Tasdiqlayman” O’. I. B. D. O’.: Sh. Hazratov

IV. Darsning jihozi: Darslik ,ko’rgazmali qurollar, globus, xarita.
V. Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar.
VI. Texnik jihoz: Kadoskop, kompyuter, diaproyektor ekran.
VII. Dars uchun talab etiladigan vaqt: 80 daqiqa:
Darsning texnik chizmasi:

Dars bosqichlari	Vaqt
Tashkiliy qism.	5 daqiqa
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik	5 daqiqa
Yangi mavzuni yoritish	35 daqiqa
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish	25 daqiqa
Darsni yakunlash	5 daqiqa
Uyga beriladigan topshiriqlar	5 daqiqa

IX. O’tilgan mavzuni takrorlash
X. Yangi mavzu bayonining qisqacha mazmuni:


H aydovchi h arak atlan ish vaqtida k o ‘pincha o ‘zining e ’tiborsizligi tufayli tovush ishoralarini sezmay qoladi. Masalan, audiojihozlarning ishlatilishi, y a ’ni salonda muzikani baland qilib q o ‘yib olinishi yoki harakatlanish jarayonida yoMovchi bilan suhbatlashib ketish, telefonda s o ‘zlashish va h.k. T ajrib a va tadqiqotlar shuni k o ‘rsatadiki, yaxshi e ’tiborga ega boMgan sh ax slar a n c h a tez haydovchilik kasbini egallaydilar. H aydovchi uchun e ’tiborsizlik YTHni sodir etish asosiy sababchilaridan biridir. Shuning uchun haydovchilikka psixofiziologik tanlashda uning e ’tibor sifati tekshiriladi. Avtomobil b o sh q arish d a, haydovchi b iro r-b ir holatni noto‘g ‘ri qabul qilishi mumkin. B unday noto‘g ‘ri qabul qilish illyuziya deyiladi. M asalan, burilish yoki quvib o ‘tishda haydovchiga yoM asl holatidan to r ko ‘rinishi mumkin, yoki ancha c h o ‘zilgan nishabliklardan keyin keskin boMmagan balandlikka duch kelinsa u asliga q a ra g a n d a a n c h a keskinroq k o ‘rinishi, quyosh h arorati t a ’sirida ham da s u n ’iy yoritilgan asfalt qoplamasi yaltillab xuddi hoMdek k o ‘rinishi mumkin. A gar avtomobil chiroqlari n o to ‘g ‘ri sozlangan boMsa, u o ‘n q ir-c h o ‘nqir jo y lard an harak atlan ay o tg an d ek illyuziya boMadi. Avtomobil chiroqlari juda past yoritsa haydovchiga u pastlik tomon h arak atlan g a n d ek tuyuladi. Avtomobil bo ‘y o g ‘i uncha ochiq boMmasa, ularning harakati aslidan ancha sekindek k o ‘rinadi. Shuning oqibatida Y T H lar b o ‘yicha olingan statistik m a’lumotlarni tadqiq qilinganda, ochiq boMmagan ranglarga 51 bo‘yalgan avtomobillarning tez-tez y o ‘l-transporti hodisalariga tushishiga sabab shu boMishi t a ’kidlanmoqda. N o to ‘g ‘ri ish holatini egallaganda e ’tiborsizlikda, ch a rc h a g a n - da, spirtli ichimlik iste’mol qilganda, salbiy hissiyotlarga (ishonchsizlik, q o ‘rquv) berilganda illyuziyaga moyillik kuchayadi. Ish va dam olish rejimini to ‘g ‘ri tanlash, e ’tiborni to ‘g ‘ri taqsim lash ko ‘nikmalarini rivojlantirish, haydovchi o ‘z x arak terin in g illyuziyaga moyillik sabablarini bilishi, illyuziyaga qarshi kurashning ishonchli vositasi boMadi. R eaktsiya vaqti - xavf to‘g ‘risida ishoraning paydo boMishi va javob am alining tugash vaqti oraligMga aytiladi. Reaktsiya vaqti haydovchining axborotni qabul qilishi qayta ishlashi uchun zarur boMgan vaqt oraligMni o ‘z ichiga oladi va buni bilgan holda h ay - dovchini operator sifatida asosiy psixofiziologik xususiyatlari baholanadi. M asalan, haydovchi oldindagi x av f-x atarn i k o ‘z orqali k o ‘radi, bu axborotni miyaga uzatadi, bosh miya axborotni qabul qilib tahlil qilgandan so ‘ng m a ’lum bir amalni b ajarad i. Shu ja - rayon uchun sarflangan vaqtni - reaktsiya vaqti deb ataladi. Mashq qilish va kasb mahorati oshgan sari rekatsiya vaqti o ‘zgarishi mumkin. H a r bir haydovchi reaktsiya vaqtini bilishi va uni kamaytirish vaqti yoMarini bilishi maqsadga muvofiq. Murakk ab yoM sharoitida transport haydovchi bir v aq td a uchta ishora qabul qilsa, bir ishoraga nisbatan uni qayta ishlashi uchun vaqt o ‘rtach a 2 0 % ga, yetti ishoraga taxm inan 5 0 % oshadi. H a ra k a t intensivligi oshgan sari haydovchi ko ‘zini ko ‘rish m aydoniga shuncha ko‘p obyektlar tushadi va unda biror bir ishorani b aholab to ‘g ‘ri xulosa ishlab chiqish sh u n ch a qiyin kechadi