Respublika o`rta maxsus, kasb – hunar ta`limi markazi qashqadaryo viloyat hokimligi o`rta maxsus, kasb – hunar ta`limi boshqarmasi

Binoning qirqimi. Qirqim deb binoning profit tekislikdagi vertitkal qirqimiga aytiladi. Unda binoning devorlari konstruksiyasi va xonalarning batandtiklari, poydevor, ko‘p qavatli binolarda zinaxona, birinchi qavat poli, qavatlararo yopma, chordoq va uning yopmasi, kamiz, tomning nishabtari ko rsatiladi. Binoning balandlik o‘lchamlari belgilari qo'yiladi. Yer sathining belgisi, pol, xona balandliklari, karniz, ship, tomning balandlik belgilari qo‘yiladi. Zinaxonadagi zina m aydonchalari, zina pitlapoyalari, eshik, derazalarning o‘rnilari tasvirlanadi. Poydevorning chuqurligi, shakli va boshqalar ko‘rsatiladi. 6.3- d chizmada I-I qirqim tasvirlangan.
Binoning fasadi. Binoning tashqi ko'rinishlari fasadlar deyiladi. Binoning frontal proyeksiyalar tekisligidagi tasviri; olddan ko'rintshi old fasad, ortdan ko‘rinishi orqa fasad; profit proyeksiyalar tekisligidagi tasviri; chapdan ko‘rinishi chap yon fasad, o'ngdan ko‘rinishi о'ng yon fasad deyiladi. Fasadlarni bino plani va qirqimiga qarab tasvirlash qabul qilingan.
Fasadda binoning tashqi ko'rinishi tasvirlanadi. Fasadda yer sathi, deraza, eshik, tom va boshqa balandlik belgilari qo‘yilishi mumkin (6.3- a chizma).
Qurilish chizmalarida kichraytirish masshtablari qo‘lianiladi. Bosh planlari M 1:500 yoki M l: 1000 da chiziladi. Binolarning katta va kichikligiga qarab ular M l: 100 yoki Ml:50 da chiziladi. Bitta chizmada bino va uning elementlari turli masshtablarda chizilishi mumkin. U vaqtda har bir tasvirga uning masshtabi yoziladi ( 6.3- chizmadagi: A m В qismlar).
Qurilish chizmalaridagi chiziqli o‘lchamlar asosan mashinasozlik chizmalaridagidek millimetrlarda qo'yiladi. Ba’zida santimetrlarda ham qo'yiladi. Belgilar m etr va santimetrlarda qo'yiladi. Belgining bir uchi ko‘rsatkich, ikkinchi tomoni tokcha bo'lib, unga belgi qo‘yiladi. 0 ‘lchamlarni zanjir tarzida qo‘yish qabul qilingan. O‘lcham chiziqlarining chiqarish chiziqlari bilan kesishgan joylariga 45⁰ qiyalikdagi shtrix chiziqchalar chiziladi.
Qurilish chizmalarini o‘qish va uni bajarish tartibi. Qurilish chizmalarini o ‘qish va chizishni boshlashdan oldin bino elementlari haqida ma’iumotga ega bo‘lish lozim.