Strategik marketing

2.8-rasm. Sanoat xaridori  “Xarid markazi” tarkibi 
 
Sanoat  tovarlari  ko‘pincha  turli  maqsadlarda  qo‘llaniladi,  ular  shu  jihati  bilan 
har doim maxsus maqsadlarga mo‘ljallangan iste’mol tovarlaridan farq qiladi. 
Sanoat  marketingining o‘ziga  xos  xususiyatlari shundan  iboratki, sanoat talabi 
tushunchasi  “sanoat  zanjiri”  tushunchasiga  bog‘liqdir.  Sanoat  zanjiri  ishlab 
chiqarishning  barcha  bosqichlarni  o‘z  ichiga  oladi,  bu  bosqichlar  xom-ashyo 
materiallari  iste’molchining  pirovard  talabini  qondirishga  etkaziladi.  Har  bir  firma 
uchun tarmoqlar ierarxiyasi mavjud bo‘lib, ular firma uchun yo mijoz va yoki etkazib 
beruvchi  bo‘ladilar.  Sanoat  buyurtmachisining  strategik  kuchi  birinchi  navbatda  o‘zi 
a’zo  bo‘lib  turgan  zanjirdagi  pirovard  bozorni  oldindan  bilish  va  uni  nazorat  qila 
olish qobiliyatiga bog‘liq bo‘ladi. 
O‘z-o‘zidan tushunarliki, talab zanjiri bir qator hollarda bundan ko‘ra uzunroq 
va  murakkabroq  bo‘lishi  mumkin.  Ushbu  ro‘yxat  to‘liq  bo‘lmasa-da,  quyidagi 
xususiyatlarni qayd etib o‘tish mumkin: 
Sanoat 
haridori  
“Harid 
markazi” 
tarkibi
Tashabbuskor
Ta'sir 
o'tkazuvchi
Qaror 
qabul 
qiluvchi
Xaridor
Foydalanuvchi
Tartibga 
kelturuvchi

---

 
51 
 
 
•   Birinchi