Reja: Tabiiy sharoitda o‘simlik va hayvonlardagi shaxsiy o‘zgaruvchanlik

Organizmlarning ko‘payishi tezligi

Sizlar kundalik hayotda qoqio‘t, ituzum, uy pashshasi, baqalar va boshqa hayvon, o‘simliklar o‘zidan ko‘p nasl qoldirishini kuzatgansizlar. 12-jadvalda ba’zi hayvon, o‘simliklarning qoldiradigan nasl miqdoriga oid ma’lumotlar keltirilgan. Ko‘p hollarda qoldirgan naslning barchasi voyaga yetmay nasl berishga ulgurmaydi. Ularning ko‘pchiligi shaxsiy taraqqiyotning turli bosgichlarida nobud bo‘ladi.
12-jadval O‘simlik va hayvonlarning nasl berish darajasi

Organizmlar xili	Tuxum yoki urug‘ soni
Askarida	50000000—60000000
Cho‘chqa solityori	200000000—300000000
Laqqa baliq	136000
Treska	10000000
Baqa	10000
Zubturum	39000—40000
Ituzum	108000—110000
Eshaksho‘ra	400000—4100000
G‘umay	235000—238000
Oqsho‘ra	1369000

Nobud bo‘lish sabablari har xil: oziqaning yetishmasligi, dushmanlarning hujumi, ob-havoning noqulay kelishi va bosh- qalar. Binobarin, har bir tirik mavjudot yashash uchun va nasl qoldirish uchun doimo kurashadi. Darvin yashash uchun kurash iborasini keng majoziy ma’noda, ya’ni rivojlanayotgan organizmlarning o‘zaro hamda anorganik tabiatning noqulay sharoitlari orasidagi murakkab va xilma-xil munosabatlarida g‘olib bo‘lib, normal nasl qoldirish layoqatini tushungan.