Rivojlanishi tarixidan

Qorasuv  —  Toshkent  vohasini  suv  bilan  ta'minlay  digan  va  CHirchiq 
daryosidan  bosh  oluvchi  ikkita  kanal  —  o'ng  qirg'oq  Qorasuv  va  chap  qirg'oq 
Qorasuv  kanallari.  Bu  so'z  fors-  tojik  tilida  siob  yoki  siyohob  ham  deyiladi.  Bu 
nom  bilan  yuritiluvchi  otlar  respublikamizda  juda  ko'p  uchraydi.  Samarqand 
viloyatida  bunday  ariqlarni  Siob  deb  yuritishadi.  Siob  so'zini  xdm  ba'zi  olimlar 
o'zlaricha  har  xil  tahlil  qiladilar.  Afrosiyob  jarliklaridan  oqib  o'tadigan  Qorasuv  - 
Siobning  nomini  si  —  ob,  ya'ni  «O'ttiz  suv»  ham  deyishadi.  V.  L.  Vyatkin  so'zi 
bilan  aytganda,  Oqsuv  atamasi  tog'  daryolariga  taalluqli  bo'lib,  Qorasuv  esa  fors-
tojikcha Siob yoki siyohobqora suv degan ma'nolarni anglatadi. 
Haqiqatan  ham  chashma  suvlari  turkiy  tillarda  Qorasuv  deb  yuritiladi.  V.  V. 
Bartol’dning  ta'rificha,  Siob  turkcha  qora  suv  demakdir.  Bobur  esa  bu  ariqni 
Obirahmat  deb  atagan.  Hozirgi  davrda  ham  Siobning  boshlanishi  Qorasuv  deb 
yuritiladi.  Ayrim  vaqtlarda  Qoradaryoni  ham  tojikchasiga  Siobi  kalon  deb,  ya'ni 
katta Qorasuv deb atashadi. 
Xadra  —  Toshkentdagi  hozirgi  Xadra  maydoni.  YA.  G'.  G'ulomov,  H.  T. 
Zaripov, H. Hasanovlarning fikricha, xadra — xaddi rox «chegara, chekka» degan 
ma'noda bo'lib xon o'rdasining chegarasi hisoblangan. F. Abdullaev esa xadra past-
baland, tashlandiq, yaroqsiz, er ma'nosidagi adrang so'zini asta-sekin buzib talaffuz 
qilinishi  natijasida  xadra  bo'lib  qolgan,  deydi.  Fikrimizcha,  oldingi  olkmlarning 
so'zi haqiqatga ancha yaqin. Xadra chegara ma'nosini anglatadi.