevolyutsiyaga ham ta`sir etadi
4. tur hosil bo'lishi makroevolyutsiyaga ham ta`sir etadi
a) 1.2.3
b) 1.3.4
c) 1.2.
d) 1.3
47. Paleontologik izlanishlar natijasida nimalar isbotlandi?
a) ,,tirik qazilmalar''
b) oraliq formalar
c) murtak organlar
d) suyaklar o'xshashligi
48. Kitlar tanasidagi rudiment organ.
A) tishlari
B) oyoqlari
C) kichkina quloq suprasi
D) ko`z qovoqlari
49. Akulasimon baliqlarda evolutsiya natijasida teri epidermisi va uning ostidagi birikitiravchi to'qimadan nima hosil bo'lgan?
A) emal tishchalar
B) tangachalari
C) orqasidagi tog'ayli suzgich qanoti
D) jabra yoriqlari
50. Globin oqsilini shajarasini o’rganish natijasida uning tuzilishi bundan qancha vaqt avval yexidna bilan odam ajdodlarida
o’xshash bo’lgan?
a) 500 mln
b) 400 mln
c) 225 mln
d) 70 mln
51. Qaysi biogegrafik viloyatlarda daraxtda yashovchi ilonlar (1) chala maymunlar – tupaylar (2) lemur (3) oq va qora ikki shoxli nosoroglar (4) uchiraydi?
a) Hindomalay; b) Neotropik;
c) Habashiston ; d) Neoarktik;
a) 1a 2c 3c 4d
b) 1b 2a 3c 4c
c) 1b 2a 3c 4d
d) 1c 2a 3d 4b
52. Mikroevolyusiya (1) va makroevolyutsiyaning (2) farqini aniqlang.
a. tur dirasida sodir bo’ladi b. turdan yuqori sistematik guruhlarda sodir bo’ladi c.qisqa muddatda amalga oshadi d. million yillar davomida amalga oshadi e. to’g’ridan to’g’ri o’rganish mumkin f. bevosita kuzatib bo’lmaydi
a) 1-a.d.f / 2-b.c.e
b) 1-b.c.e / 2-a.d.f
c) 1-a.c.e / 2-b.d.f
d) 1-b.d.f / 2-a.c.e
53. Gemoglobulin oqsilining β zanjirida nechta aminokislota bor?
a) 145
b) 141
c) 151
d) 149
54. Odam DNK molekulasining tuzilishi ho`kiz 1) losos balg`i (2) va kalamush (3) DNK tuzilishiga nechta foiz o`xshashligi aniqlang ?
a.2 b.8 c.66 d.28 e.17
a) 1a, 2c, 3b
b) 1b, 2a, 3e
c) 1c, 2a, 3d
d) 1d, 2b, 3e
55. Gemoglobinning 2 ta tuzilishi bir – biriga yaqin bo`lgan zanjirlardan tashkil topganligi sababini aniqlang ?
a) bitta polipeptid zanjirining divergensiyasi natijasi
b) bitta polipeptid zanjirning konvergensiyasi natijasi
c) 2 xil polipeptid zanjirlarning konvergensiyasi natijasi
d) sun’iy tanlash va kombinativ o`zgaruvchanlik natijasi
56. Yevro’pa zubri (1) sibir bug’usi maral (2) Yevro’pa mufloni (3) qaysi hayvonlarga o’xshashligini aniqlang.
a) Shimoliy Amerikadagi bizonga b) Amerika vapitasiga
c) Amerika tog’ qo’yiga
a) 1-b, 2-a, 3-c
b) 1-a, 2-c, 3-b
c) 1-a, 2-b, 3-c
d) 1-c, 2-a, 3-b
57. Habashiston biogeografik viloyatining sutemizuvchi hayvonlarini belgilang.
a) qiloyoq, kanna
b) malla revun, shinshilla
c) kafr buyvoli, maral
d) mindano, vapita
58. Panjaqanotli baliqlar, arxeopteriks, teropsid – bular ....
a) mezozoy erasi hayvonlari
b) qadimgi sudralib yuruvchilar
c) qadimgi yirtqichlar
d) oraliq formalar
59. Odamning gemoglobin oqsili tarkibidagi aminokislotalar izchilligi qaysi hayvonlarnikiga deyarli o`xshash?
a) ot
b) odamsimon maymunlar
c) echki
d) quyon
60. Biogenetik qonun (1), filoembriogenez nazariyasi (2), korrelatsiya qonuni (3)ni kashf etgan olimlarni aniqlang.
a) A. Seversev b) E. Gekkel c) J. Kyuve d) F. Myuller e) K. Ber
a) 1-b, d; 2-a; 3-e
b) 1-a, b; 2-d; 3-c
c) 1-b, d; 2-a; 3-c
d) 1-b, d; 2-e; 3-a
61. Tubandagi javoblarni mos ravishda juftlab ko’rsating.
1. qora daraxt 2. qizil daraxt 3.daraxtda o’suvchi o’simliklar 4.pixta
a.neoarktik b.xabashiston c.hindomalay d.neotropik
a) 1-c, 2-b, 3-d, 4-a
b) 1-c, 2-b, 3-b, 4-a
c) 1-c, 2-b, 3-a, 4-c
d) 1-b, 2-c, 3-c, 4-a
62.Hozirgi tog’ayli baliqlarni ajdodi to’g’ri berilgan javobni ko’rsating.
a) qadimgi jag’li zirhli baliqlar
b) qadimgi cho’tka qanotli baliqlar
c) qadimgi suyakli baliqlar
d) qadimgi latimerya baliqlar
63. . Daniyalik olim ... qayd qilishicha, taxminan yuzmillion yillar ilgari Yer yuzi yagona quruqlik Pangeya va yagona okeandan iborat bo'lgan.
A) Volter
B) Vernadskiy
C) Vegener
D) Vavilov
64. Gomologik organlarni toping.
A) krot va ko'rshapalaklarning oldingi oyoq panjasi
B) zirk va do'lananing tikani
C) kapalak va burgutning qanoti
D) atirgul va kaktusning tikani
65. Lama- vikunya, oddiy vampire, uch barmoqli yalqov qaysi zoogeografik zonada yashaydi?
A) neotropik
B) habashiston
C) neoarktik
D) paleoarktik
66. Buk hayotiy shakliga ko’ra ... dir.
A) buta
B) ko’p yillik
C) daraxt
D) bir yillik
67. Qaysi biogeografik viloyat Janubiy va Markaziy Amerika, Meksikaning tropic qismi hamda karib arxepelagini o’z ichiga oladi?
A) Nearktik
B) Neotropik
C) palearktik
D) Avstraliya
68. Odam DNK molekulasining necha foizi ho’kiznikiga o’xshash bo’ladi?
A) 66 %
B) 28 %
C) 8 %
D) 2 %
69. Kapalak qanoti …
A) oldingi oyoqning o’zgarish hosilasi
B) ko’krakning orqa tomonidan chiqqan hosila
C) ko’krak oyoqlarining shakli o’zgarishi
D) ko’krakning o’rta bo’g’inidan chiqqan hosila
70. Atavizm hodisasiga misol keltiring
a) paporotniklarning ildizpoyasidagi qobiqlar; b) kitning dumg’aza va oyoq suyaklari; c) toychalarning zebrasimon bo’lishi; d) pashshalarning bir juft kichik qanoti; e) to’riq otning orasida xira yo’l chiziqlarning paydo bo’lishi
A) c,e
B) d,e
C) a,b,d
D) c,d,e
71. Qaysi davrda dengizlar sathi ortib, unda yashil, qo’ng’ir, qizil suvo’tlari, boshoyoqli, qorinoyoqli molyuskalarning hilma-xilligi ortadi?
A) ordovik
B) kembriy
C) silur
D) toshko’mir
72. Neotropik – Janubiy Amerika biogeografik viloyatining hayvonot olami keltirilgan javobni toping.
A) qiloyoq, otsimon ohu
B) uch barmoqli yalqov, malla revun
C) yelik, kabarga, vixuxol
D) giyena itlari, lemur
73. Qushlar sinfiga mansub organizmlarni aniqlang.
A) vapita, vixuxol
B) vyurok, skuns
C) lira, kivi
D) kapachi, sargan
74. Diapauza holati nima?
A) organizmlarni hayot faoliyatini tugashi
B) karaxtlik holatidan chiqish
C) hasharotlarning vaqtincha ko’payishdan, harakatdan, ovqatlanishdan to’xtashi
D) hayvonlarni ko’payish davrida turli instiktlarni namoyon etishi
75. Amfibiyalarning dastlabki vakillari qaysi davrda paydo bo’lgan?
A) toshko’mir
B) devon
C) perm
D) bo’r
76. Hayvonlarni ajrating.
1) tritsopetops; 2) plakoxelis; 3) lipidodendron;
4) trilobit; 5) sigillariya; 6) kalamit; 7) zirhli;
8) psilofit.
A) 2,4,7,8
B) 1,3,4,7
C) 1,2,4,7
D) 3,5,6,8
77. Qaysi olim bir o`simlik turi boshqa turga aylanishi mumkin degan fikrni quvvatlagan?
A) Teofrast
B) J. Kyuve
C) Aristotel
D) K. Galen
78. Qaysi olim nazariyasiga binoan paleozoy erasining o`rtalarida Yer yagona quruqlik-Pangeya va yagona okeandan iborat bo`lgan?
A) A. Vegener
B) F. Myuller
C) G. Miller
D) E. Gekkel
79. Ochiq urug`lilar bo`limiga mansub o`simliklarni ajrating.
a) pixta; b) eman; c) sekvoyadendron; d) buk;
e) qarag`ay; f) albitsiya
A) d,e,f
B) a,b,c
C) a,c,e
D) b,d,f
80. Uch barmoqli yalqov (a) va ulkan chumolixo`r (b) qaysi zoogeografik viloyat hayvonot olamining vakili hisoblanadi?
1) paleoarktik; 2) hind-malay; 3) efiopiya; 4) neotropik
A) a-2; b-3
B) a-4; b-4;
C) a-4; b-2
D) a-4; b-3
81. Repishka (a), zlatka (b), mindano (c) qaysi dunyoga mansub?
1) o`simliklar dunyosi; 2) hayvonot dunyosi
A) 1-a; 2-b,c
B) 1-b,c; 2-a
C) 1-c; 2-a,b
D) 1-a, b; 2-c
82. Yunoncha “paleo” so`zining ma`nosi qanday?
A) tirik qazilma
B) birinchi
C) oraliq
D) qadimgi
83. Karib arxipelagi qaysi biogeografik viloyatga mansub?
A) neotropik
B) paleoarktik
C) neoarktik
D) hindomalay
84. Qaysi biogegrafik viloyatda toq tuyoqlilar turkumiga kiruvchi tapir uchramaydi?
a) Paleoarktik, Hindomalay
b) Habshiston, Neotropik
c) Neotropik, Hindomalay
d) Avstraliya, Poleoarktik
85. Quyida berilganlardan oqsillarni ajrating.
1) sitoxrom; 2) xitin; 3) glikolipid; 4) nucleoprotein; 5) gemoglobin; 6) interferon; 7) mioglobin; 8) insulin
a) 2,4,5,8
b) 3,4,6
c) 1,4,5,7
d) 1,2,4,6,7
86. Bir turga mansub g’o’za navlarida avval yaxlit, keyin ikki, uch, to’rt bo’lakli barglar hosil bo’lishi nimani ifodalaydi
a) modifikatsion o’zgaruvchanlik
b) ontogenetic o’zgaruvchanlik
c) embrionlarning o’xshashlik qonuni
d) rekombinativ o’zgaruvchanlik
87. Oz tishlilar turkumiga kiruvchi organizmlarni juftlang.
1) maral; 2) zirxli; 3) lemur; 4) yalqov; 5) chumolixo’r; 6) martishka; 7) sargan; 8) revun
a) 6,7,8
b) 1,5,8
c) 1,3,6
d) 2,4,5
88.Iguanaga xos belgilarni aniqlang.
a) kosasi qovurg’a,umurtqa,to’sh bilan birikkan; b)kosasi qovurg’alar, umurtqalar va o’mrov bilan tutashgan;
c) gastrulatsiya migratsiya usuli bilan kechadi; d) gastrulatsiya qat-qat bo’lib joylashish bilan kechadi;
e) Polearktik biogeografikviloyatda uchraydi; f) Avstraliya biogeografik viloyatda uchraydi;
g) Neotropik biogeografikviloyatda uchraydi
a) d,g
b) a,c,d,e,g
c) b,d,f
d) b,e,f
89. Qoldiq (a) va faoliyat ko’rsatuvchi (b) organlar hamda atavizmlar (c) ni juftlab ko’rsating.
1) gekkonning uchinchi qovog’I; 2) dumli bola; 3) tuyoqli hayvinlarning ko’richagi; 4) odam ko’richagi; 5) tritonning dum umurtqalari; 6) povituxaning dum umurtqalari; 7) odamning uchinchi qovog’I; 8) itning quloq suprasi; 9) junli odam; 10) odamning quloq suprasi
a) a- 4,6,7; b- 1,3,5,8; c- 2,9,10
b) a- 4,7,10; b- 1,3,5,6,8; c- 2,9
c) a- 1,4,6,7,10; b- 3,5,8; c- 2,9
d) a- 4,7,10; b- 1,3,5,8; c- 2,9,
90. Odamdagi rudumenr (I) va atavism (II) hodisalarini ajratib yozing.
1) apendiks; 2) 4-5 dum umurtqalari; 3) dum suyagi va uning muskullari; 4) quloq suprasi va quloq muskullari; 5) dum; 6) tanani yung bilan qoplanishi; 7) qo’shimcha sut bezlarining bo’lishi
a) I- 1,2,3; II- 4,5,6,7
b) I- 4,5,6; II- 3,2,1,7
c) I- 5,6,7; II- 1,2,3
d) I- 1,2,4; II- 3,5,6,7
91. Oqsil tarkibidagi aminokislotalar almashinuviga qarab tiplarning divergensiya muddatini aniqlash nima yordamida amalgam oshiriladi?
a) yer soati
b) biologic soat
c) chidamlilik chegarasi
d) molekulyar soat
92. Siydik yo’li kloakaga(a) va ichagi kloakaga(b) ochiladigan hayvonlarni aniqlang.
1) kivi; 2) ko’rgalak; 3) kojan; 4) gatteriya; 5) kondor; 6) vyurok; 7) koala; 8) koala; 9) kaputsin; 10)kvaksha 11) salamandra
a) a-1,2,6; b-3,7,8
b) a-2,9,10; b-1,4,6,9,10
c) a-4,9,10; b-1,2,7,8
d) a-1,2,3,6,9; b-4,5,7,8
93. Suv opossumi qaysi kenja tip va sinfga mansub?
a) yo’ldoshli sutemizuvchilar, umurtqalilar
d) umurtqalilar, sutemizuvchilar
c) sutemizuvchilar, yirtqich sutemizuvchilar
b) xordalilar, sutemizuvchilar
94. Qaysi olim(lar) tirik organizmlarda gemoglobin va sitoxromdagi aminokislotalar farqini o’rgangan(lar)?
a) Seversov va Shmalgauzen
b) Grant
c) Miller
d) Keler va Milshteyn
95. Siydik yo’li qovuqqa(a) va kloakaga(b) ochiladigan hayvonlarni aniqlang.
1) buyvol; 2) yumronqoziq; 3) qizilquyruq; 4) agama; 5) o’rdakburun; 6) kuropatka; 7) oq sla; 8) xameleon; 9) salamandra; 10) bo’ri
a) a-1,3,9,10; b-2,4,5,7
b) a-1,2,7; b-4,6,8
c) a-1,2,8; b-3,4,6,9
d) a-2,4,8; b-5,6,7
96. Quyidagilardan qaysilari shakli o’zgargan barg hisoblanmaydi?
1) qirqbo’g’imning sporali boshog’idagi sporafillari; 2) qirqbo’g’imning sporangiylari; 3) piyozning seret barglari; 4) piyozning sersuv qobig’lari; 5) zirk tikani; 6) do’lana tikani; 7) oq akatsiya tikani; 8) maymunjon tikani; 9) no’xat gajagi; 10)tok jingalaklari; 11) burchoq gajaklari
a) 3,5,6,7,9,11
b) 2,4,6,8,10
c) 2,3,4,5,8,9
d) 1,2,3,5,7,9,11
97. Dastlabki avtotrof organizmlarga . . . kiradi.
1) xemosintezlovchi bakteriyalar; 2) fotosintezlovchi bakteriyalar; 3) 1 hujayrali yashil suvo’tlar; 4) ko’k-yashil suvo’tlar; 5) ko’p hujayrali yashil suvo’tlar

a) 1,3,5
b) 1,2,4
c) 1,3,4
d) 2,3,4
98. Qaysi hayvonlarning bel, dumg’aza va dum umurtqalari o’zaro birikib, yagona dumg’aza suyagini hosil qiladi?
a) lira; b) xamelon; c) agama; d) kazuar; e) kuyka; f) kanna
a) a,d,e
b) b,c
c) f
d) d,e,f
99. Embrional divergensiya ketma-ketligi to’g’ri ifodalangan javobni ko’rsating.
a) norka-suvsarsimanlar oilasi-yirtqichlar turkumi-yo’ldoshlilar kenja sinfi-sutemizuvchilar sinfi
b) xordalilar tipi-yo’ldoshlilar kenja sinfi-sutemizuvchilar sinfi-kloakalilar turkumi-yexidna
c) xordalilar tipi-umurtqalilar kenja tipi-sutemizuvchilar sinfi-xaltalilar kenja sinfi-hasharotxo’rlar turkumi-xaltali krot
d) yenotsimon it-bo’risimonlar oilasi-yirtqichlar turkumi-yo’ldoshlilar kenja sinfi-sutemizuvchilar sinfi-xordalilar tipi
100. Quyidagi o’simliklarni qaysi biogeografik viloyatda uchrashi bilan juftlab ko’rsating.
1) qizil daraxt 2) qora daraxt 3) qora qayin 4) baobab
a) Avstraliya b) Hindomalay c) Habashiston
A) a-3; b-1; c-4
B) a-1; b-4; c-2
C) a-1; b-3; c-4
D) a-3; b-2; c-1
101. Yashil rangli to’tilar chatishtirilganda F₂ da 4 xil fenotipik sinf xosil bo’ladi.
Bu qaysi irsiylanish va to’tilar qaysi biogeografik viloyatda uchraydi?
A) epistaz, habashishton
B) epistaz, neotropik
C) komplementar, habashishton
D) komplementar, avstraliya
102. Hayvonlarni qaysi biogegrafik viloyatda tarqalganini aniqlang.
1) Poleoartik 2) Neoartik 3) Habashiston 4) Hindomalay 5) Neotropik
a) qoplon b) salamandra d) botqoq toshbaqasi e) ilvirs f) tapir
A) a-3; b-1; d-1; e-2; f-4.
B) a-3; b-1; d-5; e-4; f-2.
C) a-2; b-4; d-3; e-5; f-1.
D) a-2; b-5; d-1; e-2; f-5.
103. Odamni gemoglobin oqsilini α va β zanjiridagi aminokislotalar sonidan quyonni gemoglobin oqsilini α va β zanjiridagi aminokislotalar farqlar sonini kam deb hisobga olsak quyonni gemoglobinini sintez qiluvchi gen uzunligini aniqlang.
A) 503.88
B) 583.44
C) 291.72
D) 295.72
104. Quyidagilardan qaysilar shakli o’zgargan barg hisoblanadi?
a) no’xotning gajagi; c) kaktusning tikaniu; d) qirqquloqning soruslari; e) qirqbo’g’imlarning sporafillari; f) marvaridgulning ildizpoyasi.
a) a,c,e
b) c,e,f
c) a,d,f
d) a,c,e
105. Fenilalanin UUU kodonga ega. Agar kodondagi uchinchi uratsil guanin bilan almashinsa, u holda polipeptid bog’ tarkibiga qaysi aminokislota kiradi?
a) gistidin
b) tirozin
c) leysin
d) lizin
106. Giyena iti (a) va Dingo iti (b) qaysi biogeografik viloyatda uchraydi?
1) Avstraliya 2) Hindomalay 3) Habashiston 4) Neoarktik
a) a-1; b-3
b) a-3; b-1
c) a-4; b-3
d) a-1; b-2
107. Tirik bola tug’ib ko’payadigan hayvonlarni ko’rsating.
1) chayon; 2) falanga; 3) manta; 4) bitiniya; 5) kapcha ilon; 6) bo’g’ma ilon; 7) kapachi; 8) yexidna; 9) skuns.
a) 1,3,6,9
b) 1,2,4,5,7
c) 1,3,5,7,8
d) 1,4,6,9
108. Hidni yaxshi ajrata olmaydigan hayvonlarni ko’rating.
a) kallima; b) forel; c) and kondori; d) qizilquyruq; e) kurapatka; f) xumbosh
a) a,c,e
b) b,f,a
c) b,d,f
d) c,d,e
109. Primatlar turkumi vakillarini ko’rsating.
a) kanna, karf buyvoli
b) malla revun, kaputsin
c) martishka, kandor
d) tupaylar, pampas
110. Nechta aminokislotaning genetik kodi faqat bitta?
a) 6 ta
b) 20 ta
c) 18 ta
d) 2 ta
111. Umumiy degeneratsiyaga tegishli bo’lmagan javobni ko’rsating.
a) murakkab tuzilishdan oddiy tuzilishga o’tish
b) organizmlarning o’troq yoki parazit holda hayot kechirishi bilan uzviy aloqador
c) turlar soni ortishiga, arealning kengayishiga, yangi sistematik guruhlarning taraqqiy etishiga olib keladi
d) muhit sharoitining o’zgarishiga organizmlarning yetarlicha moslasha olmasliklari sababli biologik regressga sabab bo’ladi
112. Qaysi organizmlarda sitokinez jarayoni botib kirish yo’li bilan amalgam oshmaydi?
1) kalina; 2) epifitlar; 3) tupaylar; 4) repishka; 5) yo’ng’ichqa; 6) vidra; 7) lyupin; 8) skuns;
a) 1,2,4,5,7
b) 1,4,5,7,8
c) 2,3,6,8
d) 3,4,5,7
113. Ko’krak qafasi rivojlangan, kloakali hayvonlarni ko’rsating.
1) tukan; 2) qilquyruq; 3) qizilquyruq; 4) qiloyoq; 5) And kondori; 6) kanna; 7) kvashka; 8) kabarga; 9) gekkon.
a) 2,3,5,8
b) 1,3,5,9
c) 1,4,5,7,8
d) 3,4,6,8,9
114. Sargan, semga, mindano uchun umumiy bo’lgan belgilar keltirilgan javoblarni belgilang.
1) butun umri davomida o’sadi; 2) kamar suyaklari umurtqa pog’onasi bilan tutashmagan; 3) yurak qorinchasida arteriya qon, bo’lmachasida venoz qon bo’ladi; 4) har qaysi buyrakdan bittadan siydik yo’llari chiqib, kloaka bo’shlig’iga ochiladi; 5) boshi umurtqasiga harakatsiz qo’shilgan; 6) bosh miyasi yaxshi rivojlangan bo’lib, undan ikkita bo’rtmachadan iborat yarimsharlar hosil bo’ladi; 7) halqumi ikki yoni bo’ylab juda ko’p tirqishsimon jabra teshiklari joylashgan.
a) 1,3,4
b) 1,2,5
c) 2,5,7
d) 1,5,6,7
115. Odam DNK molekulasi tuzilishi makaka (a), kalamush (b) va losos (c) nikidan farqini toping.
1) 66% 2) 8% 3) 17% 4)28% 5) 34% 6) 44% 7) 83% 8) 92% 9)98% 10)72%
A) a-1; b-3; c-2
B) a-5; b-10; c-8
C) a-5; b-7; c-8
D) a-1; b-4; c-2
116. Biogenetik qonun (a) va individual o’zgaruvchanlik (b) ga mos javoblarni aniqlang.
1) baqa itbalig’ini jabralarini yo’qolib ketishi 2) tishsiz kitlarning embrional rivojlanish davrida tish pado bo’lishi 3) odam embrionida peshona suyagining bo’rtib chiqishi 4) maymun embrionida jag’ suyagining bo’rtib chiqishi 5) xirzitum barglarining butunligi 6) kitlarning embrional davrida tishlarining so’rilib ketishi 7) odam embrionida 2 kamerali yurakning bo’lishi 8) kaktus bargining tikanga aylanganligi 9) sudralib yuruvchilar terisida epitelial va uning ostidagi birikituvchi to’qima hujayralaridan tangacha hosil bo’lishi
A) a-1;3;6 b-8;9
B) a-2;5;7 b-3;4;6;9
C) a- 2;4;9 b-1;6;8
D) a-2;6;9 b-1;3;4;8
117. Filogenez bosqichini embrional rivojlanish (a) va po’st embrional rivojlanishda (b) xam takrorlaydigan organizmni aniqlang.
1) baqa lichinkasini rivojlanishi 2) kapalak qurtini rivojlanishi 3) assidiya lichinkasi 4) kaltakersak rivojlanishi 5) qizil chuvalchang 6) bitiniya 7) baqachanoq 8) raymondiy 9) baliq chavoqlari
10) qadimgi ichakiz kiprikli chuvalchang
A) a-4;6;9; b-1;3;7;10
B) a-1;3;5;10 b-2;6;8
C) a-3;5;8 b-1;2;7;10
D) a-4;5;6 b-7;8;9
118. Oqsil tarkibiga kiruvchi 20 xil aminokislotaning 18 xilining genetik kodi 2-6 tagacha ekanligi nimadan yoki nimani tushuntirib beradi?
A) Genetik kodning muhim xususiyatlaridan biri uning o’ziga xosligi bo’lib, bitta triplet (kodon) bitta aminokislotaga mos keladi.
B) Genlar tarkibidagi nukleotidlar almashinuvi hamma vaqt oqsil tarkibidagi aminokislotalar almashinuviga sabab bo’lmaydi.
C) Har bir aminokislotani oqsil molekulasidagi almashinuvi bir, ikki, uch nukleotidlarning o’zgarishi bilan aloqador
D) Ba’zi nukleotidlarning ta’sirga munosabati bir xil emas
49. Yerda hayotning paydo bo’lishi.
1. Baland bo’yli qirqquloqlar, qirqbo’g’imlar, plaunlardan dastlabki o’rmonlar qaysi davrda paydo bo’lgan?
a) sillur
b) devon
c) toshko’mir
d) ordovik
2. Bo’r davrida ko’pgina qirqquloqlar, qirqbo’g’imlar va ochiq urug’lilar kamayib, yopiq urug’lilar ko’paya boshlashiga sabab nima?
a) iqlim issiq va nam bo’lgan, davr o’rtalarida quruq va mo’tadil, davr oxirida esa keskin sovigan
b) iqlim sovib keskin o’zgargan, o’simliklarni moslanishi qiyin kechgan
c) osmonni qoplagan bulutlar juda kamayib, atmosfera quruq va shaffof bo’lgan, quyosh nuri to’g’ridan-to’g’ri o’simliklar bargiga tushgan
d) iqlim bimuncha quruq va sovuq bo’lgan, tabiiy tanlanish, yashash uchun kurash,irsiy o’zgaruvchanlik ro’y bergan
3. Quruqlikdagi o’simliklar orasida lipadendron, plaunlar, kalamitlar ko’plab o’sgan, ayrim kalamitlarni balandligi 20-25 m ga yetgan. Onda-sonda kordaitlar ham uchragan.Ushbu holat qaysi davrda mavjud bo’lgan?
a) bo’r
b) yura
c) toshko’mir
d) devon
4. Quyida berilganlardan qaysi birini to`liq hayotiy shakl deb aytish mumkin emas ?
a) viruslar
b) prokariotlar
c) sporalalar
d) protobiontlar
5. Qaysi organizmlar mezazoy erasida paydo bo’lgan?
1. sut emizuvchilar 2.arxeopteriks 3.stegosefallar 4.dastlabki gulli o’simliklar 5. jag’siz umurtqalilar
a) 2.4.1
b) 1.4.5
c) 2.4.5
d) 3.2.4
6. Stegosefallar uchun o`ta qulay sharoit qaysi era va davrda vujudga kelgan ?
a) mezozoy, yura
b) mezozoy, bor
c) paleozoy, perm
d) paleozoy, toshko`mir
7. Organizmlarning tuzilish darajasini, hayot faoliyatini ajdodlarga nisbatan yuqoriga ko`tarmaydigan o`zgarishlarni belgilang?
1.o`simliklarning suv muhitidan quruqlikda yashashga o`tishi 2 otlarning besh barmog`dan bir barmoqqa o`tishi
3 kitlarda oyoqlarining yo`g`ligi 4 umurtqalilarning ichki urug`lanishga o`tishi 5 kit va fillarda yung qavatining yo`qligi 6 qo’ytikan mevalarida ilgaklar bo`lishi
7 yopiqurug`lilarning kelib chiqishi 8 o`simliklarning nektar ajratishi
a) 2.8.6.3.5
b) 8.1.6.2.4
c) 1.6.3.5.2
d) 7.2.6.4.1
8. Biologik evolyutsiyaning boshlanishi nima bilan bog’liq ?
a) koatservantlar hosil bo’lishi
b) protobiontlar hosil bo’lishi
c) membrana hosil bo’lishi
d) hujayra hosil bo’lishi
9. Idioadaptatsiyaga o’simliklar tuzilishining qaysi xususuyati misol bo’ladi?
a) qayin,aylantlarning mevalarida qanotchasimon o’simtalarining bo’lishi
b) o’tkazuvchi sistemaning hosil bo’lishi
c) ildizning popuk lidizdan iboratligi
d) poyasining sershox bo’lishi
10. Quyida berilgan olimlarning qaysi biri qanday moddani suniy ravishda sintez qilgan?
1. Foks 2.S.Miller 3. D.Oro
a. adenin b.protenoidlar v. asparagin g. nuklein kislotalar d.oqsillar
a) 1-a / 2-b / 3-g
b) 1-b / 2-a / 3-d
c) 1-b / 2-v / 3-a
d) 1-v / 2-b / 3-a
11. Hayvon va o’simliklarning turli sistematik guruhlarga kiruvchi vakillari o’rtasida qon-qarindoshlik borligini namoyon qilivchi shakllarni ko’rsating.
1.suvo’tlar va qirqquloqlar o’rtasida 2.umurtqasizlar bilan umurtqalilar o’rtasida 3. baliqlar bilan suvda ham quruqlikda yashovchilar o’rtasida 4. qiriqquloqlar bilan ochiq urug’lilar o’rtasida 5.sudralib yuruvchilar bilan sutemizuvchilar o’rtasida 6. o’simliklar bilan hayvonlar o’rtasida
a. panjaqanotli baliqlar b.arxeoptriks v.psilofitlar g. urug’li paporotniklar d.yashil evglena y. lantsetnik j.yirtqich tishli kaltakesak
a) 4-g, 6-d, 1-g, 5-j, 3-a, 2-y
b) 1-v, 6-j, 2-y, 4-g, 5-b, 3-a
c) 4-g, 5-b, 6-j, 1-v, 2-a, 3-y
d) 1-d, 6-j, 5-b, 4-g, 3-b, 2-a
12. Qaysi eraning ikkinchi yarmida fotosintez,jinssiz ko’payish,ko’p hujayralilar paydo bo’lgan?
a) paleozoy
b) kaynozoy
c) mezozoy
d) arxey
13. Suyakli baliqlarning har xil tur vakillarining tana shakli, rangi, suzgich qonotlari, tuzilishining o`ziga xosligi evalutsion jarayonning qaysi yo`nalishiga mansub ?
a) aromorfoz
b) idioadaptatsiya
c) umumiy degeneratsiya
d) konvergensiya
14. C. Miller asparagin, glutamin, glitsin kabi aminokislatalarni qanday sintezlagan ?
a) qizdirilgan metan, ammiak vodorod va suv bug`lariga elektr uchquni bilan ta’sir qilib
b) vodorod sianid, ammiak va suvni qizdirib
c) metan, ammiak va suvdan ionlashtiruvchi nurlar ta’siri bilan
d) amminokislatalar aralashmasini qizdirib
15. Zarpechak urug’ining o`txo`r hayvonlarning oziqlanish a’zolarida hazm bo`lmasligi evolutsiya yo`nalishining qaysi turiga mos ?
a) dereneratsiya
b) aromorfoz
c) idioadaptatsiya
d) konvergensiya
16. Era nomini bildiruvchi “mezozoy” so’z qanday ma’noni anglatadi?
a) dastlabki hayot
b) o’rta hayot
c) qadimgi hayot
d) eng qadimgi hayot
17. O’simliklarning takroriy migiratsiyasi qaysi erada amalga oshgan?
a) mezazoy
b) kaynozoy
c) proterazoy
d) poleazoy
18. Qaysi era va davrda sudralib yuruvchilar quruqlikda, suvda va havoda ham tarqalgan?
a) poleazoy, toshko’mir
b) kaynozoy, uchlamchi
c) poleazoy, devon
d) mezazoy, yura
19. Zarafshon, Turkiston, Oloy tog’ tizmalarida poleazoy erasiga xos qanday organizmlar topilgan?
1. bulutlar 2.kaltakesaklar 3.arxeoptriks 4.qisqichbaqalar 5.ko’k-yasil suvo’tlar 6.toshbaqalar 7.kovakichlilar
a) 7.1.5.4
b) 2.6.4.3
c) 1.7.5.3
d) 6.2.4.7
20. Proterazoy erasining oxirida dastlabki xo’rdalilar paydo bo’lgan deb taxmin qilingan. Ularning nomini aniqlang.
a) baliqlar
b) suvda ham quruqlikda yashovchilar
c) to’garak og’izlilar
d) boshskeletsizlar
21.Yerda hayot paydo bo’lshini 3-bosqichida qanday jarayon sodir bo’lgan?
a) moddalar almashinuvi
b) yuqori molekulali organik moddalardan koaservatlar hosil bo’lishi
c) oddiy organik moddaning hosil bo’lishi
d) membrananing hosil bo’lishi
22. Protobiontlar qanday usulda oziqlangan?
a) autotrof
b) geteratrof
c) xemotrof
d) saprofit
23. ... erasi 900 mln yil davom etgan. Undagi dastlabki hayot o'zidan hech qanday iz qoldirmagan.
A) Proterozoy
B) Paleozoy
C) Arxey
D) Mezozoy
24. Birinchi poydo bo’lgan organizmlar ….. edi.
a) geteratrof, aeroblar
b) autotrof, aeroblar
c) autotrof, anaeroblar
d) geteratrof, anaeroblar
25. Koatservatlarga o’xshab laboratoriya sharoitida birikmalarning tashqi muhit bilan moddalar almashina olish mumkinligini qaysi olim shogirdlari bilan aniqlagan?
a) S.Foks
b) D.Oro
c) A.I.Oparin
d) S.Arrenius
26. Ordavik davrida ….
a) korall riflarining hosil bo’lishi avj olgan
b) bosh skeletsizlarni kenja tipi paydo bo’lgan
c) panjaqanotli baliqlar rivojlangan
d) ignatanlilar paydo bo’lgan
27. Ko’k-yashil suvo’tlar qaysi erada paydo bo’lgan?
a) mezazoy
b) kaynozoy
c) proterazoy
d) poleazoy
28. O’simliklarni qaysi erada quruqlikka chiqganini belgilang.
a) mezazoy
b) kaynozoy
c) proterazoy
d) poleazoy
29.Dastlabki sutemizuvchi hayvonlar va haqiqiy suyakli baliqlar qaysi erada paydo bo’lgan?
a) mezazoy
b) kaynozoy
c) proterazoy
d) poleazoy
30. Yoriq urug’li o’simliklar qaysi erada va davrda paydo bo’lgan?
a) mezazoy / bo’r
b) proterazoy / kembriy
c) poleazoy / toshko’mir
d) poleazoy / sillur
31. Psilofitlar qoldig’i qaysi geologik davr qatlamlaridan topilgan?
a) toshko’mir
b) trias
c) sillur
d) kembriy
32. Bosh oyoqli molyuskalarning jadal sur’atlar ko’payishi qaysi era va davrda yuz bergan?
a) poleazoy / perm
b) mezozoy / bo’r
c) poleazoy / sillur
d) mezazoy / trias
33. Quyida berilgan hayvonlarning qaysi biri butunlay qirilib ketgan?
a) kit
b) turna
c) karkidon
d) dengiz sigiri
34. “Yerda tirik organizmlar biopolimerlardan, ya’ni oqsillar va nuklein kislotalardan tuzilgan, o’z-ozini idora qila oladigan va yarata olgan ochiq sistemadir”. Hayot haqidagi bu ta’rif qaysi olim qalamiga mansub?
a) S.Foks
b) D.Oro
c) A.I.Oparin
d) M.B.Volknshteyn
35. Umurtqali hayvonlarda yuz bergan muhim aromarfozni belgilang.
a) katta yarim sharlar po’stlog’ining progressiv tarzda rivojlanishi
b) tana qoplamining vujudga kelishi
c) tananing qisimlarga bo’linishi, ikki tomonlama simmetriyani vujudga kelishi
d) nerv sistemasi va xordaning paydo bo’lishi
36. Hozirgi davrda hayot faqat qanday usulda kelib chiqadi?
a) abiogen
b) biogen
c) jinssiz
d) jinsiy
37. Qaysi erada ko’p hujayrali organizmlar paydo bo’lgan?
a) arxey
b) proterazoy
c) mezazoy
d) kaynozoy
38. Qaysi olim hayotning biogen usulda kelib chiqqanligini birinchi bo’lib isbotladi?
a) Oparin
b) Krik
c) Redi
d) Seversov
39. Qadimdan saqlanib kelayotgan oraliq formalar qanday ataladi ?
a) tirik qazilmalar
b) foydali qazilalar
c) tabiiy eksponatlar
d) subeksponatlar
40. Qalqondorlar hozirda yashayotgan qaysi hayvonlarning
uzoq ajdodlari sanaladi?
a) sodda hayvonlar, umurtqalilar
b) minoga, miksina
c) umurtqasizlar
d) kovakichlilar,qisqichbaqasimonlar
41. Zarafshon tog’ tizmalaridan past bo’yli psilofit bilan birgalikda qanday hayvonlarning toshga tushgan tasviri topilgan?
a) kovakichlilar
b) sodda hayvonlar
c) chuvalchanglar
d) mollyuskalar
42. Qisqichbaqa va chayonlar, qaysi davrda rivojlangan?
a) toshko’mir oxiri va perm boshlarida
b) devon boshlarida
c) kembriyda
d) sillur oxirida
43. Dastlabki hasharotlar qaysi davrda paydo bo’lgan?
a) yura
b) devon
c) perm
d) toshko’mir
44. Xordali hayvonlar dastlab qaysi erada paydo bo’lgan?
a) arxey
b) poleozoy
c) proterozoy
d) kaynazoy
45. Sudralib yuruvchi hayvonlar qaysi erada ko’proq tarqalgan?
a) arxey
b) proterozoy
c) poleozoy
d) mezozoy
46. Sudralib yuruvchilar sinfi qaysi erada kelib chiqqan?
a) mezozoy
b) kaynozoy
c) arxey
d) poleozoy
47. Umurtqali hayvonlarning dastlabki vakili-qalqondorlar qaysi era va davrda yashagan?
a) poleozoy, kembriy
b) bor, kembriy
c) devon
d) kaynozoy, bor
48. Qaysi olim qanday yo`l bilan laboratoriya sharoitida riboza va dezoksiriboza sintezladi ?
a) S. Miller qizdirilgan metan, ammiak, vodorod va suv bug`lariga elektr uchqini ta’sir etib
b) D. Oro metan, ammiak, suv aralashmasidan ionlashtiruvchi nurlar ta’sir etib
c) S. Foks aminokislatalar aralashmasini qizdirb
d) D. Oro vodorod sianid, ammiak va suvni qizdrib
49. Qaysi olim qanday yo`l bilan laboratoriya sharoitida adeninni sintezlada ?
a) S. Miller; qizdirilgan metan, ammiak, vodorod va suv bug`lariga elektr uchquni ta’sir etib
b) D.Oro;metan, ammiak va suv aralashmasidan ionlashtiruvchi nurlar ta’sir etib
c) S. Foks; aminokislatalar aralashmasini qizdirib
d) D. Oro; vodorod sianid, ammiak va suvni qizdirib
50. Qaysi olim qanday yo`l bilan laboratoriya sharoitida protenoidlarni sintezladi ?
a) D. Oro vodorod, sianid, ammiak va suvni qizdirib
b) S. Miller qizdirilgan metan, ammiak, vodorod va suvni bug`lariga elektr uchquni ta’sir etdirib
c) S. Foks aminokislatalar aralshmasini qizdirib
d) D. Oro metan, ammiak va suv aralashmasidan ionlashtiruvchi nurlar ta’sir etib
51. Biologik progressni amalga oshirish usullarini aniqlang.
a) organizmlar hayot faoliyati uchun nihoyatda muhim bo`lgan organlar sistemalarining takomillashishi
b) organizmlar hayot faoliyati uchun ikkinchi darajali organlar sistemasini o`zgarishi c) organizmlar tuzilishining murakkablashmagan holda muhitga moslashishi d) organizmlar tuzilishining murakkabdan soddaga qarab o`zgarishi
a) a, b
b) c, d
c) a, b, c, d
d) a, b, d
52.Qaysi erada aerob organizmlar (1), kovakichlilar (2), qalqondor baliqlar (3), suvda va quruqlikda yashovchilarning dastlabki turlari (4), sutemizuvchilarning xaltali va yo`ldoshli kenja sinf vakillari (5) paydo bo`lgan?
a) arxey b) paleozoy c) proterozoy d) mezozoy e) kaynazoy
a) 1 a, 2 c, 3 b, 4 c, 5 e
b) 1 c, 2 a, 3 b, 4 b, 5 e
c) 1 c, 2 c, 3 b, 4 b, 5 d
d) 1 a, 2 b, 3 c, 4 d, 5 e
53. Qaysi olim qanday yo`l bilan laboratoriya sharoitida glitsin, glyutamin aminokislotalarini sintezladi?
a) D. Oro; metan, ammiak va suv aralashmasidan ionlashtiruvchi nurlarni ta’sir etib
b) D. Oro; vodorod sianid, ammiak va suvni qizdirib
c) S. Foks; aminokislotalar aralashmasini qizdirib
d) S. Miller; qizdirilgan metan, ammiak, vodorod va suv bug`lariga elektr uchquni ta’sir etib
54. Qaysi evolyutsiya yo`nalishida organizmlarda faqat xususiy moslanishlar paydo bo`ladi?
a) biologik progress
b) idioadaptatsiya
c) aromorfoz
d) umumiy degeneratsiya
55. Qaysi era va davrda qalin yungli karkidonlar, mastodontlar va dengiz sigirlari qirib yuborilgan?
a) kaynozoy, to`rtlamchi
b) mezozoy, trias
c) mezozoy, yura
d) kaynozoy, uchlamchi
56. Hayotning g'ayri tabiiy kuchlar tomonidan yaratilganligi haqidagi ta'limotni aniqlang?
a) Panspermiya
b) Kreatsionizm
c) Abiogen sintez
d) korrelyatsiya
57. Bo’r davridagi qushlar qaysi belgilari bilan zamonaviy qushlardan farq qilgan?
a) tishli bo’lgan
b) tuxum po’chog’ining qalin bo’lishi
c) oldingi oyoqlaridagi ikkita barmog’i erkin bo’lgan
d) tanasi pat bilan qoplangan
58. Suvda ham quruqlikda yashovchilar qachon kelib chiqqan?
a) devonning boshlarida
b) devonning o'rtalarida
c) toshko'mirning boshida
d) devonning oxirida
59. Bosh oyoqli mollyuskalar xilma-xilligi ortgan , ikki pallali mollyuskalarning kamaygan davrni ko'rsating
a) kembriy
b) ordovik
c) silur
d) devon
60. Plakaxolis qaysi hayvon ajdodi hisoblanadi?
a) kaltakersak
b) toshbaqa
c) timsox
d) ilon
61. F.Redi va L.Paster tajribalari qaysi nazariyaning noto’g’riligini ko’rsatib berdi?
a) panspermiya
b) hayotning o’z-o’zidan paydo bo’lishi
c) hayotning anorganik jismlardan rivojlanishi
d) kreatsinizm
62. Qaysi erada kislorodning hosil bo'lishi va sarflanishi o'rtasida movozanat paydo bo'ldi?
A) kaynazoy o'rtalarida
B) paleozoy o'rtalarida
C) mezazoy boshlarida
D) mezazoy oxirlarida
63. Panspermiya nazariyasining asoschisi kim?
A) G.Foks
B) D.Oro
C) Krik
D) Oparin
64. Aminokislotalar aralashmasini qizdirib protenoidlar sintezlagan olim kim edi?
A) S.Foks
B) A.I.Oparin
C) S.Miller
D) D.Oro
65. …erasi 900 mln yil davom etgan, Undagi dastlabki hayot o'zidan hech qanday iz qoldirmagan.
A) Proterozoy
B) Paleozoy
C) Arxey
D) Mezozoy
66. Mamontlar va qalin junli karkidonlar qaysi erada qirilib ketgan?
a) proterozoy
b) mezazoy
c) poleazoy
d) kaynozoy
67. Evalyutsion jihatdan eng yosh bo’gan o’simliklarni ko’rsating?
A) suv o’tlar
B) ochiq urug’lilar
C) yopiq urug’lilar
D) yuksak sporalilar
68. Quyidagi olimlar qaysi moddalarni sun’iy usulda sintezlagan?
1- S.Foks; 2-S.Miller; 3- D.Oro;
a- adenine; b- proteinoid; c- aspargin; d- nuklein kislotalar; e- oqsil
A) 1-b; 2-a; 3-e;
B) 1-a; 2-b; 3-d;
C) 1-c; 2-b; 3-a;
D) 1-b; 2-c; 3-a;
69. Quyidagi qaysi olim yerda hayotning paydo bo’lishida panspermiya nazariyasining asoschilari xisoblanmaydi?
A) Xoldeyn
B) Arrenius
C) Krik
D) Vernadskiy
70. Redi o’zining go’sht bo’laklarini qaynatib va ular ustini doka bilan yopib qanday usulda hayot paydo bo’lmasligini isbotladi?
A) hayotni uni boshqa shakllaridan paydo bo’lmasligini
B) panspermiya farazi
C) abiogen usulda hayotning paydo bo’lishi
D) biokimyoviy evolutsiya
71. Qaysi olimning ta’kidlashicha yerda mavjud bo’lgan tirik organizmlar biopolimerlardan ya’ni oqsil va nuklein kislotlardan tuzilgan?
A) Seversov
B) Oparin
C) Foks
D) Volkenshteyn
72. Odam qaysi era va qaysi davrda paydo bo’lgan?
a) Mezazoy erasi, yura davrida
b) Kaynazoy erasi, uchlamchi davr
c) Kaynazoy erasi, to’rtlamchi davr
d) Mezazoy erasi, bo’r davrida
73. Dastlabki xordali hayvonlar-bosh skeletsizlr kenja tipi qachon paydo bo’lgan?
a) proterazoy erasining oxirida
b) mezazoy erasida
c) paleozoy erasida
d) proterazoy erasining boshida
74. Yopiq urug’li o’simliklar uchun xos bo’lgan aramarfozlarni aniqlang.
1) urug’ning paydo bo’lishi; 2) gulning paydo bo’lishi; 3) urug’kurtakning paydo bo’lishi; 4) meaning paydo bo’lishi; 5) qo’sh urug’lanish; 6) mevalarda qanotchaning paydo bo’lishi; 7) poya va ildizda o’tkazuvchi nayning paydo bo’lishi; 8) chetdan changlanish; 9) urug’da murtakning paydo bo’lishi
a) 1,2,4,5
b) 1,2,4,5,7,9
c) 2,4,5,7
d) 2,3,4,5,6,8
75. Qarag’ay o ’simligi uchun xos bo’lmagan aromorfozlarni aniqlang.
1) urug’ning paydo bo’lishi 2) gulning paydo bo’lishi 3) urugkurtakning paydo bo’lishi 4) mevaning paydo bo’lishi 5) qo’sh urug’lanish 6) mevalarda qanotchaning bo’lishi 7) poya va ildizda o’tkazuvchi naylarning paydo bo’lishi 8) chetdan changlanish 9) urug’da murtakning bo’lishi
a) 1,3,5,7,9
b) 2,4,5,7
c) 1,3,8,9
d) 2,3,4,5,6,8
76. Paleozoy erasining kembriy davrida paydo bo’lgan umurtqali hayvonlarning dastlabki vakili qaysi hayvon bo’lgan?
a) trilobite
b) qalqondorlar
c) ignatanlilar
d) bosh skeletsizlar
77. Hasharotxo’rlar turkumiga kiruvchi organizmlarni toping.
1) vixuxol; 2) plakoxelis; 3) tripsopetops; 4) kutora; 5) kabarga; 6) elik; 7) krot; 8) tipratikan
a) 1,4,7,8
b) 2,3,4,7
c) 1,2,4,7,8
d) 5,6,8
78. Ochiq urug’lilar uchun xos bo’lgan aramarfozni aniqlang.
1) urug’ning paydo bo’lishi; 2) gulning paydo bo’lishi; 3) urug’kurtakning paydo bo’lishi; 4) meaning paydo bo’lishi; 5) qo’sh urug’lanish; 6) mevalarda qanotchaning paydo bo’lishi; 7) poya va ildizda o’tkazuvchi nayning paydo bo’lishi; 8) chetdan changlanish; 9) urug’da murtakning paydo bo’lishi
a) 1,2,4,5
b) 1,2,4,5,7,9
c) 2,4,5,7
d) 2,3,4,5,6,8
79. Akulalar qaysi hayvonlardan kelib chiqqan?
A) qadimgi jag’li zirhli qanotli baliqlar hamda qadimgi cho’tka qanotlilar
B) qadimgi jag’li zirhli baliqlar hamda qadimgi cho’tka qanotlilar
C) qadimgi jag’li zirhli baliqlar hamda qadimgi suyakli baliqlar
D) qadimgi suvda hamda quruqlikda yashovchilar
80. Quyidagilar orasidan sporalilar vakillarini ko’rsating.
a) plaun, kalamit, lipodendron
b) sagovniklar, buk, qora qarag’ay
c) eman, qirqbo’g’im, paparotniklar
d) qarag’ay, kordaitlar, pixta
81. Bukning pixtadan farqini ajrating.
1) urug’idan ko’payadi 2) changdonda chang donasi hosil bo’ladi 3) magnoliyasimon 4) magnoliyatoifa 5) polearktik va neartik viloyatda uchraydi 6) mevasi tugunchadan hosil bo’ladi 7) qarag’aytoifa bo’limiga taluqli 8) daraxt 9) qo’sh urug’lanish xos emas 10) bargining tomirlanishi
A) 1,3,5
B) 2,3,4,6
C) 2,5,7,9
D) 3,6,10
82. Ixteotsegani baliqlarga o’xshashlik belgilarini aniqlang.
A) tangachalarning bo’lishi va ko’krak suzgich qanotlari
B) jabra bo’lishi va tangacha bo’lishi
C) dum suzgichi va jabra bo’lishi
D) faqat jabraning bo’lishi
83. Bo’g’imoyolilarni havo bilan nafas olishga o’tgan era va davr.
A) paleozoy erasi devon davri
B) paleozoy erasi toshko’mir davri
C) mezozoy erasi trias davri
D) mezozoy erasi yura davri
84. Silur davrida yuz bergan geografik o’zgarishlarni aniqlang.
A) tog’ hosil bo’lish jarayonlari kuchayib, quruqlik sathi ortdi, iqlim nisbatan quruq bo’lgan
B) dengiz sathi kamayib quruqlik ortishi, bo’linib ketishi davom etdi, iqlim mo’tadil bo’lgan, quruqlik dasht va yarim dasht bo’lgan
C) tog’ hosil bo’lish jarayoni kushayib, quruqlik ortgan, iqlim quruq va sovuq bo’lgan
D) davr boshlarida ko’p xudud suv bilan qoplangan, iqlim nam havoda karbonat angidrid ko’p bo’lgan
85. Kutora qaysi sinfga mansub?
A) magnoliyasimonlar
B) sudralib yuruvchilar
C) qushlar
D) sut emizuvchilar
86. Stegotsefallar uchun hos bo’lmagan ma’lumotni ko’rsating.
A) Ulardan qadimgi suvda hamda quruqlikda yashovchilar kelib chiqqan
B) Qadimgi cho’tka qanotli baliqlardan kelib chiqqan
C) Toshko’mir davrida nihoyatda ko’p va xilma-xil bo’lgan
D) Devon davrining o’rtalarida kelib chiqqan
87. Quyidagi kaltakesaklarning ikkinchi nomlari bilan to’g’ri juftlab ko’rsating.
1) o’txo’r kaltakesak; 2) baliq kaltakesak; 3) ilon kaltakesak; 4) uch shoxli kaltakesak; 5) yirtqich kaltakesak;.
a) mezozavr; b) brontozavr; c) trinozavr; d) tritsopetops; e) ixtiozavr
a) 1-a; 2-e; 3-d; 4-c; 5-b;
b) 1-b; 2-e; 3-a; 4-d; 5-c;
c) 1-c; 2-a; 3-e; 4-d; 5-b;
d) 1-b; 2-d; 3-a; 4-c; 5-e;
88. Qaysi davrda yirtqich, o’txo’r sudralib yuruvchilarning tanasi kattalashib, ustki qismi qalqonlar bilan himoyalangan?
a) yura b) bo’r c) uchlamchi d) trias
89. Turli era va davrlarda yashagan qazilma holdagi hayvon va o’simliklar qoldiqlarini o’zaro taqqoslash orqali nimani izohlash mumkin?
A) Organik olamning oddiydan murakkablanish, bir xillikdan har xillik tomon rivojlanishi.
B) Turli era davrlardagi iqlimning turlicha bo’lganligini.
C) Turli siniflar o’rtasida oraliq fo’rmalar hosil bo’lganligini.
D) Paleontologiya fani asosida Arxeologiya fanini kelib chiqqanligini.
90. Oqsillarning kolloid gidrofil kompleksi.
A) kofermentlar
B) protobiontlar
C) koatservatlar
D) peptonlar

50. Odamning paydo bo’lishi

1. Peshonasi rivojlanmagan pastki jag’i yirik, oldinga bo’rtib chiqqan. Bu belgi odamning qaysi ajdodlari uchun xos?
a) poleantroplar
b) arxantroplar
c) neantroplar
d) uquvli odam
2. Teshoktosh g’oridan odam ajdodlaridan qaysi birining skelet qoldiqlari topilgan?
a) driopitek
b) arxantrop
c) poleantrop
d) neantrop
3. Obirahmat g’oridan topilgan odamning kalla skeleti qaysi odam ajdodlari oralig’ida bo’lgan?
a) neandertal bilan homo habelis
b) neandertal bilan homo sapiens
c) arxantrop bilan neandertal
d) homo habelis bilan homo sapiens
4. Tubandagi odam ajdodlaridan qaysi birining turi rivojlanib homo habelisni hosil qilgan?
a) arxantrop
b) poleantrop
c) driopitek
d) avstrolopitek
5. Quyida berilgan odamsimon maymunlarni odamga o’xshash belgilari bilan juftlab ko’rsating.
1) shimpanze; 2) orangutan; 3) gorilla
a) ko’krak qafasining yassiligi; b) o’ ikki juft qovurg’asi; c) kalla suyagining tuzilishi; d) tanasining umumiy mutanosibligi; e) panja tuzilishi; f) qo’l oyoqlarning katta kichikligi
a) 1-c,f; 2-b; 3-d,e
b) 1-c,e; 2-a; 3-f
c) 1-e,f; 2-a,b; 3-c,d
d) 1-d; 2-f,e; 3-a,c
6. Avstrolopiteklar qachon bir necha tarmoqqa ajralgan?
a) 8-5 mln yil ilgari
b) 3-2,5 mln yil ilgari
c) 8-4,5 mln yil ilgari
d) 3-2 mln yil ilgari
7. Odamlar mangaloid va negroid irqlariga qachondan boshlab ajrala boshlagan?
a) 90-92 ming yil oldin
b) 40 ming yil oldin
c) 90 ming yil oldin
d) 92 ming yil oldin
8. Odamning kelgusidagi rivojlanish bosqichlarini tartibli ko’rsating.
a) hayvonlarni qo’lga o’rgatish, o’zini anglash, ilmiy texnika inqilobi
b) o’zni anglash, ilmiy texnika inqilobi, hayvonlarni qo’lga o’rgatish
c) o’zni anglash, hayvonlarni qo’lga o’rgatish, ilmiy texnika inqilobi
d) hayvonlarni qo’lga o’rgatish, ilmiy texnika inqiloi, o’zni anglash
9. Janubi-G’arbiy(1) va Shimoli sharqiy(2) irqlariga qaysi irqlar kirishi mumkin?
a) mongoloid; b) yevropoid; c) negroid
a) 1-c; 2-a,b
b) 1-b; 2-a,c
c) 1-b,c; 2-a
d) 1-a,c; 2-b
10. Yevropoid mansub odamlar uchun harakterli belgilarni toping.
a) sochi yumshoq, sermo’ylov, burni ensiz va to’g’ri
b) teri bug’doyrang, sochi jingalak, soqol va mo’ylovlari kam
c) burni o’rtacha, lablari yupqa, sochi qora va jingalak
d) burni puchuq, sermo’ylov, sochi yumshoq, rangi oq
11. Quyida berilgan ma’lumotlardan qaysi biri pitekantroplarga tegishli?
1) iyagi rivojlanmagan; 2) muqim turar joyi bo’lmaydi; 3) iptidoi jamoa bo’lib yashagan; 4) pastki jag’lari katta; 5) olovdan foydalanishni bilishgan; 6) olovni saqlashni bilishgan; 7) toshdan, suyakdan qurol yasagan; 8) qosh usti suyagi bo’rtib chiqqan; 9) peshonasi past, tishlari yirik; 10) 1,5-1,9 mln yil oldin yashagan; 11) peshonasi qiya, jag’i oldinga bo’rtib chiqqan
a) 2,3,5,7,10
b) 1,4,6,8,9
c) 2,4,5,7,11
d) 1,2,3,9,10,11
12. Gibbon qaysi belgilari bilan odamga o’xshab ketadi?
a) tanasining umumiy mutanosibligi
b) panja tuzilishi
c) kalla suyagining tuzilishi
d) ko’krak qafasining yassiligi
13.O’rmon-dasht, ochiq ochiq yerlarda yashagan, bo’yi 120-140 sm, vazni 36-55 kg, kalla suyagining hajmi 500-600 sm³ bo’lgan. Bu ta’rif odamning qaysi ajdodiga tegishli?
a) avstralopitek
b) homo habelis
c) arxantroplar
d) pitekantroplar
14. Dastlabki neandertal odamning belgilari…
1) peshonasi nishab 2) peshonasi past 3) qosh usti suyagi bo’rtib chiqqan 4) qosh yoyi zaif 5) tishlari yirik 6) iyagi zaif rivojlangan 7) umurtqa pog’onasini bel qismida egiklik kam 8) pastki jag’i katta
a) 1,4,6,7
b) 2,3,5,8
c) 1,3,4,5,8
d) 2,4,6,7,8
15. Sinantroplarni belgilari….
1) peshonasi nishab 2) peshonasi past 3) qosh usti suyagi bo’rtib chiqqan 4) qosh yoyi zaif 5) tishlari yirik 6) iyagi zaif rivojlangan 7) umurtqa pog’onasini bel qismida egiklik kam 8) pastki jag’i katta
a) 1,4,6,7 b) 2,3,5,8 c) 1,3,4,5,8 d) 2,4,6,7,8
16. Tashqi ko’rinishi bilan pitekantropga o’xshash odam ajdodlariga tegishli belgilarni toping.
1) miyasining hajmi 850-1220 sm³ 2) miyasining hajmi 900-1100 sm³ 3) miyasining hajmi 1400 sm³ 4) bo’yi 150-160 sm 5) bo’yi 156-165 sm 6) bo’yi 170 sm 7) Pekin atrofidagi g’ordan topilgan 8) Yava orolidan topilgan 9) Obirahmat g’oridan topilgan
a) 1,4,9 b) 2,5,8 c) 3,6,7 d) 1,4,7
17. Pitekantrop (a) sinantrop (b) ga tegishli belgilarni juftlab ko’rsating.
1) miyasining hajmi 850-1220 sm³ 2) miyasining hajmi 900-1100 sm³ 3) miyasining hajmi 1400 sm³ 4) bo’yi 150-160 sm 5) bo’yi 156-165 sm 6) bo’yi 170 sm 7) Pekin atrofidagi g’ordan topilgan 8) Yava orolidan topilgan 9) Obirahmat g’oridan topilgan
a) a-2,6,8; b-1,4,7 b) a-1,4,7; b-2,6,8 c) a-3,5,9; b-1,4,7 d) a-1,4,7; b-3,5,9
18. Sinantrop (a), Kromanyon (b), Homo neandertalhalensis (d) ga tegishli belgilarni juftlab ko’rsating.
1) 500-300 ming yil oldin yashagan 2) 250-ming yil oldin yashagan 3) 250-150 ming yil oldin yashagan 4) 0,5-0,6 mln yil oldin yashagan 5) bo’yi 165-156 sm 6) bo’yi 150-160 sm 7) bo’yi 180 sm 8) bo’yi 170 sm 9) miyasining hajmi 850-1220 sm³ 10) 1400 sm³ 11) 1600 sm³ 12) 900-1100 sm³ 13) iyagi rivojlanmagan 14) iyagi zaif rivojlangan 15) iyagi bo’rtib chiqqan
a) a-1,6,9,14; b-2,5,10,14; d-3,7,11,15
b) a-2,5,10,14; b-3,7,11,15; d-1,6,9,13
c) a-1,6,9,13; b-3,7,11,15; d-2,5,10,14
d) a-4,8,12,15; b-1,6,9,14; d-3,7,11,13
19. Hozirgi kunda odamsimon maymunlardan shimpanze qayerda tarqalgan?
a) Markaziy Afrikaning sernam tropik o’rmonlarida
b) Markaziy Afrikaning botqoq o’rmonlarida
c) Sharqiy Afrikaning o’rmonlarida
d) Sharqiy va Markaziy Afrikaning dasht va cho’llarida
20. Bo’yi 180 sm, peshonasi keng, iyagi bo’rtib chiqqan, g’orlarda yashagan bu odamning qaysi ajdodiga tegishli?
a) kromanyon b) geydelberg c) sinantrop d) avstrolopitek
21. …… o’zaro imo-ishoralar aniq ma’no bermaydigan tovushlar va keyinchalik esa ma’noli nutq orqali aloqada bo’lgan.
a) kromanyon b) neandertal c) pitekantroplar d) sinantroplar
22. Hozirgi odamlar maymunlardan emas, balki …. kelib chiqqan va bu jarayon … davomida ro’y bergan.
a) pitekantroplardan, 40-50 ming
b) Homo erectus 2,5 mln
c) arxantroplardan 40-50 ming
d) arxantroplardan 1,5 mln
23. Hozirgi odamsimon maymunlarni uchrash joyini juftlab ko’rsating.
1) shimpanze; 2) orangutan; 3) gorilla
a) Markaziy Afrikaning sernam o’rmonlarida; b) Sharqiy va Markaziy Afrikani o’rmonlarida; c) Sumatrani botqoq o’rmonlarida
a) 1-a; 2-b; 3-c
b) 1-a; 2-c; 3-b
c) 1-b; 2-a; 3-c
d) 1-a; 2-a; 3-c
24. Hozirda shimpanze(a), orangutan(b), gibbon(c)larning nechtadan turlari mavjud?
1) 2 ta; 2) 4 ta; 3) 3 ta; 4) 1 ta
a) a-1; b-2; c-4
b) a-1; b-4; c-4
c) a-1; b-1; c-4
d) a-2; b-1; c-1
25. Yovvoyi hayvonlarni qo’lga o’rgatgan kulolchilik bilan shug\ullangan odam ajdodlarini ko’rsating.
a) kromanyon
b) homo sapiens
c) neandertal
d) geydelberg
26. Poleantroplar qachon yashagan?
a) 0,5-0,6 ming yil oldin
b) 250 ming yil oldin
c) 0,5-0,6 mln yil oldin
d) 1,5-1,9 mln yil oldin
27. Hozirgi odam bilan qadimgi geydelberglarni qaysi suyagi o’xshash?
a) peshonasi
b) iyagi
c) qosh yoyi
d) tishi
28. Iyagini bo’rtib chiqqanligi ma’noli nutq yaxshi rivojlanganligidan dalolat beradi. Bu ta’rif odam ajdodlarini qaysi biriga tegishli?
a) homo sapiens
b) kromanyon
c) neandertal
d) arxantrop
29. Quyida berilgan ma’lumotlardan qaysi biri (a) pitekantroplar, (b) sinantroplarga tegishli
1) iyagi rivojlanmagan; 2) muqim turar joyi bo’lmagan; 3) ibtidoi jamoa bo’luib yashagan; 4) pastki jag’lari katta; 5) olovdan foydalanishni bilganlar; 6) olovni saqlashni bilganlar; 7) toshdan suyagdan qurol yasagan; 8) qosh usti suyagi bo’rtib chiqqan; 9) peshonasi past, tishlari yirik; 10) 1,5-1,9 mln yil oldin yashagan; 11) peshonasi qiya, jag’I oldinga bo’rtib chiqqan
a) a-2,5,7,11; b-1,5,6,8,9
b) a-2,5,6,10; b-7,4,8,9
c) a-1,4,5,6,9; b-2,3,5,7,10,11
d) a-4,5,6,9; b-1,2,7,9,10
30. Hozirgi yashayotgan odamlar kimlardan kelib chiqqan?
a) arxantroplardan
b) kromanyonlardan
c) maymunlardan
d) neandertallardan
31. Odamlarning eng qadimgi odamlardan ajralib chiqish jarayoni qancha vaqt davomida roy bergan?
a) 40-50 ming
b) 1.5 mln
c) 2.5-3 mln
d) 250-150 ming
32. Hozirgi kunda odamsimon maymunlardan gorilla qayerda tarqalgan?
a) Markaziy Afrikaning sernam tropik o’rmonlarida
b) Markaziy Afrikaning botqoq o’rmonlarida
c) Sharqiy Afrikaning o’rmonlarida
d) Sharqiy va Markaziy Afrikaning dasht va cho’llarida
33. Gorilla qaysi belgisi bilan odamga o’xshab ketadi?
a) tanasining umumiy mutanosiblilgi
b) panja tuzilishi
c) kalla suyagining tuzilishi
d) a va b
34. Odamning tarixiy taraqqiyoti asosan necha bosqichdan iborat?
a) 2
b) 3
c) 4
d) 5
35. Obiraxmat g’oridan bundan 90-30 ming yil muqaddam yashagan odamning . . . topilgan.
a) kalla skeleti
b) iyagi yo’q katta jag’
c) kalla, jag’, oyog’ suyaklari
d) chanoq suyagi
36. 12 juft qovurg’asi bilan odamga o’xshaydigan odamsimon maymun hozirgi kunda qayerda tarqalgan?
a) Sharqiy Afrikaning o’rmonlarida
b) Sumatra botqoq o’rmonlarida
c) Janubiy Amerika o’rmonlarida
d) Markaziy Amerikaning sernam o’rmonlarida
37. Kromonyonlarning skeletlari, kalla suyaklari, qurollari qayerdan topilgan?
a) Fransiyaning janubi, Yevropa, Afrika, Sharqiy Osiyo
b) Yevropa, Afrika, Janubiy va Sharqiy Osiyo
c) Fransiyaning janubi, Yevropa, Osiiyo, Avstraliya
d) Fransiyaning janubi, Surxandaryo viloyatidagi teshiktosh g’oridan
38. Homo neanderthalensis necha ming yil ilgari paydo bo’lgan?
a) 150
b) 250
c) 40-60
d) 250-150
39. Nima uchun odamsimon maymunlar predmetlardan ajralgam holda fikrlashga qodir emas?
a) bosh miya yarimsharlar po’stlog’i uning peshona chakka bo’limlari yaxshi rivojlanmagan
b) miya xajmi, yarimsharlar po’stlog’i uning peshona va ensa bo’limlari yaxshi rivojlanmagan
c) bosh miya yarimsharlar po’stlog’i satxi odamlarnikidan 3.5 barobar kichikligi uchun.
d) miya xajmi, yarimsharlar po’stlog’i uning peshona va chakka bo’limlari yaxshi rivojlanganligi uchun
40. Hozirda shimpanzening nechta turi bor?
a) 1
b) 2
c) 4
d) 3
41. Markaziy Afrikaning sernam tropik o’rmonlarida uchraydigan odamsimon maymunlarning odamga o’xshash belgisini toping.
a) tanasining umumiy mutanosibligi
b) panja tuzilishi
c) kalla suyagining tuzilishi
d) ko’krak qafasining yassiligi
42. Vavilovning uchinchi qonunini qaysi olim yana bir bor ishonchli dalilla bilan isbotladi?
a) Chebaksarov
b) Gukker
c) Sedjvik
d) Skandinav
43. N.I.Vavilov o’zining resess genga ega organizmlarni markazdan chetga chiqish qonunini qanday dalillar bilan isbotlab bo’lmasligini tushuntirib berdi?
a) solishtirma anatamik
b) tarixiy etnografik va lingvistik
c) poleontologik
d) embriologik
44. Tor burunli maymunlar necha mln yil oldin ikki tarmoqqa ajralgan?
a) 12
b) 8-4.5
c) 31-35
d) 23
45. Iyagini bo’rtib chiqqanligi ma’noli nutq yaxshi rivojlanganligidan dalolat beradi. Bu ta’rif odam ajdodlarini qaysi biriga tegishli?
a) polentrop
b) neantrop
c) neandertal
d) arxantrop
46. Tik yurish natijasida odamsimon maymunlarning harakatlanish darajasi . . .
a) ortdi
b) cheklandi
c) o’zgarmadi
d) murakkablashdi
47. Odam bilan hayvonlarni 5-6 oylik embrioni uchun umumiy o’xshashligi nimada?
a) mayin yung bilan qoplanishi
b) bosh miya 5 ta pufakchadan iborat bo’lishi
c) murtak varaqalarini hosil bo’lishi
d) xordani tog’ayga aylanishi
48. Odam va odamsimon maymunlar uchun umumiy kasalliklarni belgilang.
1) gripp; 2) qizamiq; 3) chechak; 4) qizilcha; 5) vabo; 6) qorin tifi; 7) kuydurgi; 8) ko’kyo’tal
a) 1,2,5,6
b) 1,3,5,6
c) 1,5,7,8
d) 1,4,5,6
49. Quyidagi ta’rif odamni qaysi ajdodlariga tegishli?
”u biroz oldinga egilib ikki oyoqda harakatlangan, jag’i oldinga bo’rtib chiqqan, peshonasi juda qiya bo’lgan”
a) poleantrop
b) pitekantrop
c) neandertal
d) kromanyon
50. Atavizm(a), rudument(b) organlarini ajratib yozing.
1) quloq suprasi; 2) dumli bola; 3) dum suyagi; 4) ko’richak va uning chuvalchangsimon o’simtasi; 5) dum suyagidagi nerv tugunlar; 6) ko’p emchakli bola; 7) sherbashara odam; 8) uchunchi qovoq; 9) dumdagi muskullar
a) a-2,6,7; b-1,3,4,5,8,9
b) a-1,3,4,5,8,9; b-2,6,7
c) a-2,6,7,9; b-1,3,4
d) a-2,6,7,5,3; b- 1,4,8
51. Quyidagi berilgan ma’lumotlardan qaysi biri sinantroplarga tegishli?
1) iyagi rivojlanmagan; 2) muqim turar joyi bo’lmagan; 3) jamoa bo’lib yashagan; 4) pastki jag’lari katta; 5) olovdan foydalanishni bilishgan; 6) olovni saqlashni bilishgan; 7) toshdan, suyakdan qurol yasagan; 8) bosh usti suyagi bo’rtib chiqqan; 9) peshonasi past, tishlari yirik; 10) 1,5-1,9 mln yil oldin yashagan; 11) peshonasi qiya jag’I oldinga bo’rtib chiqqan.
a) 2,3,5,6,10
b) 1,4,6,8,9
c) 2,4,5,7,11
d) 1,3,5,6,8,11
52. Teshiktosh g’oridan qadimgi odamlarning qaysi skeletlari topilgan?
a) kalla skeleti
b) iyagi yo’q katta jag’
c) kalla, jag’, oyoq suyaklari
d) chanoq suyagi
53. Odam va sutemizuvchi hayvonlar o’xshashliklarini ko’rsating.
a) jag’, oziq, qoziq tishlarini bo’lishi
b) tananing yung bilan qoplanganligi
c) quloq suprasining harakatlanishi
d) kurak tishlarining bo’lmasligi
54. Rudument bo’lmagan organni ko’rsating.
a) olti oylik odam embrionining quloq suprqsi
b) ko’zning uchinchi qovog’i
c) 32-umurtqa pog’onasi
d) qo’shimcha barmoq
55. Atavizm hodisasini ko’rsting.
a) tananing mayin yung bilan qoplanganligi
b) sandon suyagining bo’lishi
c) qo’shimcha oltinchi barmoqning bo’lishi
d) uchunchi dum umurtqasi
56. Arxantroplarga o’xshash maymunlar berilgan qatorni toping.
a) pitekantrop
b) dendropitek
c) driopitek
d) avstrolopitek
57. Homo erectus turiga kiruvchilarni belgilang.
a) uquvli odamlar
b) xitoy odami
c) neanderthalensis
d) kromanyonlar
58. Quyidagilarni odam ajdodlarini bo’yining uzunligi bilan juftlab ko’rsating.
y) kromanyon; f) sinantrop; e) avstrolopitek; i) neanderthalensis
1) 156-165 sm; 2) 120-140; 3) 180; 4) 150-160
a) 1-f; 2-e; 3-y; 4-i
b) 1-i; 2-e; 3-y; 4-f
c) 1-y; 2-i; 3-e; 4-f
d) 1-y; 2-i; 3-f; 4-e
59. “Uquvli odam”larga xos belgilarni ko’rsating.
a) miya hajmi 650-680 sm³, bo’yi 135-150 sm,
b) miya hajmi 900-1100 sm kub, bo’yi 170 sm
c) miya hajmi 850-1220 sm kub, bo’yi 150-160 sm
d) miya hajmi 1400 sm kub, bo’yi 156-165 sm
60.Neandertallarga xos belgilarni aniqlang.
a) tosh tarashlashni, nayza, o’qyoy yasashni bilganlar, turar joy qurganlar, kulolchilik bilan shig’ullanganlar
b) o’zaro imo ishoralar, aniq ma’no bermaydigan tovushlar keyinchalik esa ma’noli nutq orqali aloqada bo’lganlar
c) o’lgandan keyin yaqinlarini ko’mganlar, go’rlarini esa har xil hayvon shoxlari tishlari bilan bezaganlar
d) tayyor tosh, yog’och qurollar yordamida yirik hayvonlarni ovlaganlar, o’simliklarni tugunak, ildizlarini kovlaganlar
61. . . . . . 500-600 ming muqaddam yashaganlar.
a) poleantroplar
b) arxantroplar
c) neantroplar
d) to’g’ri javob yo’q
62. Pekin atrofi g’oridan topilgan odam qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
a) neandertal
b) sinantrop
c) pitekantrop
d) kramanyon
63. Shunday qilib hozirgi ko’rinishdagi odamlar maymunlardan tarqalmagan, balki, eng qadimgi odamlar … ning keyingi rivojlanishidan paydo bo’lgan.
a) homo habilis
b) homo erectus
c) homo sapipens
d) homo neanderthalensis
64. Eng qadimgi odamga o’xshash maymunlar qaysilar?
a) pliopitek, driopitek
b) pliopitek, dendropitek
c) gorilla, shimpanze
d) orangutan, gibbon
65. Hozirgi odamlar irqi va millatidan qat’i nazar bitta biologik turga ya’ni qaysi turga kiritiladi?
a) homo habilis
b) homo erectus
c) homo sapipens
d) homo neanderthalensis
66. Ketma-ketlik to’g’ri ko’rsatilgan qatorni belgilang.
a) tik yurishga o’tish, qo’lni ozod qolishi, mehnat qurollarini yasash, jamoa bo’lib yashash, har xil ovqatlikni iste’mol qilish, olovdan foydalanish, ikkinchi signal sistemasini rivojlanishi
b) tik yurishga o’tish, mehnat qurollarini yasash, jamoa bo’lib yashash, har xil ovqatlikni iste’mol qilish, olovdan foydalanish, ikkinchi signal sistemasini rivojlanishi
c) tik yurishga o’tish, har xil ovqatlikni iste’mol qilish, qo’lni ozod qolishi, mehnat qurollarini yasash, olovdan foydalanish, ikkinchi signal sistemasini rivojlanishi
d) tik yurishga o’tish, jamoa bo’lib yashash, qo’lni ozod qolishi, mehnat qurollarini yasash, olovdan foydalanish, ikkinchi signal sistemasini rivojlanishi
67. Barcha irqlarning ajdodlari qachon paydo bo’lgan?
a) 1.5 mln yil oldin
b) 90-93 ming yil oldin
c) 40-50 ming yil oldin
d) 90-92 ming yil oldin
68. Inson qanday omillar ta’siri natijasida rivojlangan?
a) biologic omillar
b) ijtimoi omillar
c) bir vaqtda ham biologic ham ijtimoi omillar
d) dastlab biologik so’ngra ijtimoi omillar ta’sirida
69. Negroid irqqa xos belgilarni ko’rsating.
a) teri qora, sochi qora, jingalak, burni puchuqroq, kengm, labi qalin
b) burni o’rtacha labi qalin, sochi qora va jinalak
c) sochi yumshoq, sermoylov, burni ensiz va to’g’ri
d) sochi qora to’lqinsimon, labi qalin, soqol rivojlangan
70. Odam va orangutandagi kasallik qaysi?
a) sil
b) bo’g’ma
c) chechak
d) qizamiq
71. Odamsimon maymunlarning yarimsharlar po’stlog’i odamnikiga nisbatan tahminan necha marotaba kichik?
a) 3.5
b) 2.5
c) 4
d) 3
72. Odam va orangutandagi o’xshashlik nimada?
a) panja tuzilishi
b) 12 juft qovurg’a bo’lishi
c) bosh skeleti
d) tanasining umumiy mutanosibligi
73. Dendropiteklarning kelgusi avlodini ko’rsating.
a) gorilla, shimpanze, gibbon
b) gorilla, orangutan, gibbon
с) gorilla, orangutan, shimpanze
d) gibbon, orangutan, shimpanze
74. Eng qadimgi odamga o’xshash maymunlar … bundan … yil avval yashagan.
a) pliopitek, driopitek 12 mln
b) pliopitek, driopitek 23 mln
c) pliopitek, dentropitek 12 mln
d) pliopitek, dentropitek 31-35 mln
75. Odamni qaysi ajdodlari o’lganidan keyin yaqinlarini ko’mganlar, go’rlarini esa har-xil hayvon shoxlari, tishlar bilan bezagan?
a) odamning boshlang’ich ajdodlari
b) eng qadimgi odamlar
c) qadimgi odamlar
d) avstrolopiteklar
76. Avstrolopiteklar bo’yining uzunligi va og’irligi qancha?
a) 120-140 sm, 36-55 kg;
b) 135-150 sm, 36-55 kg;
c) 170 sm, 36-55 kg;
d) 156-165 sm, 36-55 kg ;
77. Yevropoid irqi belgilarining kelib chiqish sababini aniqlang.
a) yashash uchun kurash, tabiiy tanlanish
b) irsiy o’zgaruvchanlik, alohidalanish
c) mutatsion va kombinativ o’zgaruvchanlik
d) migratsiya va alohidalanish
78. Yevropoid va negroid irqlarining ajralishi qachon boshlangan?
a) 90-92 ming yil oldin
b) 70-60 ming yil oldin
c) 50-40 ming yil oldin
d) 250-150 ming yil oldin
79. N.I.Vavilovning uchinchi qonuni qachon yaratilgan?
a) 1917-yil
b) 1927-yil
c) 1937-yil
d) 1943-yil
80. Dentropiteklar ko’proq qayerda hayot kechirishga moslashgan?
a) g’orlarda b) daraxtlarda c) ochiq dashtlarda d) barchasi
81. Qurol ushlashga hizmat qiluvchi qo’llarning takomillashuviga nima sabab bo’lgan?
a) tik yurishga o’tish
b) mehnatning rivojlanishi
c) daraxtdan pastga tushish
d) dushmandan himoyalanish
82. Ibtidoiy dehqonchilik, qoramolchilik bilan shug’ullangan odam ajdodini ko’rsating.
a) arxantroplar
b) neanderthalensislar
c) neantroplar
d) poleantroplar
83. Kalla qutisining hajmi 1600 sm³ atrofida bo’lgan odam tarixiy rivojlanishning qaysi bosqichidagi odamlar sarasiga ta’luqli?
a) arxantrop
b) poleantrop
c) neantrop
d) homo arectus
84. Arxantrop odamlar qaysi turga kiritilgan?
a) homo habilis
b) homo arectus
c) homo sapiens
d) homo neanderthalensis
85. Tanasini biroz oldinga egib harakatlangan odamni aniqlang.
a) geydelberg
b) kromanyon
c) avstrolopitek
d) pitekantrop
86. Qaysi odamlar muzlik davrida yashagan?
a) avstrolopiteklar
b) neandertallar
c) kromanyon
d) pitekantrop
87. Odamning paydo bo’lishida bosh miyaning, tafakkurning rivojlanishi qanday jarayonlarning yaratilishiga imkon yaratdi?
a) o’lja topish va dushmandan qochish
b) tik yurishga o’tish va qurol yasash
c) nutq va mehnat takomillashuviga
d) dehqonchilik va kulolchilik bilan shug’ullanishga
88. Ongning shakllanishiga nima turtki bo’ldi?
a) mehnat
b) qurolsozlik
c) ovchilik
d) madaniy axborotlarni o’zlashtirish
89. O’rmon, dasht va ochiq yerlarda yashagan odamlarni aniqlang.
a) avstrolopitek
b) driopitek
c) dentropitek
d) pitekantrop
90. Arslon, qoplon, darranda tishli yo’lbarslar qaysi odamlarga xavf tug’dirgan?
a) avstrolopitek
b) driopitek
c) dentropitek
d) pitekantrop
91. Bo’yi 156-165 sm bo’lgan va umurtqa pog’onasida bukiklik kamroq bo’lgan odamlar berilgan odamni aniqlang.
a) kromanyon
b) neandertal
c) pitekantrop
d) sinantrop
92. Maymunning odamga aylanishidagi dastlabki jarayonni aniqlang.
a) olovdan foydalanish
b) jamoa bo’lib yashash
c) tik yurishga o’tish
d) mehnatning shakllanishi
93. 31-35 mln yil oldin yashagan organizmlarni aniqlang.
a) it boshlilar
b) martishkasimonlar
c) odamga o’xshash yuksak maymunlar
d) tor va keng burunli maymunlar
94. Tik yuruvchi maymunlar kimdan kelib chiqqan?
a) martishkasimonlar
b) it boshlilar
c) pliopitek va driopitek
d) odamga o’xshash yuksak maymunlar
95. Dastlab olovdan foydalanishni kimlar o’rganganlar?
a) homo habilis
b) homo arectus
c) homo sapiens
d) homo neanderthalensis
96. Neandertallarning fikrlash qobiliyati avvalgi ajdodlariga nisbatan ancha faol bo’lganligini qanday bilish mumkin?
a) iyagining bo’rtib chiqqanligidan
b) yasagan qurollaridan
c) olovdan foydalanganligi uchun
d) qabrlarini bezaganliklari uchun
97. Kromanyonlarda ma’noli nutqning paydo bo’lganligini qanday bilish mumkin?
a) iyagining bo’rtib chiqqanligidan
b) yasagan qurollaridan
c) olovdan foydalanganligi uchun
d) qabrlarini bezaganliklari uchun
98. Odam va odamsimon maymunlar uchun umumiy kasalliklarni belgilang.
1) gripp 2) qizamiq 3) chechak 4) qizilcha 5) vabo 6) qorin tifi 7) kuydirgi 8) ko’k yo’tal
a) 1,5,7,8
b) 1,4,5,6
c) 1,2,5,6
d) 1,3,5,6
99. Nima uchun odamsimon maymunlar predmetlardan ajralgan holda fikrlashga qodir emas?
a) bosh miya yarimsharlar po’stlog’i, uning peshona chakka bo’limlari yaxshi rivojlanmagan
b) miya hajmi, yarimsharlar po’stlog’i, peshona ensa bo’limlari yaxshi rivojlanmagan
c) bosh miya yarimsharlar po’stlog’i sathi odamlarnikidan 3,5 barobar kichikligi uchun
d) miya hajmi, yarimsharlar po’stlog’i, uning peshona chakka bo’limlari yaxshi rivojlanganligi uchun
100. Vavilovni qonunini ko’rsating.
a) madaniy o’simliklarning xilma-xillik markazlari qonuni
b) irsiy o’zgaruvchanlikning gomologik qatorlar qonuni
c) retsessiv genlarning markazdan chetga chiqish qonuni
d) barchasi
101. Qaysi olim organizmlarning yangi formalarini paydo bo’lishi resessiv genlarga ega individlarning markazdan chetga chiqish qonuni asosida ro’y berishini kashf etdi?
a) E.Zyuss
b) V.I.Vernadskiy
c) N.I.Vavilov
d) A.Tensli
102. N.I.Vavilov (a) va G.D.Karpachenko (b) tomonidan amalgam oshirilgan ishlarni belgilang.
1) madaniy o’simliklarning kelib chiqish markazlarini o’rgangan; 2) duragaylarning turlararo bepushtligini bartaraf etgan; 3) turp bilan karamni chatishtirgan; 4) irsiy o’zgaruvchanlikning gomologik qatorlar qonunini aniqlagan.
a) a-1,2; b-3,4
b) a-1,3; b-2,4
c) a-2,4; b-1,3
d) a-1,4; b-2,3
103. Maymunlarning olovda pishirilgan oziqni ming yillar mobaynida istemol qilishi, … suyagining qirrasi o’zining biologik ahamiyatini yo’qotishiga sababchi bo’ldi.
A) peshona
B) tepa
C) chakka
D) yanoq