Termiz davlat universiteti

“Xalqlar madaniyat va ma’naviyat borasida bir-

birlarini qanchalik yaxshi tushunsa, iqtisodiy aloqalar 

ham shunchalik tez rivoj topadi.”  

O`zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti 

Islom Karimov. 

XX asrning oxirida inqiloblar yuz yilligi jahon sahnasida sotsialistik 

tuzumning emirilishi bilan yakun topdi. Sobiq «qizil imperiya» hududida xalqaro 

munosabatlar va xalqaro huquqning to‘laqonli sub'ektlari - yangi mustaqil davlatlar 

paydo bo‘ldi. Shular qatori, uzoq davlatchilik tarixiga ega O‘zbekiston 

Respublikasi ham o‘z milliy taraqqiyot yo‘lini tanlab oldi. Qadimgi madaniyat 

o‘choqlaridan biri bo‘lgan yurtimiz yana jahon hamjamiyati va uning ajralmas 

qismiga aylandi.

1

 

Milliy davlatchiligimizning bir qator sohalari sobiq sho‘rolar tuzumi davrida 

inqirozga yuz tutgan edi. O‘ta markazlashgan totalitar tuzum sharoitida ittifoqdosh 

respublikalar amalda o‘z mustaqilligini yo‘qotgan edilar. O‘zbekiston 

Respublikasining tashqi aloqalari ham markaz orqali, uning ko‘rsatmasi va 

nazorati ostida amalga oshirilar edi. Istiqlol qo‘lga kiritilgach, yosh davlatimiz 

oldida tashqi iqtisodiy va siyosiy aloqalarni yo‘lga qo‘yish va shu maqsadda yangi 

davlat tuzilmalarini tashkil etish masalasi ko‘ndalang turardi. Chunki, busiz 

xalqaro hamjamiyatga kirib borish mumkin emas. Zero, O‘zbekiston faol tashqi 

siyosat yuritish bilan xalqaro huquqning teng huquqli a'zosi sifatida o‘z 

davlatchiligini qurishi, mustaqillikni mustahkamlashi, dunyoda o‘zining munosib 

o‘rnini egallashi lozim edi. «O‘zbekiston yo‘li - jahon hamjamiyatiga qo‘shilish 

yo‘li» shiori ilgari surildi.Ma‘lumki, sobiq ittifoq davrida O`zbekiston tashqi 

siyosatda boshqa davlatlar bilan to`g‗ridan to`g‗ri aloqa qilish imkonidan mahrum 

bo`lib, respublikaning o`rni faqat qog‗ozlarda federatsiya subyekti sifatida 

mustahkamlangan edi, xolos. O`zbekiston o`z imkoniyatlarini dunyo miqyosida 

                     

1. 

Karimov I.A. Tarixiy xotirasiz kelajak yoq. -T, «Uzbekiston», 1998 yil. 

---

4 

 

ko`rsatishdan ajrab qolgan, xorij bilan xalqaro aloqalar faqat markazning ruxsati 

bilan amalga oshirilar edi. 

Istiqlolning dastlabki kunlaridan boshlab O`zbekistonda xalqaro 

tashkilotlarning faoliyatini o`rganish, xorijiy davlatlar bilan diplomatik, turistik 

aloqalarni yo`lga qo`yish va bu ishlarda faoliyat yuritish uchun yuqori malakali 

milliy kadrlar yetishtirish ehtiyoji kelib chiqdi. Shuni ta‘kidlash kerakki, 

O`zbekiston bu ishlarni rejali tarzda amalga oshirdi. 

Mustaqil O`zbekiston tashqi siyosatining asosini ochiq-oydinlik, teng 

huquqlik, demokratik prinsiplariga sodiqlik, umuminsoniy qadriyatlarini ulug‗lash, 

respublika ijtimoiy hayotidagi demokratik jarayonga ta‘sir qilish kabilar tashkil 

etadi va Respublika tashqi siyosati tinchlik va xavfsizlik uchun umumjahon e‘tirof 

etgan ochiq yakdillik talablariga asoslanadi. 1992-yil 2-martda O`zbekiston 

xalqaro munosabatlarning to`la huquqli subyekti sifatida Birlashgan Millatlar 

Tashkilotiga a‘zo bo`lib dunyo miqyosida tan olindi. Bu voqea Respublikaning 

mustaqil davlat sifatida xalqaro hamjamiyatda munosib o‗rin olishda ham katta 

ahamiyatga ega bo`ldi.