Talim vazirligi

Barxan – qumli cho’l va chal cho’ldagi rel’efning ko’chma qum shakillari. Shamol yo’nalishiga ko’ndalang bo’ladi. Barxan yiliga o’rta xisobda birnecha sm dan yuzlab m gacha cho’ziladi. Qizilqum va Qoraqum cho’llarininga ba’zi joyilarida qattiq shamol qattiq shamol vaqtida yangi Barxanlar payda bo’ladi yoki eskilari joyini o’zgartiradi. Barxanlar tepadan qaraganda ko’pincha yoy, yarim oy shaklida bo’ladi.

Barxanlar balandligi 0,7 m dan 200 m gacha, xatto murakkab shakillari 200 – 300 m va undan ham baland bo’ladi. Shamol harakatiga qarab Barxanning to’lanishi turli shakillari oladi: barxan tepalari, barxan zanjirlari, barxan piramidalari va boshqalar.Qum kam bo’gan qattiq yerlarda, ko’pinch taqirli yerlarda yakka – yakka Barxanlar uchraydi. Tutash qumlarda murakkab Barxan tizmalari vujudga keldi.

Batiskaf – chuqur suv ostida okeanagrafik va boshqa tatqiqotlar olib borish uchun mo’ljallangan o’ziyurar aparat. Suvdan yengil suyuqlikdan iborat.Daslabki Batiskafni shvetsiyalik olim J.Pikkar 1948 – yilda yasab sinab ko’rgan, Batiskafni ekipaj boshqarish aparatlari , havo almashtirish tizimi va boshqalar bo’ladi.Zamonaviy Batiskaflar gurunt namunasini oladigan qurilmalar, fatoaparatura va suv osti ishlarini bajarish uchun masofadan turib boshqarish kabilar bilan jixozlanadi.