Sh. Sodiqova



Download 7,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet163/253
Sana01.01.2022
Hajmi7,72 Mb.
#302667
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   253
Bog'liq
Maktabgacha pedagogika (sodiqova sh.) (1)

M aktabgacha ta'Iim 
Ek°
1
° f ' a  < f * d'a 
>“ h“ h.  “>'■


makon.  logos  -   ta  limot  -   umumiy  tarzda
m uassasalanda eko- 
. . .
. . . . . .  
, . u   orgamzmlarnmg  yashash  loyi,  makom
logik tarbiya  m aqsadi  , 
.
.„  . 

degan ma  noni  anglatadi.  Ekologiva rani tirik 
va vazifalari 

,, 
f / ,  

,
orgamzmlarnmg ma  lum bir muhitda yashash
qonuniyatlarini,  ya’ni  organizmlarning  o‘zaro  va  ularni  o‘rab  turgan 
atrof-muhit bilan bog'liq bo‘lgan hayot tarzini o ‘rganadi. Ekologiya so‘zi 
tirik  mavjudotlar,  shu  jumladan,  odamning  yashash  sharoiti  va  tashqi 
muhit bilan o'zaro munosabatini bildiradi.
Keyingi  davrda  pedagogika nazariyasi  va amaliyotiga “ekologik ta’­
lim”,  “ekologik tarbiya”,  “ekologik ong”,  “ekologik faoliyat”,  “ekologik 
m as’uliyat”,  “ekologik e’tiqod”,  “ekologik m a’rifat”,  “ekologik madani­
yat” va boshqa bir qator atamalar va ular bilan bog‘liq tushunchalar kirib 
keldi. 
Ekologik t a ’lim
  ekologik m a’rifatning asosiy jihati bo‘lib, 
0
‘qitish 
va  o‘qish jarayonlarida  mavjud  ijtimoiy  ekologik  tajribaning  avloddan- 
avlodga  o ‘tkazilishidir.  Ekologik  ta’lim  orqali  shaxsda  ekologik  bilim, 
ko‘nikma  va  malakalar  hosil  bo‘ladi. 
Ekologik  tarbiya
  (tor  m a’noda) 
rivojlanayotgan shaxsda maqsadga muvofiq axloqiy-ekologik fazilatlami 
tarkib  toptirishni  nazarda tutadi  va  shu  orqali  shaxsning  ekologik xulq- 
atvor xususiyatlari takomillashib boradi. 
Ekologik o n g -
shaxsning amaliy 
ekologik  faoliyati  va hatti-harakatini  tartibga solib turadi. 
Ekologik fao­
liyat
 esa  ekologik bilimlarga tayanilgan holda tabiat va  atrof-muhit mu- 
hofazasini  ta’minlash  borasida  amalga  oshirilayotgan  xatti-harakatlar 
majmui demakdir. Ekologik dunyoqarashning ajralmas bir qismi bo‘lmish 
“ekologik  m a s’uliyat”
  deganda  insonning  atrof-muhitga  m as’uliyatli 
munosabatini  tushunamiz.  Bunday  munosabat  insoniyatning,  xususan, 
ayrim  odamlarning  bilib-bilmay,  uzoqni  o‘ylamay  tabiatga  ko‘rsatgan 
salbiy  ta’siri  oqibatlarini  anglash  va  bunday  ta’simi  bartaraf etish  istagi 
natijasidagina  shakllanadi. 
Ekologik madaniyat —
  alohida  shaxsning  ib- 
ratli  axloqiy-ekologik  xatti-harakati  boshqalarda  zavq-shavq  uyg‘ota 
olishlik holatini ifodalaydi. Bu atama shaxs va jamiyatning atrof-muhitga 
munosabat darajasini belgilash uchun qo‘llaniladi.
M a’lumki,  respublikamizda  “Uzluksiz  ekologik ta ’lim  konsepsiyasi” 
yaratilgan. Mazkur konsepsiyaga ko ‘ra, maktabgacha ta’lim muassasalari 
bolalariga ekologik ta ’lim-tarbiyaning oddiy elementlariberiladi. Maktab-
182


gacha ta’lim muassasalarida bolalar atrof-muhit bilan qanday muloqotda 
bo‘lishlari  zarurligini,  issiq-sovuq, yorug‘lik-qorong‘ilik,  kecha-kunduz, 
yom g‘ir-qorni,  yaxshilik-yomonlikni,  qushlar,  hayvonlar,  o ‘simliklarga 
nisbatan  qanday  munosabatda  bo'lishni  bilishlari,  tabiatdagi  ranglarni 
tanishlari lozim.
Maktabgacha  yoshdagi  bolalarga  ekologiyadan  boshlang‘ich  ta’lim- 
tarbiya berishning maqsadi ularni tabiatni sevadigan, asrab-avaylaydigan, 
odobli,  erkin fikrlovchi, milliy g‘urur egasi,  barkamol sog'lom avlod etib 
tarbiyalashdan iboratdir.
Ekologik tarbiya  ijtimoiy  tarbiyaning yana  bir muhim tarkibiy  qismi 
bo‘lib, uni tashkil etish jarayonida quyidagi 
vazifalar
 hal etilishi zarur:
1. Bolalarda m ashg‘ulot va m ashg‘ulotdan tashqari jarayonda ekologik 
tushunchalarni tarkib toptirish.
2.  Ularning tabiat va atrof-muhit ekologiyasi to‘g ‘risidagi tasavvurini 
boyitish.
3.  Bolalarda  tabiat  va  atrof-muhit  muhofazasini  ta ’minlash  ijtimoiy 
zaruriyat ekanligi to‘g"risidagi m as’uliyatni shakllantirish.
4. Bolalarda tabiatda o ‘zini tutish malakasini,  atrof-muhitni muhofaza 
qilish  tuyg‘usini  tarbiyalash  hamda  ularning  tabiat  va  atrof-muhit 
muhofazasini ta’minlash jarayonida faol ishtirok etishlariga erishish.
M a’lumki,  bola  shaxsi  о‘zaro  va  bi-

Download 7,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish