Tarix-7 2017.(Uzb). indd

lakatlari o ‘z universitetlariga ega b o ‘lishadi. Ularni papa
va yepiskoplar, imperator va qirollar, knyazlar va sha-
harlar tashkil etgan.
Л'.;- 
U n iversitetlar (lo tin c h a , universitas — m ajm ua,
um um iylik) — fanning turli y o ‘nalishlarida m uta-
xassislar tayyorlaydigan oliy o ‘quv yurtlari. D ast­
labki u n iversitetlar X I I —X III asrlarda Italiyada
(Neapol, Bolonya), Ispaniyada (Sevilya, Valensiya),
Fransiyada (Parij, T uluza), A ngliyada (Oksford,
Kembridj) tashkil etilgan.
M agistr va shkolyarlar hamjamiyatlari. U niversitet bu
o ‘qituvchi va o ‘quvchilar jamiyatidir. U niversitetni o ‘qi-
tuvchilar — magistrlar boshqarishgan. Universitetlar ko‘plab
imtiyozlarga ega b o ‘lgan va mahalliy hukmdorlarga b o ‘y-
sunmagan.
Taniqli o ‘qituvchilar m a’ruzalariga shkolyarlar (o ‘quv-
chilar) Yevropaning turli burchaklaridan kelishgan. Ba’zi-
da Parijda 30 m inggacha talaba baravariga t o ‘plangan.
Talabalarning o ‘qishi bir xil tabaqaga mansub shkolyar­
lar jam oalari tom onidan boshqarilgan. Omadli talabalar
hozirgi yotoqxonalarga o ‘xshash kollegiyalarga joylashishga
muvaffaq b o ‘lishgan. Eng qadimgi Parij kollegiyalaridan
biri — Sorbonning nom i keyinchalik butun universitetga
o ‘tgan. A ngliya va Fransiyada kollegiyalar yangi o ‘quv
muassasalari — kollejlarga asos b o ‘lgan.
O ‘qitish fakultetlarda olib borilgan, ularning har birini
dekan boshqargan. H am jam iyat tepasida esa saylangan
rektor yok i h ok im iyat to m o n id a n tayin lan gan kansler
turgan.
Maktab va universitetlarning taraqqiyoti davomida ki-
tobga talab kuchayadi. Kitoblarni XII asrda rohiblar emas,