Tema: Kompyuter yadınıń ierarxik dúzilisi (qurılıs principlerı hám islew principi). Joba

Kompyuter yadı hám túrleri hám xarakteristikaları.
Yad maǵlıwmatlardı hám olardı qayta islew programmaların saqlaw ushın mólsherlengen. Tariyxan kompyuter yadı ishki hám sırtqı yadqa bólingen. Kompyuterdiń ishki yadı tek oqıw ushın mólsherlengen yad (ROM), tosınarlı kirisiw yadı (RAM) hám kesh yaddan ibarat.
Kompyuter yadı Kompyuter yadı Ishki turaqlı (sırtqı ) RAM (RAM) ROM (BIOS) Kesh (CPU) Qattı disk (qattı disk ) Lazer (optikalıq ) disklar Flesh kartalar
Tek oqıw ushın mólsherlengen yad (ROM) Tek oqıw ushın mólsherlengen yad ol jaǵdayda saqlanǵan maǵlıwmatlardı oqıw ushın mólsherlengen. ROMda zavodta jazılǵan programmalar bar. Olar kompyuterdi yoqqaningizda avtomatikalıq túrde jumısqa túsedi. Bul programmalar dáslepki júklep alıw ushın mólsherlengen operatsion sistema... Kompyuterdiń quwatın óshirgennen keyin, ROMdagi maǵlıwmatlar saqlanadı - bul uchuvchan bolmaǵan apparat.
Tosınarlı kirisiw yadı (RAM) Kompyuterdiń islewi ushın zárúr bolǵan barlıq maǵlıwmatlar tosınarlı kirisiw yadında saqlanadı. Protsessor operativ yad daǵı maǵlıwmatlarǵa bir demde kiriwi múmkin, sol sebepli ol " operativ" (operativ) dep ataladı. Quwat dáregi óshirilgennen keyin, RAMdagi barlıq maǵlıwmatlar joq etiledi - RAM ózgeriwshen.
Tosınarlı kirisiw yadı (RAM) RAM eki parametr menen xarakterlenedi: kólem hám tezlik. Kompyuterdiń múmkinshilikleri kóp tárepten operativ yad kólemine baylanıslı : yad qansha kóp bolsa, kompyuterdiń informaciya menen islew múmkinshilikleri sonshalıq kóp boladı. Kompyuterdiń operativ yadı kóp sanlı kateklerden ibarat bolıp, olardıń hár biri málim kólem degi maǵlıwmatlardı, mısalı, bir tekst belgisin saqlawı múmkin. Eń keń tarqalǵan jeke kompyuterlerdiń operativ yadı 128-256 MB ni quraydı.
Operativ yad Operativ yad modullarınıń ekinshi zárúrli xarakteristikası - bul olardıń islewi, yaǵnıy yad kateklerinen maǵlıwmatlardı jazıw yamasa oqıw procesi júz bolatuǵın waqıt dáwiri. Zamanagóy yad modulları maǵlıwmatlarǵa 10 nanosekunddan (10 -9 s) kirisiw tezligin támiyinleydi.
Kesh-yad Esap -kitaplardı tezlestiriw ushın operativ yaddıń eń tez-tez isletiletuǵın bólimlerinen alınǵan maǵlıwmatlar oǵada joqarı tezliktegi yad chiplarǵa - kesh yadına jaylastırıladı. Kesh yadınıń etiwmasligi kompyuterdiń ulıwma jumıs iskerligin 20 -30% ge kemeytiwi múmkin. Házirgi waqıtta 64-512 KB kólemli kesh yaddan keń paydalanılıp atır.
Sırtqı (ózgermeytuǵın ) yad Sırtqı yad házirde paydalanilmay atirǵan programmalar hám maǵlıwmatlardı uzaq múddet saqlaw ushın mólsherlengen. Sırtqı yad, RAMdan ayrıqsha bolıp esaplanıw, ózgermeytuǵın bolıp tabıladı. Sırtqı yad menen islew ushın tómendegiler bolıwı kerek: 1) yad apparatı yamasa floppi apparatı,- informaciyanı jazıp alıw/o'qishni támiyinleytuǵın apparat ; 2) tasıwshı - informaciyanı saqlaw apparatı.
Drayvlar hám tasıwshılardıń tiykarǵı xarakteristikaları : informaciya sıyımlılıqı ; informaciya almaslaw tezligi; informaciyanı saqlaw isenimliligi; baha.
Magnit disklar Magnit disklar magnit menen oralǵan domalaq plastik yamasa metall plitalar bolıp tabıladı. Maǵlıwmatlar magnitlanǵan yamasa magnitlanbaǵan jaylar sıyaqlı disklarda saqlanadı. Magnit ortalıqtaǵı maǵlıwmatlar bir neshe ret jazılıwı múmkin.
Floppy Disk Floppy disk (floppi disk ) - hár eki tárepi arnawlı element menen oralǵan hám qattı plastik konvertge jaylastırılǵan názik hám mayısqaq plastik disk. Paydalanıwshınıń ózi bunday disklardı aydawshına qóyadı hám olardı shıǵaradı. Házirgi kúnde isletiletuǵın floppi disklardıń kópshiligi 3, 5 dyuymni quraydı. Floppi disktıń informaciya sıyımlılıqı 1, 44 MB ni quraydı. Ol, mısalı, shama menen 600 betli kitap yamasa bir neshe joqarı sapalı grafik suwretlerdi óz ishine alıwı múmkin.
Qattı disklar (qattı disklar ) Qattı disklar (qattı disklar ) shıyshe yamasa metalldan jasalǵan. Qattı disklar kóbinese kompyuter ishinde turaqlı túrde tabıladı. Olar floppi disklar menen birdey funktsiyalardı atqaradı ; lekin, qattı disklar Olar kóbirek maǵlıwmatlardı saqlawǵa ılayıq, tezirek aylanadı hám floppi disklardan ayrıqsha bolıp esaplanıw, olardı joǵatıp bolmaydı, olar buzıqlıq, shań, ızǵarlıq, temperatura hám basqa sırtqı tásirinlerden qorǵawlanǵan. Búgingi kúnde eń ataqlıları 20 -300 GB kólemli disklar bolıp tabıladı.
Lazer diskları Házirgi waqıtta CD-ROM yamasa lazer diskları keń qollanıladı. Lazerli drayvlarda maǵlıwmatlardı jazıw hám oqıw jaqtılıq járdeminde júz boladı. Sol sebepli lazer diskları basqa jol menen optikalıq dep ataladı. Optikalıq disk Optikalıq disktı oqıwshı hám jazıwshı
Lazerli disk dizayni Lazerli disktıń dúzilisi qatlamlı tartqa uqsaydı. Birinshi qatlam - tiykarǵı - plastmassadan, ekinshisi - sáwlelendiriwshi - metalldan, úshinshi - qorǵaw - ashıq lakdan etilgen. Tiykarǵı qatlam tereń dep atalatuǵın mikroskopik tereńliklerde kodlanǵan paydalı maǵlıwmatlardı óz ishine aladı. Lazer diskı daǵı maǵlıwmatlar bir spiral jolda (mısalı, gramofon jazıwında ) jazıp alınadı, olar hár qıylı sáwlelendiriwshi jaylardı óz ishine aladı. Lazer nurı aylanıwshı disk maydanına túsedi, sáwlelendirilgen nurning intensivligi jol uchastkasınıń sáwlelendiriw qábiletine baylanıslı hám 0 yamasa 1 dep aytinadi. CD-ROM 650 MB ge shekem ózgermegen maǵlıwmatlardı saqlaw ushın qolaylı esaplanadı.
Jazıp alınatuǵın kompakt disklar Daslep CD dıń tiykarǵı kemshiligi úyde jazıp alıwdıń múmkin emesligi edi. Bir ret jazılatuǵın CD-R diskları, keyin bolsa qayta jazılatuǵın CD-RW diskları payda bolıwı menen bul kemshilik jónge salıw etildi.
CD magnitafonlari CD-R ushın plastik tiykar paydalı maǵlıwmatlardı usınıs etpeydi. Joqarıda lazer nurları menen qizdırıw temperaturasına qaray óz jaǵdayın teris ózgertiwge ılayıq bolǵan kem ushraytuǵın topıraq metallari eritpesi plyonkasi bar.
DVD Jaqında bazarda 7 GB ge shekem bolǵan cifrlı kóp qırlı DvDlar payda boldı. tárepinen sırtqı kórinis hám ishki dúzılıwǵa kóre, olar CD ge júdá uqsas : soǵan uqsas texnologiyalar plastik tıykarǵa tereńlerdi qóllaw ushın isletiledi; metall qatlamnan sáwlelendirilgen signaldı dizimge alıw jáne onı nol hám birler formasında aytıw. Tiykarǵı parq tolqın uzınlıǵı qısqalaw bolǵan yarım ótkezgishli lazerdan paydalanıw esabına jazıp alıw qısıqlıǵınıń asıwında bolıp tabıladı.
Flash apparatları Sońǵı payıtlarda flesh-kartalar hám basqa flesh apparatlar keń tarqaldı. Informaciyanı uzaq múddetli saqlaw ushın mólsherlengen bul apparatlar júdá mobil hám qolaylı esaplanadı. USB flesh-diskdıń tiykarǵı kemshilikleri sheklengen jazıw / óshiriw dáwirin óz ishine aladı, biraq apparatda saqlanǵanini sheksiz kóp ret oqıw múmkin. Qayta jazıw dáwiri házirde 10 000 den 100 000 retge shekem sheklengen. Radiatsiya hám elektrostatik aǵımǵa bayqaǵısh (ádetde kúndelik turmısda, kóbinese qishda gúzetiledi).