Skandinaviya mamlakatlari turizmi

Sharqiy Yevropa

Chexiya va Slovakiya Respublikalari. 1993 yil 1 yanvarda Chexoslovakiya ikki suveren davlatga bo‘lindi: Chexiya Respublikasi (qarb qismi) hamda Slovakiya Respublikasi (sharq qismi).

Chexoslovakiya Sharqiy Yevropaning turizm sanoati yaxshi tashkil qilingan eng katta turistik mamlakat edi. 1980-yilga qadar g‘arbiy Yevropaning sotsialistik lager mamlakatlari orasida Chexoslovakiyaga chet el mehmonlari ko‘proq kelar edilar. Ularning aksariyati sotsialistik davlatlar edi. Sotsialistik bo‘lmagan davlatlardan kelgan mehmonlarning tashrif maqsadi, sotsialistik davlatlardan kelgan mehmonlarning maqsadidan keskin farq qilardi. Mehmonlarning faqatgina 18%ini ekskursantlar, aksariyati esa o‘z xohishiga ko‘ra keladiganlar va 17%i ishbilarmonlar edi. Chexoslovakiyada chet elga chiqish turizmi aksariyat hollarda qo‘shni sotsialistik mamlakatlarga yo‘naltirilgan, sayohatlarning 1/3 qismi 1 kunlik sayohatni tashkil qilardi. Chexoslovakiya fuqarolari uchun Vengriya, Sharqiy Germaniya, GFR, Avstriya ommabop turistik markaz bo‘lib hisoblangan.

1989-91 yillarda Chexoslovakiyada iqtisodiy reformalar boshlanishi bilan mamlakatning turizm sektori jadal rivojlana boshladi. Masalan: Chetga chiqish turizmi 1989 yilda 8,5 mln sayohatni tashkil qilgan bo‘lsa, 1990 yilda 20,6 mln. ni, 1991 yilda esa 39,6 mln. ni tashkil qildi. Aholining ko‘pchiligi 1 kunlik ekskursiyaga chiqar va chet mamlakatlarda oz mablaq sarflar edilar.

1990-91 yillarda chetga chiquvchilar soni keskin o‘sishiga qaramasdan bu davrlarda ular tomonidan sarflangan mablaq 636 mln. dan 393 mln. dollarga tushdi. Bu holat iqtisodiy o‘zgarishlar bilan yuzaga kelgan qiyinchiliklarni yaqqol namoyon qiladi.

Chexoslovakiya aholisi tomonidan uyushtiriladigan sayohatlarning 2/3 qismi g‘arbiy mamlakatlarga to‘g‘ri kelar edi. Ushbu davrda qo‘shni Polsha mamlakatiga boruvchilar soni oshdi (1990 yilda 1,3 mln kishi bo‘lgan bo‘lsa, 1991 yilda ularning soni 6,1 mln kishiga yetdi). Mamlakatga kirish turizmida ham katta o‘zgarishlar ro‘y berdi. Chexoslovakiyaga sayohat qiluvchi turistlar soni 2 barobar oshdi. Mehmonlarning aksariyati, ya’ni 21%i Birlashgan Germaniya turistlaridir. Shuningdek, Polsha, Avstriya turistlari soni ham 2 barobar oshdi.