“Simsiz tarmoqlar”

Antena fider traktlari.
3.1-rasm. Mobil aloqa tizimida antenna-fider trakti tuzilish sxemasi 
3.1-rasmda Mobil aloqa tizimida antenna-fider trakti tuzilish sxemasi 
keltirilgan. Bu rasmdagi qismlardan biri (antenna, fider va uzatkich/qabul qilgich) 
mijozning mobil aloqa vositasi bo‘lishi ham mumkin. Yuqori chastotali elektr signal 
uzatkichda elektromagnit to‘lqinga aylanadi. Bu to‘lqin fider trakti orkali antennaga 
uzatiladi va antenna bu to‘lqinni havoga tarkatadi. Qabul qilish tomonda bu to‘lqin 
antenna yordamida kabul kilinadi va fider trakti orkali kabul kilgichga uzatiladi. 

---

Kabul kilgichda bu to‘lqin yukori chastotali elektr signalga aylantiriladi. Ma’lumki, 
mobil aloqa tizimlari to‘lqin uzunliklari ultra kiska to‘lqin diapazoni (metrli, 
desimetrli va santimetrli) ga to‘g‘ri keladi. Mobil aloqa tizimlarida bitta antenna 
sektori uzatish va qabul qilish uchun ishlatiladi. Lekin xar bir sektor fider traktlari 
uzatish va qabul qilish uchun alohida, shuningdek bu sektor ichida uzatish uchun 
alohida va qabul qilish uchun alohida qurilmalar bo‘ladi. Xar xil tizim antenna–fider 
qurilmalari tarkibiga antenna va fiderdan tashqari yana boshka qurilmalar kiradi. 
Masalan, SDMA standartidagi uyali aloqa tizimi antenna-fider qurilmalari tarkibiga 
tashqi sinxronizatsiya uchun ishlatiluvchi antenna ham bor. Bu antenna GPS yeki 
GLONASS sun’iy yuldoshlari orkali tizim sinxronizatsiyasini amalga oshiradi.
Antenna va fiderning vazifasi bir – biriga karama-karshi bo‘ladi. 
Antenna to‘lqinni tarkatishi kerak bulsa, fider esa to‘lqinni tarkalib ketishiga yul 
kuymasdan, bu to‘lqinni antennaga yetkazib berishi kerak.
 
Hulosa: 
Men ushbu laboratoriya ishini bajarish davomida simsiz aloqa tarmoqlarini 
parametrlari bo‘yicha bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘ldim. 
Simsiz ulanish uchta asosiy tashkil etuvchidan iborat: 
1. Qabul qiluvchi va uzatuvchi plata. 2. Ulanish nuqtasi. 3. Antennalar. 
Qabul qiluvchi plata simsiz tarmoq platasi (Wireless NIC – WNIC) deb 
nomlanadi hamda OSI modelining Jismoniy va Ma’lumot uzatish pog‘onalarida 
faoliyat ko‘rsatadi. WNIC ichki PCI (Peripheral Computer Interface) yoki miniPCI, 
alohida CardBus yoki PCMCIA (Personal Computer Memory Card International 
Association) kartasi yoki USB (Universal Serial Bus) ko‘rinishida bo‘lishi mumkin. 
Ko‘p WNIC Microsoft Network Driver Interface Specification – NDIS ga mos 
keladi. NDIS tarmoq drayverlari spetsifikatsiyasi hamda ko‘pgina tarmoq 
protokollari bilan ishlay oladigan tarmoq platalari drayverlarini yaratish va 
foydalanish uchun zarur ilova dasturlash interfeysi (Application Programming 
Interface – API)dir. API kabi NDIS tarmoq kommunikatsiyalarida ishlatiladigan 
kichik programmachalar yoki qism-programmalar kutubxonasiga ega. Bu 
programmalar kutubxonasi NDIS.SYS tizim fayli Simsiz tarmoqqa ulanish usullari 
Ulanish tezliklari 
Simsiz tarmoqni o'rnatish uchun quyidagi komponentlar zarur: 
Keng polosali Internetga ulanish va modem 
Keng polosali Internetga ulanish ma'lumotlar uzatish tezligining yuqori 
bo'lishini kafolatlaydi - sekinlikdan farqli o'laroq masofadan kirish simsiz tarmoqni 
qo'llab -quvvatlash uchun etarlicha kuchli emas. Odatda, keng polosali ulanish 
raqamli abonent liniyasi (DSL) yoki kabel yordamida o'rnatiladi. Keng polosali 
ulanishni olish uchun Internet -provayderingizga murojaat qiling. Odatda DSL 

---

ulanishlari 
ta'minlanadi telefon 
kompaniyalari va 
kabel 
aloqasi 
kabel 
televideniyesidan. 
Internet -provayderlar ko'pincha keng polosali modemlarni taqdim etadilar va 
hatto o'rnatadilar. Ba'zi provayderlar modem va simsiz routerlarning 
kombinatsiyasini taklif qiladi. Ushbu uskunani kompyuter va elektron do'konlarda 
ham sotib olish mumkin. 
Simsiz yo'riqnoma 
Router ma'lumotlarni tarmoq va Internet o'rtasida uzatadi. Simsiz yo'riqnoma 
ruxsat beradi kompyuterni tarmoqqa ulang kabellar emas, radio signallari 
yordamida. 
Simsiz tarmoq texnologiyalarining bir nechta turlari mavjud, xususan 802.11a, 
802.11b, 802.11g va 802.11n. Biz 802.11g yoki 802.11n -ni qo'llab -quvvatlaydigan 
yo'riqnoma ishlatishni tavsiya qilamiz, chunki bu modellar ma'lumot uzatish 
tezligini va radio signalining etarli kuchini ta'minlay oladi. 
Simsiz adapterlar 
Tarmoq adapteri kompyuterni tarmoqqa ulaydigan qurilma. Laptop yoki ish 
stoli kompyuterini simsiz tarmoqqa ulash uchun u simsiz tarmoq adapteri bilan 
jihozlangan bo'lishi kerak. Ko'pgina noutbuklar va ish stoli oldindan o'rnatilgan 
simsiz adapter bilan birga keladi. Kompyuteringizda simsiz adapter o'rnatilganligini 
bilish uchun quyidagi amallarni bajaring. 
1.
Ochish Qurilmalar dispetcheri 
2.
Belgini ikki marta bosing Tarmoq adapterlari . 
3.
Toping tarmoq adapteri uning nomida "simsiz" so'zi bor. 
Agar sizning kompyuteringizga simsiz tarmoq adapteri kerak bo'lsa, uni 
kompyuter va elektronika do'konidan sotib olishingiz va o'zingiz o'rnatishingiz 
mumkin. 
Biz universal ketma -ket avtobus (USB) adapterlarini tanlashni tavsiya qilamiz: 
ular kichik, o'rnatish oson va ularni kompyuterdan kompyuterga ko'chirish mumkin. 
Adapter turi simsiz yo'riqnoma bilan bir xil ekanligiga ishonch hosil qiling. Odatda, 
adapter turi qadoqda ko'rsatiladi va harf bilan belgilanadi (masalan, G yoki A). 
Modem va Internetga ulanishni sozlash 
Barcha kerakli uskunalar o'rnatilganda, siz modem va Internetga ulanishni 
sozlashingiz kerak. 
Agar Internet -provayderingiz modemingizni konfiguratsiya qilmagan bo'lsa, 
modemingiz hujjatlaridagi ko'rsatmalarga amal qilib, modemni kompyuterga va 
Internetga ulang. Agar siz raqamli abonent liniyasidan (DSL) foydalanayotgan 
bo'lsangiz, modemni telefon raz'emiga ulang. Agar kabeldan foydalansangiz, 
modemni kabel ulagichiga ulang. 

---

Tarmoqdagi simsiz yo'riqchining joylashuvi 
Simsiz yo'riqnoma minimal shovqin bilan kuchli signal oladigan joyda bo'lishi 
kerak. Eng yaxshi natijaga erishish uchun quyidagi maslahatlardan foydalaning. 
1.
Simsiz yo'riqnoma markaziga joylashtiring... Uy bo'ylab kuchli simsiz 
signalni ta'minlash uchun yo'riqnoma uyning markaziga yaqinroq bo'lishi kerak. 
2.
Simsiz yo'riqchini erga yoki devorlar yoki metall buyumlar yoniga 
qo'ymang metalldan yasalgan shkaflar kabi. Kompyuter va yo'riqnoma o'rtasidagi 
jismoniy to'siqlar qanchalik kam bo'lsa, yo'riqchining signali shunchalik kuchli 
bo'ladi. 
3.
Shovqinni kamaytiring... 802.11g tarmoq uskunalari 2,4 gigagertsli 
chastotali radiochastotani ishlatadi. Mikroto'lqinli pechlar va ko'plab simsiz 
telefonlar odatda shu chastotada ishlaydi. Mikroto'lqinli pechni yoqsangiz yoki 
qo'ng'iroqni qabul qilsangiz simsiz telefon simsiz signal vaqtincha to'xtatilishi 
mumkin. Ushbu muammolarning aksariyatini simsiz telefon yordamida oldini olish 
mumkin yuqori chastota(masalan, 5,8 gigagertsli).