Tadqiqotlari

 
5.5. Marketing tadqiqotlarining statistik ta’minoti 
 
Marketing  tadqiqotlarini  rivojlantirishning  muhim  shartlaridan  biri  bo‘lib 
statistik  metodologiyadan  keng  foydalanish  hisoblanadi.  Marketing  statistikasini 
umumiy  nazariyasi  va  ekonometrikadan  keng  ravishda  foydalanib  miqdorlarning 
absolyut,  o‘rta  va  nisbiy  qiymati  topiladi;  variatsiya  qatorlar  tahlili,  tasniflash  va 

---

 
119 
 
guruhlashtirish;  indeks  usullari;  dispersiya  tahlili;  omili  tahlil;  ekspert  baholash 
uslubi;  korrelyatsiya  tahlili;  regressiya  tahlili;  chizma  tahlil  usullari;  ko‘p  omilli 
strategik  modellar;  dinamik  qator  tahlili;  kazual  tahlil  usullari  va  boshqalardan  keng 
foydalaniladi. 
Marketing  iqtisodiyotga  o‘xshab  ko‘p  parametrli  tizim  tariqasida  tasavvur 
qilmoq,  uni  tadqiq  qilishga  ko‘p  omilli  statistik  tahlildan  foydalanish  maqsadga 
muvofiq.  Marketing  tahlilini  o‘tkazish  ko‘p  uslublari  statistika  uslublariga  tayangan 
holda  amalga  oshiriladi.  Masalan,  mahsulotlarni  bozordagi  o‘rnini  belgilashda 
statistik  guruhlashtirish  uslublari  asosida  amalga  oshiriladi.  Segmentlashtirish  ham 
statistik guruhlashtirishning turi hisoblanib, uning natijasida iste’molchilarning sifatli 
bir  guruhga  mansub  bo‘lganlar  shakllanadi.  Menejment  tadqiqotlarida  quyidagi 
statistik tahlilning uslublarida foydalaniladi: