Suyuqlik va gaz mexanikasi

Havo bosimi p_i




Havo ustunining balandligi z_i



4.10-rasm: Havo bosimi p_i ning havo ustuni balandligi z_i ga bog‘liqligi




LABORATORIYA ISHI 7




4.7. SUYUQLIKLAR VA GAZLARDAGI OQIMLAR
Bosimni o‘lchash
Ikkita turli o‘lchash rejimlari orasida farq mavjud: Differensial bosimni o‘lchash va absolyut bosimni o‘lchash.
Differensial bosimni o‘lchash
Differensial bosimni o‘lchashda ikkita bosim o‘rtasida farq ko‘rsatiladi. Differensial bosim ikkita tutash naychali manometr yordamida o‘lchanadi. Ikkita tutash naychali manometrdagi yuqorigi havoni itarish klapani yopiq. Suv ustunlari ustida p_a bosimiga ega havo yostiqchasi hosil bo‘ladi. Bu esa o‘lchanayotgan bosimlarga nisbatan p₁ va p₂ ga olib keladi.

Havo yostiqchasi pa 4.11-rasm: Differensial bosimni o‘lchash

p₁ = p_a + h₁    g (4.13)


p₂ = p_a + h₂    g (4.14)

Shuning uchun ham Differensial bosim:

p = p₁ – p₂ = (p_a + h₁    g) – (p_a + h₂    g) (4.15)

p_a bosimi o‘zaro yo‘q qilinadi va quyidagi ifodaga kelinadi

p = h    g (4.16)

bu erda

h = h₁ – h₂ (4.17)

Bosim p_a ni Differensial bosimni o‘lchashda nol vaziyatni o‘rnatishda qo‘llash mumkin. O‘lchash oraliqlariga nisbatan nol nuqta yoki o‘rtacha qiymatni o‘lchov shkalasining o‘rtasida o‘rnatgan ma’qul.