So`z birikmasini tahlil qilish tartibi



Download 45,5 Kb.
bet2/2
Sana23.12.2022
Hajmi45,5 Kb.
#895345
1   2
Bog'liq
So`z birikmasini tahlil qilish tartibi

Egasi ma`lum gaplar
Egasi unumlashgan gaplar
Egasi ma’lum gaplar kesimning shaxs-son shakllaridan ma’lum bo`lib turadi.
M: Topshiriqni o`z vaqtida bajaring.
Egasi umumlashgan gaplar barcha
Shaxslarga aljoqador bo`ladi
M:Izzat tilasang,ko`p dema
Egasiz gaplarda ega umuman
Bo`lmaydi va gap ma`nosidan
Anglashilmaydi. Egasiz gaplar uch xil:
Shaxsi noma`lum gaplar: Topshiriqni
. Kunlar isiy boshladi .bajarish shar.
Atov gaplar: Bahor
So`z-gaplar:Yoq. Men musobaqaga tayyor emasman.
Shaxsi noma`lum gaplarda kesim fe`l bilan ifodanalanadi va ish-haratni bajarishga imkoniyat, zaruriyat, shart, tilak, istak kabi ma`nolarni ifodalab keladi. Bunday gaplar kesimining eng muhim belgisi – uning tarkibida egalik qo’shimchasining yo’qligidir. Bu gaplar shaxssiz emas, harakatni mantiqan kimdir bajaradi, lekin uni gapda ifodalab bo’lmaydi.

Atov gaplar so’zlovchi ko’z o’ngida biror voqea hodisani, narsa buyum yoki davrni jonli gavdalantirishga, uning xotirasida yoki hayolida ular bilan aloqador bo’lgan voqea hodisalarni tiklashga xizmat qiluvchi muhim tasviriy vositadir.


Kesim gap markazi bo’lib, u tasdiq-inkor, zamon, mayl, shaxs-son ma’nolarini ifodalab keladi, hukm ifodalaydi, boshqa bo’laklarni o’z atrofida birlashtiradi.


Gapning kim yoki nima haqida aytilganini bildirib, kim? nima? Kabi so’roqlardan biriga javob bo’lgan bo’lak ega deyiladi.
O’zidan oldingi bo’laklarning ma’nosini izohlab, bo’rttirib, aniqlashtirib kelgan bo’lak ajratilgan bo’lak deyiladi.

Gapda bir xil sintaktik vazifa bajarib, bir xil so’roqqa javob bo’luvchi va o’zaro teng bog’lanuvchi so’zlar uyushiq bo’laklar deyiladi.


Ikki va undan ortiq mustaqil so’zning ma’no grammatik jihatidan tobelanib bog’lanishi so’z birikmasi deyiladi. So’z birikmasi hokim va tobe so’zdan tuziladi.


O’zganing gapi hech o’zgarishsiz nutqqa olib kirilgan gap ko’chirma gap, mazmuni saqlanib, shakli o’zgartirilgan gap o’zlashtirma gap deyiladi.
Download 45,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish