Sultonov ziyomat tursunboy o’G’li “Matematika o’qitish jarayonida smarttexnologiyalardan foydalanish

Ta’lim jarayonida qo’llaniladigan innovatsion vositalar.
Innovatsion ta’lim sharoitida aynan innovatsion xarakterga ega vositalar amaliyotga joriy etilmoqda. Mazkur vositalarning texnologik-didaktik imkoniyatlari o’quvchilarning o’quv-kognitiv faolligini takomillashtirish bilan bir qatorda ta’lim sifatini oshirib, o’zlashtirish samaradorligini oshirishga yordam beradi.
Maktab ta’limida tashkil etilayotgan o’qitish jarayonida bundan taxminan o’n yillar avval faqatgina kompyuter, skaner, videoko’z, videokamera, proektor, elektron doska, modem, telefon, internet, multimedia, mikrofon, karnay (kolonka), vebkamera, CD-ROM, fleshka kabilar qo’llanilgan bo’lsa, bugungi kunga kelib ular qatorida interaktiv doska, elektron korpus (ko’proq tillarni o’rganishda) kabi texnik vositalar, smartfon, android, AI, SMART Board, Simpodium interaktiv displeylari, Multimodal Learning, MEME Makers, Nearpod, SMART Notebook, Google Classroom, ThingLink kabi smart-texnologiyalarga kiruvchi dasturiy ta’minotlar, Access, OER va OEP ma’lumotlar omborlari, vebinar texnologiyalar, Moode, LMS, EMS, CMS, VLE, E-Learning, MOOC kabi masofaviy hamda onlayn ta’lim platformalari, Zoom, Big Blue Button kabi onlayn konferensiya platformalari, video tayyorlovchi BrainPOP, Flocabulary, Discovery Education, iSpring, Flash, Power Point, infografika yaratuvchi Info.gram, Piktochart, Easel.ly kabi innovatsion xarakterga ega vositalar samarali foydalanilmoqda.
O‘quvchilar bilan o‘quv mashg‘ulotlarini Microsoft Power Point yoki Macromedia Flash kabi dasturiy paketlarda yaratilgan multimediali prezentatsiyalar yordamida o‘tkazish odat tusiga kirgan. Biroq, odatiy taqdimot texnologiyalari bilan bir qatorda, ta’lim sohasiga interaktiv deb nomlangan yangi texnologiyalar kirib kelmoqda, bu esa taqdimotdan slayd-shou ko‘rinishida uzoqlashishga imkon beradi. Interaktiv uskuna yordamida taqdimotning yangi shakli (SMART-interaktiv doskalari, Simpodium interaktiv displeylari ) - ma’ruzachi o‘z nutqi davomida yaratgan taqdimot - real vaqtda, hozirning o‘zida yaratilgan taqdimot. SMART Boards interaktiv doskalarida siz maxsus marker bilan yozishingiz, o‘quv materialini namoyish qilishingiz va ekrandagi tasvirga yozma sharhlar berishingiz mumkin. SHu bilan birga, SMART Board interaktiv doskasida yozilganlarning hammasi o‘quvchilarga uzatiladi, axborot tashuvchilarda saqlanadi, bosiladi va darsdan ishtirok etmayotgan o‘quvchilarga elektron pochta orqali yuboriladi. SMART Board interaktiv doskasida ma’ruza paytida yaratilgan o‘quv materiali o‘rnatilgan videoregistrator tomonidan yozib olinadi va uni ko‘p marta qayta ko‘rish (undan foydalanish) mumkin [66]
Hozirgi maktablar va boshqa ta’lim muassasalarida mavjud bo‘lgan sinf texnologiyalari ko‘pincha eskirgan bo‘lib, zamonaviy raqamli va multimediali ta’lim o‘quvchilarning faolligi va o‘quv natijalarini yaxshilash uchun o‘z ichiga olishi kerak bo‘lgan funksiyalarga ega emas. SMART-shaharlarga o‘quvchilarga XXI asr ko‘nikmalarini, shu jumladan, «raqamli savodxonlik, ixtirochi fikrlash, samarali muloqot, jamoaviy ishlash va yuqori sifatli loyihalarni yaratish qobiliyatini egallash imkonini beradigan ta’lim muassasalari va maktab tizimlari kerak. Bu yuksak maqsadga erishish uchun o‘qituvchilar e’tiborini o‘quvchilar muvaffaqiyatining asosiy elementlari texnologiyalariga qaratishlari kerak” [70].
AQSH Ta’lim vazirligining hisobotida aytilishicha, “passiv kontent iste’moli texnologiyani o‘qishni qo‘llab-quvvatlash uchun faol, ijodiy usullardan foydalanadigan va asosan o‘qishni rag‘batlantirish uchun asosan texnologiyadan foydalanadigan o‘quvchilar o‘rtasida raqamli bo‘linish mavjud. Har kuni foydalanishga qaramay, maktablarda texnologiyalarni qabul qilishda kamchiliklar mavjud: o‘qituvchilarning 40 foizi o‘z maktabi texnologiyalarini qabul qilish va o‘zlashtirishda orqada qolmoqda”. [19]