|
Маърузаларимнинг бирини якунлаганимда ўттиз
ёшлардан ошган эркак киши ёнимга келди ва паст
овоЗда кам пул топиши ҳақида сўзлаб қолди. Т опади-
гани рўзғорни бут тутишга етарли экан-у, жамғаришга
етмас.экан. “Менда ҳеч қачон етарли пул бўлмайди, —
елкасини қисди у. — Одам бўлишим қийин”.
Бу одамнинг шуурида мустаҳкам илдиз отган
“Менда ҳеч қачон етарли пул бўлмайди” ва “Одам
бўлишим қийин” тушунчалари фаол иш бериб, унинг
атрофида шунга яраша муҳит ҳосил қилгандилар. Ун-
даги пулга оид салбий қарашлар шу иккиси билан
тугамаса керак, деган фнкр билдирдим. Чунки ўз
тажрибамдан маълумки, аксарият салбий тушунчалар
ортидан ўзларига ўхшаш фикрларни дум қилиб юра-
дилар.
Мен ундан пуллар ва муваффақият ҳақидаги
қарашларини қоғозга туширишни сўрадим. Юзага
келган рўйхат кўп нарсага ойдинлик киритди. Унда:
“Мен кимдандир қарз олсам, у мени деб учма-уч ҳа-
Ст кечиришига тўғри келади”, “Пул топишнинг ҳамма
яхши усулларини бошқалар банд қилиб бўлган”, “Пул
топиш қийин иш”, “Ҳамма омадли инсонлар — худ-
бинлар, мен эса худбин бўлишни истамайман”, “Му-
ваффақиятга эришиш учун кўп нарсаларни қурбон бе-
риш керак” каби кўп учрайдиган тушунчалар бор эди.
Қанчалик ўзини ерга урувчи ва чеклаб қўювчи гаплар!
Бу одамнинг молиявий муваффақиятга эришмаган-
лига ажабланарли иш эмас. Ахир у ўзининг шуури
билан тинимсиз жангга киришганди. Шуури эса гўёки
у албатта, худбинга айланиши, бошқаларни оёқости
қилиши ва яхши пул топиш учун кўп нарсани қурбон
қилиши ҳақидаги юзлаб тушунчаларга тўлггш.
Бошқа бир маърузамда эса касалликдан боши чиқ-
майдиган бир аёл ўз қарашларини таҳлил қилди ва
Ш
У
У
Р
Ҳ
А
Р
Н
А
Р
С
А
Г
А
Қ
О
Д
И
Р
доим ўз-ўзига “Ҳамма касал бўлади”, “Ҳавода к«
салликлар кўп”, “Доим ниманидир юқтириб юраман'
сингдириб келган экан. Яхшиям, у вақтида янги, иж<
бий қарашларни ўзлаштириб, ўз саломатлигини ти
лаб олишга эришди.
бўлманг. Агар уни ташвишли, салбий ёки тор фикрла(
эгаллаган бўлса, шуурингиз уларни ҳақиқат деб қабу^
қилади ва уларга мувофиқ ишлай бошлайди, ҳаётд<
тегишлича ҳолатларни ўзига чорлайди. Агар камба
галликка, омадсизлик ва бахтсизликка ишонсангиз
шуур бу тушунчаларни воқеликка айлантириш учу!
бор кучини сарфлайди, бунинг минглаб йўлларини то
пади.
Хўжайининг уйига бир вазифа билан юборилган]
нодон деҳқон ҳақида қадимий ҳикоя бор. Хўжайини]
уни хонасига олиб киради, косада шўрва беради. Деҳ-|
қон-қошиқни қўлга оларкан, косада кичкинагина илон |
борлигини кўради. Хўжайин нотўғри тушунмасин, деб
у шўрвани индамай ичиб қўяди. Бир неча кундан к е - !
йин шундай қаттиқ огриб қоладики яна хўжайиннинг
уйига қайтишига тўгри келади. Бой уни яна хонасига
олиб киради, кичкина пиёлада дори тайёрлайди ва
деҳқонга ичгани беради. Ҳўплаш учун бошини кўтар-
ган деҳқон пиёлада яна кичкинагина илонни кўради.
Бу гал жим туришни истамай, бор овози билан ўт-
ган гал айнан мана шуни деб касалга чалинганлигини
Танам заиф”, “Касаллик бари бир енгиб қўяди”
Шуурингизнинг нималар банд этганига беэъти!
И Л О Н Ю Т Г А Н М И С И З ?
айтади. Хахолаб кулган хўжайин шифтда осиғлиқ ка-
монга ишора қилади.
— Пиёлада сен илонни эмас, камоннинг аксини кўр-
япсан, — дейди у. — Ҳеч қандай илон йўқ.
Деҳқон яна пиёлага қарайди, у ерда, албатта, илон
эмас, шунчаки камоннинг акси бўлади. У хўжайин-
нинг уйини дорини ичмай тарк этади ва бир неча кун
ўтмай соғайиб кетади.
Узимиз ёки атроф олам ҳақидаги тор қарашлар ва
тушунчаларни қабул қилганимизда хаёлий илонни ют-
гандек бўламиз. У доим бор... то йўқлигига ишонч
ҳосил қилгунимизча!
Шуур бир тушунча ёки гояни қабул қилдими, бас —
унинг рост ёки ёлгонлигидан қатьи назар, ушбу ту-
шунчани тасдиқловчи ўй-фикрлар изчил равишда иш-
лаб чиқара бошлайди. Дейлик, сиз, беихтиёр, қарама-
қарши жинс вакили билан муносабат ўрнатиш жуда
қийин, деган фикрга келдингиз. Шуурда илдиз отгач,
бу тушунча миянгизни “Менга ёқадиган одамни ас-
ло топа олмайман”, “Ишончли ёр топиш иложсиз”,
“Севги абадий эмас” каби фикрлар билан заҳарлай
бошлайди. Кўнглингизга ўтиришган инсонни учратга-
нингизда эса миянгиз: “У унчалик яхши эмас шекил-
ли”, “Уриниб ҳам кўрма. Бари бир ҳеч нарса чиқ-
майди” ёки “Мен унга асло ёқмайман” деб такрорлай
бошлайди. Бундан ташқари, “Мустаҳкам муносабат-
лар ўрнатиш жуда қийин” деган тушунча ўрнашиб
олган миянгиз худди оҳанрабодек, ўзига мана тушун-
чани исботловчи вазиятларни жалб этиб, аксини кўр-
сатувчи ҳолатларни четга сура бошлайди. Зеро мия
А
Р
Н
А
Р
С
А
Г
А
Қ
О
Д
И
Р
Ш
У
У
Р
Ҳ
А
Р
Н
А
Р
С
А
Г
А
Қ
О
Д
И
Р
воқеликни бузиб кўрсатиб, уни сизнинг қарашларин
гизга мос кўринишга келтиришга қодир.
Касалликдан бошингиз чиқмаслигига ишонасизми?
Миянгиз бу тушунчаларга инкор қилиб бўлмайдигай!
далиллар топади ва унинг бутун фаолияти буни яна
бир бор тасдиқлашга қаратилади.
Бошқа томондан, ўзингизнинг ғолиб эканлигин-
гизга, йўқ жойдан пул қилиш мумкинлигига, сало-
матлигингиз аъло даражада эканлигига ишонишингиз
билан ушбу тушунчаларнинг исботи ҳам юзага чиқиб
туради.
Ҳаётнинг ҳар қандай муаммоли вазиятида сизнинг
ўзингиз ҳам муаммо, ҳам унинг ечими бўласиз. Бу
ғалати кўринар, лекин қаршилик ташқаридан бўл-
майди. узингиздан. Ўзингизнинг ички тушунчаларин-
зда янги тушунчалар
тунлай янги воқелик
эканлигига ишона-
ганишишни истамас-
инг айбингиз йўқ —
) чиқадики, сиз янги
[ангиз сизга дўстла-
слигингиз ҳақида ёл-
Узингизни ожиз санайсизми? Кам пул топасиз!
Т У Ш У Н Ч А Л А Р Н И А Қ Л Б И Л А Н
Т А Н Л А Н Г
Агар уни “янги танишлар орттириш осон” деган
|ушунчага ўзгартирсангиз, албатта, телефонингиз
|ушликка таклифлардан ёрилиб кетай, демайди. Бал-
ки ҳеч ким билан танишмассиз, лекин бу муаммога
муносабатингиз ўзгаради. Тўсатдан тушунасиз —
бундай муаммонинг ўзи йўқ, уни ўзингиз ўйлаб топ-
гансиз. Атрофингизда юзага келган воқелик учун
масъулиятни ҳис этиб, ўзингизда нималар ўзгартириш
кераклигини таҳлил эта оласиз. Баъзида қарашларда-
ги озгина ўзгариш ҳам янгй, чексиз имкониятларни
кашф этишга қодир.
Янги танишлар орттириш унчалик қийин эмас-
лигига ишонч ҳосил қилгач, бу тушунчанинг кўплаб
исботларини кўрасиз ва бу янги воқеликдан кўпроқ
фойда олиш учун зарур бўлган ўзгаришларга эриша
оласиз.
У Л У Ғ В О Р Л И Г И Н Г И З Н И И С Б О Т Л А Н Г !
Янги, ижобий тушунчалар ўйлаб топишга интилинг,
майли, уларга ўзингиз ишонмасангиз ҳам бўлаверади.
Шуурингизда ҳар қандай фикр ёки гояни мустаҳкам-
лашингиз мумкинлигини ва мия уни қабул қилишини,
фақат бир неча бор ҳиссиётлар чиғириғидан ўтказиш
кераклигини ўзингизга эслатинг.
Мия нимага одатланса, ўшанга кўра ишлайди. Миян-
гизда тор тушунчалар илдиз отишига қўйиб бердингиз-
ми, уларни ҳайдаш учун янги ижобий гоялар ишлаб
чиқишингиз ва то эскиларини сиқиб чиқармагунича
такрорлайверишингиз керак бўлади. Ш у тариқа, ки-
чик ақлий ҳашар уюпггириш: мебелни алмаштириш ва
Do'stlaringiz bilan baham: | 
