T. Malikov O. Olimjonov moliya

Savdolar baholari ixtisoslashtirilgan savdo alo-hida shakllarining bahosidan iborat. Savdoning bu shakli maxsus hujjat (tender)da oldindan e’lon qilingan shart-larga ko’ra tovarlarni etkazishga buyurtmalar berish yoki ma’lum bir ishlarni amalga oshirish uchun pudratlarni olishga asoslangan bo’ladi.

Hududiy bozorlarga bog’liqligini nazarda tutib baholarning turlari quyidagicha farqlanadi:

• 
  yagona (yaxlit) baholar;
  
• 
  mintaqaviy baholar;
  
• 
  mahalliy baholar.
  

Yagona (yaxlit) baholar mamlakatning barcha hudud-larida amal qiladi. Ular davlat tomonidan o’rnatiladi (belgilanadi) va tartibga solinadi.

Mintaqaviy baholar mamlakatning ayrim hududla-rida shakllanadi. Bunday baholarning tarkibiga qishloq xo’jaligi mahsulotlari va xomashyo, gaz, elektroenergiyaning baholarini kiritish mumkin.

Shu mintaqaning o’zida ishlab chiqariladigan va iste’-mol qilinadigan mahsulotlarga o’rnatilgan baholar mahal-liy baholar deyiladi.

Bozorda davlatning ta’sirchanligi, tartibga solish va raqobat darajasining xarakteri bo’yicha baholarning quyidagi turlari mavjud:

• 
  bozor baholari;
  
• 
  qat’iy o’rnatilgan baholar;
  
• 
  tartibga solinadigan baholar;
  
• 
  prestij (kamyob, obro’li) baholar;
  
• 
  paritet (teng) baholar.
  

Mahsulotlarni ishlab chiqaruvchilar va xizmatlarni ko’rsatuvchilar tomonidan bozor kon’yunkturasiga muvofiq ravishda talab va taklif asosida qo’llaniladigan baho bozor baholari deyiladi.