Sud tibbiyotidan ukuv nazorat dasturi

XII. JINSIY XOLAT VA JINSIY JINOYaTLARDA

SUD TIBBIY EKSPERTIZALAR.
1. Jinsiy xolat ekspertizalarining 5 turini keltiring:

jinsni aniklash*

jinsiy etuklikni aniklash*

jinsiy daxlsizligini aniklash*

bola vujudga keltira olish xususiyatini aniklash*

oldin xomilador bulganligi, abort va tugruklar bulganligini aniklash*

kinda maniy borligini aniklash;

ruxiy xolatini aniklash;

jinoyat motivini aniklash;

jinoyatning ogirlik darajasini aniklash;

kiyimlaridagi jaroxatlarni aniklash.
2. Jinsiy jinoyatlarning 5 turini kursating:

zurlash*

faxsh xarakatlar*

besokolbozlik*

16 yoshga tulmagan shaxs bilan jinsiy alokada bulish*

tanosil yoki OITS bilan kasallanish*

germofroditizm ekspertizasi;

jinsiy etuklik;

oldingi tugruklar bulganligini aniklash;

bola vujudga keltira olish xususiyati;

jinsini aniklash.
3. Jinsiy etuklikni aniklash ekspertizalarida zarur bulgan 5 ta ma'lumot:

antropometrik*

birlamchi va ikkilamchi jinsiy belgilar*

chatishtirish va uruglantirish kobiliyati*

xomilani tuta olishi*

tugish, bokish va bolani parvarish kila olish kobiliyati*

guvoxlantiriluvchining salomatlik xolati xakidagi ma'lumotlar;

oilaviy axvoli;

ish joyi xakidagi ma'lumotlar;

yashash joyi xakidagi ma'lumotlar;

shaxs buladigan joy.
4. Erkaklarning nasl koldira olish kobiliyatini kursatuvchi 2 ta asosiy belgini kursating:

jinsiy aloka kila olishi*

uruglantira olishi*

bola tuga olish kobilyati;

laktastiya bulish xususiyati.
5. Xomiladorlikni aniklovchi 2 gurux belgilarni kursatuvchi:

xomiladorlikning extimoliy belgilari*

xomiladorlikning ishonchli belgilari*

xomiladorlikning aloxida belgilari;

xomiladorlikning yakin belgilari.
6. Oldingi tugrukdan dalolat beruvchi 3 ta asosiy belgini kursating:

sut bezlaridagi ajralmalarning xolati*

bachadon va tugruk yullarining xolati*

sarik tananing xolati*

korinning ok chizigini xolati;

yuzda pigmentastiyaning mavjudligi;

tishlarning xolati va suyaklanish zonasi.
7. Oldingi abortdan dalolat beruvchi 3 ta asosiy belgini kursating:

bachadon xolati*

tugruk yullari va undagi ajralmaning xolati*

sut bezlarining xususiyatlari*

kiyimlarda konli dogning mavjudligi;

sonda chizikimon izlarning mavjudligi;

tos a'zolarining xolati.
8. Jinsiy aloka (zurlash) bulganligidan dalolat beruvchi 3 ta asosiy belgini kursating:

kizlik parda, kin shillik kavatini shikastlanishi*

kinda maniyning mavjudligi*

xomiladorlik*

tanada shikastlanishlarning mavjudligi;

kiyimlarda konli dogning mavjudligi;

lablarda ajralmalarning mavjudligi.

9. Faxsh xarakatlarining 2 ta asosiy belgisini kursating:

jinsiy a'zolar soxasida shikastlanishlarning mavjudligi*

jabirlanuvchi tanasi va kiyimlarida maniyning mavjudligi*

kulida shilinma izi;

orka chikaruv teshigi atrof soxasi terisida axlat mavjudligi.

10. Besokolbozlikning 2 ta asosiy belgisini kursating:

orka chikaruv teshigi atrof soxasi terisida va tanada shikastlanishlarning mavjudligi*

anus va tugri ichakda maniyning topilishi*

tanada sulak topilishi;

jabirlanuvchi kiyimlarini shikastlanishi.
11. Tanosil kasalligi yukkanligidan guvoxlik beruvchi 2 ta belgi:

klinik belgilar*

diagnostikaning laborator tekshiruv usullari*

anamnez ma'lumotlari;

guvoxlarning kursatmalari.
12. Jinsiy jinoyatlar buyicha sud tibbiy ekspertizalarning 5 ta xususiyatlarini kursating:

jabirlanuvchi shaxsini tasdiklovchi xujjatning takdim etilishi*

shaxsdan bulgan vokeani batafsil surab bilish*

akusherlik anamnezini yigish*

shaxsni kurik*

mutaxassislar maslaxatini olish*

ota ona iltimosiga kura ekspertiza utkazish;

maxalla kumitasi roziligi bilan ekspertiza utkazish;

ekspertiza xulosasini talab kilgan ish joyidagi yigilish bayonnomasi;

jabirlanuvchini erkin tartibda kurish;

xolat yangi bulgan sharoitda xam lozim xujjatlarsiz ekspertiza utkazilmaydi.
13. Jinsiy aloka zurlash bilan amalga oshirilganligidan dalolat beruvchi 5 ta tibbiy asosni kursating:

son ichki yuzasida yarim oysimon shilinma, oval shakldagi kon talashlarning mavjudligi*

jinsiy yul va kizlik pardasida jaroxatlarning mavjudligi*

tanada kon yoki maniy izlari*

kiyimlarda jaroxatlar, ularda kon, maniyning bulishi*

rivojlanishi vokea kuniga mos keluvchi tanosil kasalliklarini yuktirish yoki xomilador bulishi*

jabirlanuvchining zurlash bulganligi xakidagi arizasi;

ota onasi va yakinlarini kursatmalari;

kiyimlarini kum bilan ifloslanganligi;

upkani kasallanishi (shamollash);

vokea kuniga mos kelmaydigan xomiladorlik.
14. Zurlash xolatlarida gumondorni sud tibbiy ekspertizadan utkazishning 3 ta asosiy maksadi:

jabirlanuvchi tomonidan etkazilgan shilinma, tish izlarini aniklash uchun*

tanasida kon, kin ajralmalarining mavjudligini aniklash uchun*

kiyimi va tanasida maniy izlarini aniklash maksadida*

shaxsini aniklash uchun;

vokea joyida kon mavjduligini aniklash uchun;

kiyimlaridan ifloslanganlik mavjudligini aniklash uchun.
15. Besokolbozlik xolatlarining sud tibbiy ekspertizasida passiv partnerda aniklanishi mumkin bulgan 5 ta asosiy belgilarni kursating:

orka chikaruv teshigi soxasida yorilish va kon ketish*

orka chikaruv teshigini voronkasimon kengayishi*

orka chikaruv teshigi burmalarida radiar joylashgan chandik va yorilishlar*

tugri ichak pastki uchligi shillik kavatida yorilish, kon ketish*

orka chikaruv teshigi soxasida maniy, kon va surtma moddalarning izlari*

kalla soxasi terisida jaroxat;

tanasida kontalashlar;

ogiz atrofi terisida yorilish;

son atrofida shilinma va kontalashlar;

tanada tishlash izlari.
16. Besokolbozlik xolatlarining sud tibbiy ekspertizasida axamiyatli bulgan aktiv partnerda aniklanishi mumkin bulgan 2 ta asosiy belgini kursating:

jinsiy olatda axlat, soch kismlarining bulishi*

tanasi va kiyimlarida maniyning bulishi*

tanasida kontalash va shilinmalarning bulishi;

kiyimlarini yirtilishi.
17. Kizlik pardani tavsiflovchi uning 5 ta xususiyatini kursating:

kizlik pardaning balandligi va konsistenstiyasi*

kizlik pardaning elastikligi*

kizlik pardaning chetlarining xususiyatlari*

unda tabiiy burtmalarning mavjudligi*

kizlik parda teshigining diametri*

kin daxlizi shillik kavatining rangi va xarakteri;

kin yukori devorining xususiyatlari, xarakteri;

jinsiy yullardagi chandikchalarning xarakteri;

kin gumbazining xarakteri;

kizlik pardaning relfining xususiyatlari.
18. Ayollarda jinsiy alokaga tuskinlik kiluvchi 3 ta asosiy sababni kursating:

vaginizm*

jinsiy a'zolarning nuksonli rivojlanishi*

kinga kirish soxasida chandikli uzgarishlar*

epilepsiya

yurakning nuksonli rivojlanishi;

sut bezlarining kasalliklari.
19. Erkaklarda uruglantirish kobiliyati yukolishining asosiy 5 ta sababini kursating:

jinsiy a'zolarning rivojlanmaganligi*

aspermiya maniyning yukligi, azospermiya *

– maniyda spermatozoidlarning yukligi* nekrospermiya – maniyda ulgan spermatozoidlarning bulishi*

oligospermiya maniyda spermatozoidlarning kam mikdorda bulishi*

asteno yoki keratospermiya – patologik spermatozoidlarni bulishi*

kul oyoklarning falaji;

oyok mushaklarining rivojlanmaganligi;

endokrin tizimning kasalliklari;

bosh miya kasalliklari;

tomirlar kasalliklari.
20. Xomiladorlik va tukkanligi faktini aniklash ekspertizalarini utkazish zaruriyatini yuzaga keltiruvchi asosiy 5 ta sharoitni kursatining:

zurlash va faxsh xarakatlari*

bola uldirish*

bola ugirlash*

bolani tashlab kuyish*

xomiladorlik va tukkanligi xolatlarini simulyastiya kilish*

oilada bolaning yukligi;

guvoxlantiriluvchining ota onasining iltimosi;

kushnilarning arizasi;

davolovchi vrachning arizasi;

surishtiruv idoralarining yullanma xati.
21. Jinsni aniklash ekspertizalari tayinlanadigan 3 ta xolatni kursating:

tugilganda jinsini notugri aniklanishi*

oilaning ajrashishi xolatlarida*

jinsiy xolati noanik bulgan xolatlarda*

oila kurishda;

besokolbozlikda;

tergov idoralarining ogzaki surovi.
22. Germofroditizmning 2 shaklini kursating:

chin*

soxta*

tulik;

notulik.

23. Yoshni aniklash ekspertizalari tayinlanadigan 3 ta xolatni kursating:

ish materiallarida yoshni tasdiklovchi xujjatlar bulmaganda*

pensiya yoshini aniklashda*

shaxsni identifikastiya kilishda*

ZAGS xodimlarining kursatmasi buyicha;

prokuraturaga taallukli bulganda;

shaxs xakorat kilinganda.

24. Yoshni aniklashning 5 ta asosiy mezonini keltiring:

teri koplamidagi uzgarishlar va tananing turli soxalaridagi sochlarning usishxolatiga kura*

ikkilamchi bezlarning rivojlanish darajasiga kura*

antropometrik kursatkichlarga asosan*

tishlarning xarakteri va ulardagi uzgarishlarga kura*

tananing ayrim gurux suyaklaridagi suyaklanish zonasiga kura*

guvoxlantiruvchining ogirligi va buyiga kura;

oyok kullarning mushaklarini rivojlanishiga kura;

guvoxlantiruvchining tasavvuri xususiyatlariga kura;

boshida sochlarining mavjudligi va xarakteriga kura;

yuz terisi rangi va turgorligiga kura.